2017-12-30

Mi rimarkis, ke mi forgesis multajn aferojn, kiujn faris mia fratino. Unu el ili estis, ke ŝi kontribuis reeldonon de fama turisma gvidlibro pri Kanado. Ŝi kaj ŝia kamarado reverkis preskaŭ tutan enhavon. Transdoni miajn memorojn al gefiloj de mia frarino estas mia devo.
Mi reskribis nekrologon por mai fratino kaj sendis tion al mia nevino. Nun mi estas malŝarĝita. Mi povos pensi kaj fari aliajn aferojn, kiuj nun atendas min.

＊ ＊　＊

　私は姉の業績について色々と忘れていたことに気が付きました。その一つは彼女がある有名なガイドブックのカナダ版の再発行に貢献したこと。彼女とその友人がその内容をほとんどすべて書き替えたのでした。私の記憶を姉の子どもたちに伝えることが私の義務でしょう。　
　私は書き直した追悼文を今姪に送りました。重荷を下ろしたという思いです。手付かずにいる他のことができるようになります。

Propra vorto en la japana kulturo: 日本文化独自の言葉

Kiam ni deziras skribi ion pri japana kulturo, ni renkontas nomojn, kiuj apartenas nur al japanoj.
Hieraŭ mi faris moĉion kaj ŝinodamaki-on. Lastatempe alilandanoj scius moĉion, sed multaj el ili ne scius ŝinodamaki-on. Kiel mi klarigos ĝin?

Ŝinodamaki estas manĝaĵo, kiun oni kuiras muelitan viandon aŭ fiŝo kun legomojn volvinte per abraage. Kio estas abraage? Ĝi estas fritita maldika tohuo. Kial oni nomas ĝin ŝinodamaki? Oni kredas, ke japana vulpo ŝatas aburage-on. Ŝinoda estas loko, de kie fama vulpo Inari devenis.
　La dialogoj estas ne komplenebla kvazaŭ diaologoj de zena-budhisma pastro. Mi volas diri, ke esprimi aferon de propraĵo en lando aŭ regiono estas malfacile. Tamen mi finas mian arugmenton.
　Se estus mia fratino, certe ŝi tuj rebatus min pri mia argumento aŭ mia misskribo. Nun neniu rebatas min!

＊ ＊　＊
日本文化について書きた時、私たちは日本特有の言葉に出会います。
昨日私はモチと信田巻きを作りました。最近ではモチについて外国人も知っているかもしれませんが、信田巻きについて知っている人は少ないように思います。私はそれをどう説明しましょうか。　

信田巻きは挽いた肉、あるいは魚に野菜を入れ、油で揚げて巻き調理した食べ物です。油揚げとはなんでしょう。油揚げは薄い豆腐を油で揚げたものです。どうしてそれを信田巻きというのでしょう。日本狐は油揚げが好きだと信じられています。信田は有名な狐、いなりの出生地です。
この対話はまるで禅問答のように分かりにくいです。私は国とか地方固有のことを表現するのは難しいと云いたいのです。ですがこの論議は終わりにします。
もし姉がいたらすぐに私の主張や書き間違いに対して反撃するでしょうに!
　

Sinprezentado : 自己紹介

　Oni devus skribi sinprezentadon antaŭ sia forpaso. Mortinto plej bone scias siajn histrion kaj kariero kaj havus skribindajn epizodojn, kiujn neniu rimarkus.
　Mi skribis nekrologon de mia fratino. Tio estis malfacila. Mi kaj mia fratino ofte interparolis aŭ korespondis pri okazaĵoj en nia kunvivado. Niaj memoroj kaj la sentoj estis diferencis inter ni. Mia fratino estis malsaneca kaj kreskis zorgite kaj dolrotite en nia familio. Mi vidis ŝian aroganta. Ĉar mi havis multe da ŝiaj farendaj aferoj anstataŭ ŝi. Poste mi sciis, ke ŝi vivis kun kompleksa sento.
　Se mi skribis mian senton en la nekrologo, tiu sento diferecus de ŝia sento. Tial mi simple skribis aferojn, kiujn ŝi certe spertis.

