マルタを読む（179）

--- Ĉu vi falis aŭ frapiĝis? --- ŝi demandis mallaŭte kun okuloj fiksitaj sur la malluma makulo. 

　転んだの？　それともぶつかったの？　その暗いあざを見つめながら彼女は低い声で問うた。

Janjo silentis ankoraŭ momenton, poste ŝi subite levis la mallevitajn palpebrojn, kaj tiam montriĝis, ke ŝiaj okuloj estas plenaj de larmoj.  Tamen ŝi ĉiam ankoraŭ detenis sin de plorado, ŝia malgranda brusto forte laboris, la maldikaj lipoj tremis kiel folietoj. 

　ヤーニョは少しの間はまだ黙っていたが、伏せていた瞼を突然上げた。その目は涙でいっぱいになっていた。しかし彼女は泣くのはこらえていた。彼女の小さな胸は強く波打ち、薄い唇は木の葉のように震えていた。

--- Panjo, --- ŝi murmuretis post momento, alkliniĝante al la patrino, --- mi sidis hodiaŭ tie ĉe la forno... estis al mi malvarme...  Antoniowa portis akvon al la fajro... kroĉetiĝis je mia vesteto, disverŝis la akvon kaj koleriĝinte batis min tiel forte... forte... 

　お母さん、彼女は母親に縋りつきながら呟いた。今日、私は暖炉のところに座っていたの、寒かったから。アントニオが火にかける水を持ってきたの。私の服に絡まって水をこぼして、怒って私を叩いたの、とっても強く、強く…

La lastajn vortojn ŝi diris tre mallaŭte, per la kapo kaj brusto ŝi alpremiĝis al la brusto de la patrino kaj tremis per la tuta korpo.  Marta ne ekĝemis kaj ne ekkriis, ŝia vizaĝo dum momento aspektis kiel ŝtoniĝinta, sed la palaj lipoj kunpremiĝis pli forte kaj el la okuloj senmove rigardantaj en la spacon brilis ĉiam pli akra kaj pli malserena lumo. 

　終わりの方では彼女の声はとても小さくなり、彼女は頭と胸を母親の胸に強く押しつけ、そして身体中が震えていた。丸太はうめきもせず叫びもしなかった。彼女の表情は一瞬石のようになったが、青ざめた唇はますます強く閉じられ、じっと宙を見つめるその目にはより鋭くそしてよりどんよりとした光が輝いていた。

--- Ha! --- ŝi fine ekĝemegis kaj ĉirkaŭprenis la flamantan frunton per siaj interplektitaj manoj.  En ĉi tiu mallonga ekĝemo sonis obtuza kolero kaj senfina doloro.  Dum kelke da minutoj la patrino kaj la infano prezentis grupon da du brustoj kaj du vizaĝoj, el kiuj unu, la virina, kun sekaj kaj malserene flamantaj okuloj kliniĝis super la dua, infana, pala kaj malseka de larmoj.  Post momento Marta forprenis la manojn de la frunto kaj metis ilin sur la kapon de la filino.  Ŝi forŝovis de la infana frunto ŝiajn interkonfuzitajn harojn, forviŝis la larmojn de la malgrasaj vangetoj, butonumis sur la brusto la vesteton, varmigis inter siaj manplatoj la frostiĝintajn manetojn.  Ĉion ĉi tion ŝi faris silente.  Kelke da fojoj ŝi malfermfs la buŝon, kvazaŭ ŝi volus ion diri, sed mankis al ŝi la voĉo.  Fine ŝi leviĝis de la planko kaj levis Janjon.  Ŝi sidigis ŝin sur la lito kaj elprenis el la poŝo la ŝuetojn envolvitajn en papero. 

　あぁ、彼女はついにため息をついてくんだ両手でその萌えるような額を抱えた。この短いため息の中には鈍い怒りと終わりのない痛みが響いていた。数分の間母と子は二つの胸と二つの顔の集まりとなり、その一方の乾いたどんよりと燃える目を持つ女性の顔と胸がもう一方の青白い涙で濡れた子供の顔と胸の上に覆いかぶさっていた。少し経ってマルタは手を自分の額から外して子供の頭に置いた。彼女は子供のもつれた髪を額から押しはらい、痩せた頬の涙を拭い、冷たくなっていた小さな手を自分の手の中で暖めた。その間彼女はずっと黙っていた。何度か彼女は何かを言いたいように口を開いたが言葉は出てこなかった。最後に彼女は床から立ち上がってヤーニョを抱きかかえた。彼女は子供をベッドに座らせてポケットから紙に包んだ靴を取り出した。

マルタを読む（178）

Ekvidinte la patrinon, Janjo ne ĵetiĝis al ŝia kolo, ne ekpepis kiel ŝi faradis antaŭe, ne ekplaŭdis per siaj malgrandaj manetoj.  Kun klinita kapeto kaj malgrasaj, frostomalvarmaj manetoj, alpremitaj ĉirkaŭ la lana tuko, per kiu ŝi sin kovris, ŝi eniris kun la patrino en la subtegmentan ĉambreton kaj tuj sidiĝis sur la planko antaŭ la malplena kameno en pozo kuntirita kaj sufere kunpremita.  Marta metis la libron sur la tablon kaj elprenis kelke da lignopecoj el malantaŭ la forno.  Janjo sekvis ŝin per siaj senbrilaj kaj larĝaj okuloj. 

