思いつくまま

みどりごを殺す「正義」はありや?
パレスチナ占領に反対します--住民を犠牲にして強盗の安全を守る道理がどこにあろう

日々ウイグル語 (91)

2012-06-05 11:10:01 | ウイグル語
Ichimlik we Chékimlik

飲み物と吸飲物

Uyghurlar charwichiliq hayatidin bashlap her xil suyuq ichimliklerni ichishke adetlen'gen. Yilqa (at), sütini tulumgha sélip, échitip qémiz〔qimiz〕 yasap ichken. Yene tériqni yarma qilip qaynitip, uninggha ündürme qilin'ghan bughdayni soqup sélip, birqanche kün turghuzup, tériq suyuqluqi qaynap köpük chiqirip pishqanda, uni süzüp süyini élip boxsum («türkiy tillar diwani», I– tom, 631 – bet) (boza) qilip ichken. Yene bughday yarmisi we undin yuqiriqi usulda yasilidighan «aghatqu», «pishmaq» dégen'ge oxshash ichimlikliri bolghan.

ウイグル人は家畜由来の各種の飲み物を飲むことが習慣になっている。ウマのミルクを革袋に入れて、発酵させてクミズ〔馬乳酒〕を作って飲む。またアワを挽き割りにして煮て、それに発芽小麦をつぶして入れて、数日放置して、アワの液体が泡立ってきたら、それを漉して液体を取り出してボフスム(『テュルク諸語集成』1巻631ページ)(穀物酒)を作って飲む。また挽き割り小麦と小麦粉から上の方法で作られる「アガトク」は、「ピシマク」というのと同じ飲み物である。

Uyghurlar sheherleshkendin kéyin, üzümdin mey (muselles) yasap ichishke adetlen'gen. Uyghurlar üzüm tatliq pishqanda, üzümni pakiz yuyup, siqip tiripi we dughlirini süzüp éliwétip, héchqandaq échitqu salmay qazanda qaynitidu (muselles qizarsun dése, qaynashta birqanche tal tazilan'ghan alma salidu), qazan'gha üch chélek üzüm süyi quyghan bolsa bir chélek qalghuche qaynitidu. Bu chaghda üzüm süyi shirnige aylinidu. Andin ikki chélek süzük su quyup, yene qaynitip bir chélek tügep ikki chélek qalghanda, otni toxtitip, qol köymigüdek sowughanda quruq, pakiz küpke élip aghzini hawa kirmeydighan qilip étip, hawasi tengshelgen jayda qoyup qoyidu. Küptiki üzüm süyi ikki kündin kéyin bulduqlap qaynashqa bashlaydu. Muselles pishqanda köpük yoqilidu. Andin quruq chömüch bilen cheynekke élip piyalige quyup ichidu.

ウイグル人は都会化文明化〔コメント感謝〕してから、ブドウ酒(ムセッレス)を作って飲むことが習慣になった。ウイグル人はブドウが甘く熟したら、ブドウをきれいに洗って、絞って〔コメント感謝〕かすとおりを漉して取り去って、なにも酵母を入れないで丸底鍋で沸かして(ムセッレスに火が通ったら、煮沸してきれいにした数個のリンゴを入れる)、鍋に手桶3杯のブドウジュースを入れたら、手桶1杯分を残すようにして煮詰める。この頃にブドウジュースがジャムになる。それから手桶2杯の浄水を入れて、さらに煮詰めて手桶1杯分無くなって手桶2杯分残った時、火を止めて、手が火傷しないぐらいに冷ましたら、乾いたきれいな瓶に取って口を空気が入らないように閉じて、空気を調整された場所に置いておく。瓶のブドウジュースは2日後にブクブク泡立ち始める。ムセッレスが熟したら泡がなくなる。それから乾いた柄杓でチェイネックに取って茶碗に注いで飲む。

Uyghurlar musellesni hergizmu bashqa ichimliklerge oxshitip ichmeydu. Musellesning tebi'iti ikki xil bolup, höl üzümde yasalghini soghuqqa mayil, u issiq mijezlik kishilerge shipa bolidu. Quruq üzümde yasalghini yaki échitqu ornida her xil issiqliq dora – dermanlar we kepter bachkisini sélip teyyarlan'ghan muselles issiq tebi'etlik bolup, soghuqchan höl mijez ademler ichse körünerlik menpe'et qilidu. Muselles qanche uzun tursa shunche yaxshi bolidu. Uni issiq jaylarda kömüp saqlashqimu bolidu. Xotende yasilidighan «meyzab〔原文meyzap〕»mu musellesning bir xili.

ウイグル人はムセッレスを決して他の飲み物と同じように飲まない。ムセッレスの性質には2種類あって、生のブドウで作られるものはソグクの傾向があり、それはイスックの体調の人を治療する。干しブドウで作られたものや酵母の代わりに各種のイスックな香辛料やハトのひなを入れて作られたムセッレスはイスックの性質があって、ソグクの傾向の、湿った体調の人が飲んだら目立った効果を得られる。ムセッレスは古ければ古いほどよい。それを暑い所では埋めて保存するのも良い。ホタンで作られる「メイザブ」もムセッレスの一種である。

『ウイグルの風俗習慣』(uyghur orp-adetliri, 1996, ürümchi)より

最新の画像もっと見る

3 コメント

コメント日が  古い順  |   新しい順
sheherleshkendin~など (hasuge)
2012-06-05 15:34:54
 ここは「定住化」を指すのでは。次の行の siqip が抜けています。
返信する
ありがとうございます (sinpenzakki)
2012-06-05 18:00:43
調べてみたら sheherlesh- は civilization の訳語のようですね。語幹が civil だから sheher にしたというわけでしょう。
「ウイグル人は原始生活から手を切って文明化してから」という例文がありました。http://www.uyghur.co.uk/wiki/index.php?title=Tirikchilik_yolliri

また、siqip tiripi は絞りかすと訳しました。
返信する
siqip について (hasuge)
2012-06-06 13:30:12
 siqip は動詞で、ここは「絞って(その)かすとおりを」になるのでは。
返信する

コメントを投稿

ブログ作成者から承認されるまでコメントは反映されません。