＊　＊　＊

人は死ぬ前に自分のことを書いておくべきかもしれません。死者は自分の経歴とか自分に起こった出来事をいちばんよく知っていますし、死者にはだれも気付かない書き残したいことがあるかもしれません。
姉の死亡記事を書きました。難しかったです。私と姉はしばしば一緒に暮らしていた頃のことを話しあったり、手紙に書いたりしました。彼女は病気がちで家族の世話を受け、甘やかされて育ちました。私には彼女が図々しく見えました。と云うのも彼女すべきことを私が代わりにしなくてはなりませんでした。後で知ったのですが、彼女はそれを複雑な思いで暮らしていたのでした。
もしも私が自分の感情を入れて書いたら彼女の感じたことと違うかもしれません。ですから　彼女が確かに経験したことを、簡単に書きました。

Mi ofte vekiĝis nokte! : 夜中に幾度も目が覚めた!

Hodiaŭ antaŭtagmeze mi ricevos ekzamenon de sinileca simptomo. Lastatempe ĉiuj maljunuloj, kiuj volas daŭre havigi strian licencon al si, devis ekzameniĝi.

Antaŭhieraŭ mi ricevis ret-leteron de mia nevino en Kanado. En ĝi ŝi kriis per grandaj literoj, ‘ helpu min, G- obasan!’ ‘Kio okazis?’ Mi konsterniĝis.

　Oni petis ŝin, ke ŝi skribu nekrologion de sia patrino en infolmilo de Esperanto-asacio en Toronto. Sed ŝi ne scias karieron de sia patrino. Anstataŭ la nevino mi devus skribi ĝin.
　Lastatempe mi penis ne pensi pri forpasintaj gefratoj. Tamen en la lasta nokte, mi ne povis ne pensi pri mia fratino, kaj ripetis dormetojn kaj vekiĝojn.

＊ ＊　＊

今日午前中、私は認知症の検査を受けます。最近運転免許更新をしたい老人はみんなこの検査を受けなければならないです。

　一昨日カナダに入る姪からメールを受け取りました。メールの中で彼女は大文字で叫んでいました。‘G-叔母さん、助けて!’‘何が起きた?’私は驚きました。
彼女はトロントのエスペラント会の機関誌に母親の死亡記事を書くように頼まれたのですが母親の経歴が分からにと云うのでした。私か書くことになるのでしょうね。

私は亡くなった姉と弟のことは考えないようにしているのですが、夕べは姉のことを考えないわけにはゆかず、ちょっと眠っては目が覚めを繰り返していました。

2017-12-15

　Hodiaŭ estas naskiĝtago de L. L. Zamenhof, kiu estas fondinto de lingvo Esperanto. Ni, kanagaŭa-anoj havos zamenhofan feston en la 17a. Kaj mi parolos en ĝi pri la libro, kiun mi esperantigis. Mi ankoraŭ ne finskribis tiun manuskripton.

　Hieraŭ ni legis parton de libro ‘ Bildolibraro de Senbildoj’ en legkunsido. Multaj certe scias, kiu estis ties aŭtoro. Ĝi estas verkita de Andersen. Antaŭ pli-malpli kvardek jaroj mi ricevis tiun kopion de malnava E-isto. Tial mi jam legis ĝin pli ol unu fojon. Tamen mi devis esplori kelkajn vortojn en vortaro.

　La originala libro apartenas al JEI, kaj iama posedanto estis s-ro Ossaka Kenzi. Li enskribis siajn opiniojn en ĝi: forigis kelkajn komojn, aldonis konjunkcion aŭ prepozicion, strekis linion sub multaj vortoj ...
Tial ni povas scii, kiel Ossaka lernis nian lingvon Esperanto! Ni sufice ĝuis la lernadon.

La libron esperantigis Siegried Ledere (1861-6-30 ~ 1911-11-8) germano. Mi ne povas prononci lian nomon!　

＊　＊　＊

今日はエスペラントの創始者ザメンホフの誕生日です。神奈川ではザメンホフ祭を17日に行います。その時私は自分の訳した本について話しますが、まだ原稿は書きあげていません。

　昨日は音読会で‘絵のない絵本’の一部を読みました。その作者がだれかは多くの人が知っています。アンデルセンの作品です。40年ほど前に私はその本のコピーを古いエスぺランティストから頂きました。ですから一回以上読んでいます。ですが辞書を引いた単語が幾つかありました。

　この原本は日本エスペラント協会のもので、以前の所有者は小坂狷二氏でした。彼は本の中に自分の考えを書き込んでいます：カンマを消したり、接続詞、あるいは前置詞を書きたしたり、沢山の単語の下に線を引いたり・・・。
　そんなわけで小坂氏がエスペラントをどう学んだかを知ることができます。私たちは学習を存分に楽しみました。

　訳者はドイツ人のSiegried Ledere (1861-6-30 ~ 1911-11-8)です。私は彼の名前が発音できません！

Melkado : 乳搾り

　 Kiam mi estis infano, ĉe mia domo estis barako. Ĝi estis stokejo de ŝitipo. Tie estis iom vasta terpanko kiel laborloko de hajmaj laboro. En ĝi estis ankaŭ staleto, kaj estis kaprino kaj du kapridoj. Niaj familianoj melkis kaprinon kaj hakis ŝtipon por bruligi en stovo tie. Ĉar eĉ en somero ni uziz stovon por kuiri. Ĉe la angulo de la planko diversaj iloj estis metitaj: plugiloj, rastiloj, hakiloj k.t.p. Plie en pluvaj kaj neĝaj tagoj estis nia ludejo.
　Nia patrino havis du tuko-streĉtabulon. Ĝi estis ĉirkaŭ 50 centmetrojn larĝa kaj 2 metrojn longa. Ni metis ŝtipojn kaj paralele metis metis tiujn tabulojn sur ili. Ili farĝis la tabulo de nia tabulteniso.　La tenistabulo estis malalta, sed ni sufice ĝuis la sporton.

　Iun tagon nia plej aĝa frato ne estis hejme. Lia unu el laboroj estis melki kaprinon. Nia patrino diris, ke, kiam ni ne melkas ĝin, la kvanto de la lakto malmultiĝas. Ĉar ĝi perdas produkivon de lakto.
　Kvankam mi kaj mia frato ankoraŭ estis lernantoj de elemanta lernejo,ni intencis merki kaprinon kiel nia frato. Ni alportis bovlon, ŝnuris kvar piedojn de la kaprinon ĉe stangoj, kaj metis la bolvon sub ĝia mamo kaj melkis ĝin. La momo jam ŝvelis malmole. Ni penis eligi lakton el ĝi. Sed la kaprino balaktis. Ni luktis kun ĝi, tial ni havis malmulte da lakton. La kvanto estis preskaŭ duono de nia frato. Kiam ni ĉesis melkadon, la kaprino forte rezistis kontraŭ ni. La ŝnuroj, kiuj ligis piedojn de kaprino ĉe stangoj, malstreĉiĝis kaj la piedoj frapis la bovlon. La bolvo estis renverŝita. Mi kaj mia frato senvorte staris kaj rigardis la bolvon senplenan.

＊　＊　＊

　私が子どもの頃、家に隣接した小屋がありました。そこは薪置場でした。また作業場として少し広い土間がありました。中には小さな家畜小屋もあり、雌山羊と2匹の子山羊がいました。家族はそこで乳を搾ったり、ストーブで燃やす薪を割りました。と云うのも私たちは夏でも調理用にストーブを使っていました。小屋の隅には鍬、熊手、マサカリなども置いてありました。さらに雨や雪の日は私たちの遊び場になりました。
母は張板を2枚持っていました。それは巾50センチほどで、長さ2メートルぐらいでした。私たちは薪を置き、その上に2枚の板をならべておきました。それが私たちの卓球台でした。卓球台は低かったですが結構楽しかったです。

　ある日長兄が留守でした。山羊の乳しぼりも兄の仕事でした。山羊の乳を搾らないと、乳の出が悪くなると母が云いました。
私と弟はまだ小学生でしたが、兄のように乳を搾ってみようと思いました。ボールを持だし、山羊の足を杭に縛り、ボールを山羊の下に置きました。山羊の乳房はとても硬くなっていました。私達は乳を出そうと頑張りました。山羊がもがくので少ししか搾れませんでした。兄の搾る量の半分ほどでした。私たちが搾るのをやめた時、山羊は激しく抵抗しました。脚をつないでいた縄がほどけて山羊の足がボールを強く蹴りました。ボールはひっくり返ってしまいました。私と弟は言葉を失い、空っぽのボールを見つめながら立っていました。


　Rimarko : tuko-streĉtabulo
En vortaro Japana-Esperanto mi trovis vorton fultabulo. Sed mi dubas, ĉu ties radaktisto ne bone scias hejman laboron de virinoj.
Virinoj reuzas kimonojn. Antaŭ tio ili malkudris kaj lavis kimonon. Kaj ili ne fulas ĝin, sed anstataŭ gladi ĝin gluas la pecojn da la kimono sur speciala tabulo. Oni bezonas du tabulojn por glui unu kimono.

＊　＊　＊

注　：張板
　日本語エスペラント辞典にfultabulo と云う単語を見つけました。私はこの辞典の編集者は女たちの家庭労働に疎いのではないかと疑いました。
　女たちは着物を再利用します。まず着物をほどき、洗います。彼女たちはそれを晒すのではありません、アイロンをかける代わりにほどいた着物を特別な板に張り付けるのです。着物1枚分張るのに板2枚必要です。

2017-12-8

Hieraŭ ni legis la lastan parton de libro ‘Fakto kaj Fantazio’. Ni eklegis ĝin de 2016-4-21. Tial nia legado daŭris preskaŭ jaron kaj 8 monatojn.
La libro havas 416 paĝojn glodaro. Kvankam mi legis ĝin en 1997, sed mi forgesis multajn enhavojn kaj sentis, kvazaŭ mi legus unuafoje.

Ni grupiĝis en 2007 tuj post U.K. en Jokohamo. Kiom da libroj ni legas! Mi jam ne memoras la sumon.

＊ ＊ ＊

　昨日‘事実と空想’と云う本の最後の部分を読みました。読み始めたのは2016年の4月21日でした。ですから1年と8カ月かかりました。
　この本は用語解説をのぞいて416ぺージあります。1997年にこの本を読んでいたにもかかわらず、多くの内容を忘れていて、まるで初めて読むような気がしました。

　2007年横浜で行われたエスペラント世界大会の直後私たちはグループを結成しまた。私たちが何冊本を読んだのでしょう!私はもうその数を覚えていません。

Kio ajn okazos! : 何が起ころうとも

　De nun kio ajn okazos ĉirukaŭ mi, mi povos ridi.

　En la lasta japana kongreso de Esperanto mi renkontis amikinon J. Ŝi diris al mi, ke ŝi volas partopreni en nia kunveno de voĉlegado. Sed ŝi ĵaŭde partoprenas en alia kunveno kaj petis, ke ni ŝanĝu tagon de la semajno . Ni konsideris sian proponon kaj decidis, ke ni ŝanĝu ĵaŭdon al merkredo de la venonta jaro. Poste mi kaj J interŝanĝis mesaĝojn kelkfoje, kaj mi komprenis, ke ŝi ne tre volas partoprenis en voĉlegado, sed en kunmanĝo. Tial mi konsentis sian volon.

En hieraŭa kunveno membro K portis malnovan libron kiel nunan legoribron. Kiom do fojoj forgesis libron aŭ portis alian libron! Mi jam ne miras. Ni babilis inter ni, ke ni ne forgesu manĝi lunĉon!

＊　＊　＊

　これから私の周りで何が起ころうと私は笑えるでしょうね。

　この前のエスペラントの大会で友人のJと会いました。彼女は私たちの音読の会に参加したいが木曜日は別の集まりがあるので水曜日に替えて欲しいと云います。彼女の申し出を検討した結果来年から曜日を木曜日から水曜日に替えることにしました。その後数回インターネットで彼女と話しあいました。彼女は音読にはあまり興味が無く昼食を一緒にとりたいようなので承諾しました。

　昨日の集まりに仲間のKは以前の読本を持ってきました。幾度本忘れてきたことかあるいは違う本を持ってきたか！もう私は驚きません。昼食を食べることだけは忘れないようにしましょうと仲間内で笑っておしゃべりしました。