　母親を見てヤーニョは彼女が以前やっていたようにその首に飛びついたりおしゃべりを始めたりはせず、その小さな手を打つこともしなかった。小さな頭をかしげて身にまとった羊毛の布をやせて冷えた手で押さえて彼女は母親と一緒に屋根裏部屋に入って空っぽの暖炉の前に縮こまった苦しそうに固まった姿勢で座り込んだ。マルタは本をテーブルに置き、暖炉の後ろから木片を少し取り出した。ヤーニョはその輝きを失った大きな目で彼女を追った。

--- Ĉu vi hodiaŭ jam plu nenien iros? --- ŝi diris post momento per voĉo, kies obtuza kaj serioza sonado prezentis frapantan kontraston kun la malgranda infana figuro. 

　今日はもうどこにも行かないの？　少し経ってから彼女は言った。その鈍い真剣な声は小さな子供の姿とは驚くほど対照的であった。

--- Ne, mia infano, --- respondis Marta, --- mi nenien plu iros hodiaŭ.  Morgaŭ estas granda festo, kaj hodiaŭ posttagmeze oni diris al ni, ke ni ne venu. 

いいえ、マルタは答えた。今日はもうどこにも行きませんよ。明日は大きなお祭りで、今日は午後からは来なくて良いと言われたの。

Dirante tion, Marta metis la lignon sur la kamenon kaj genuiĝinte volis enbrakigi la filineton. 

　そう言いながらマルタは薪を暖炉に置いて、ひざまづいて子供を抱こうとした。

Sed apenaŭ ŝi ektuŝis ŝian brakon, el la buŝo de Janjo elsaltis krieto de doloro. 

　しかし彼女が子供の手に触るとヤーニョの口から痛みによる小さな悲鳴が飛び出した。

--- Kio estas al vi? --- ekkriis Marta. 

　どうしたの？　マルタは叫んだ。

--- Min doloras ĉi tie, panjo! --- respondis la infano, sen plendo en la voĉo, sed tre mallaŭte. 

　ここが痛いの、お母さん！　子供は答えた。その声には嘆く調子はなく、とても低かった。

--- Doloras! kial? kiel longe? --- zorge demandadis la patrino.  Janjo silentis kaj sidis senmove kun mallevitaj okuloj.  Nur ŝia pala buŝeto iom tremis, kiel okazas ordinare ĉe la infanoj, kiam ili penas reteni fortan ploron.  Martan maltrankviligis la obstina silentado de la infano eble pli, ol la elmontrita doloro.  Rapide ŝi disbutonumis la malstreĉe surpendantan vesteton kaj deŝovis ĝin de unu brako de la infano.  Sur la malgrasa blanka brako, kiun nudigis la mano de la patrino, vidiĝis nigre-blua makulo.  Marta konvulsie kunplektis la manojn.  Videble ia terura penso trakuris ŝian kapon. 

　痛いって？　いつから？　母親は心配そうに訊いた。ヤーニョは黙って俯いたまま座っていた。子供が泣くのを必死に堪えている時によくあるように、彼女の青ざめた唇だけが震えていた。示された痛みよりも子供がじっと黙っていることの方がマルタを不安にさせた。素早く彼女はゆったりとした服のボタンを外して子供の腕から押しやった。母親の手で裸にされたそのやせた白い手には青黒いあざがあった。マルタは身震いして手を組んだ。明らかに彼女の頭を恐ろしい考えが走ったのだった。

マルタを読む（177）

--- Ĝi estas verko, kiu traktas pri unu el la aktualaj sociaj demandoj; ĉar ĝi estas skribita klare kaj por ĉiuj kompreneble, ĝi ne estos tro malfacila por traduki.  Por ke vi sciu, pro kio vi laboros, mi povas difini, ke honorarion (pardonu ĉi tiun oficialan esprimon) mi povos doni al vi en la kvanto de cent spesmiloj.  Se ĉi tiu okupo montriĝos taŭga por vi, tiam poste troviĝos eble ankaŭ io alia por traduki.  Krom tio ne mi sola estas ja ĉi tie eldonisto, kaj se vi akiros la reputacion de bona tradukistino, oni vin vokos al diversaj lokoj.  Pri la lingvo germana vi diris al mi, ke vi scias ĝin en tre malforta grado; tio estas domaĝa.  Tradukoj el ĉi tiu lingvo estus pli dezirataj kaj pli bone pagataj.  Tamen se en kelke da laboroj vi bone sukcesos, vi havos la eblon preni kelkajn dekojn da lecionoj... en la tago vi tradukados verkojn francajn, en la noktoj vi perfektiĝados en la lingvo de la germanoj... tia devas esti la laborado de virino.  Paŝo post paŝo kaj *self-help… 

　これは現代の社会問題を取り扱った著作です。とても明快に誰にでもわかるように書かれているので翻訳するのにそれほど難しくはありません。あなたが何のために仕事をするのかを知っていただくために報酬として（このような事務的な言葉をお許しください）10万スペーソを差し上げられます。もしこの仕事があなたにふさわしいことがわかれば、のちに他の翻訳の仕事が見つかるでしょう。さらにはここでは私だけが出版しているわけではありません。あなたが良い翻訳家として知られるようになればいろんなところからお声がかかるでしょう。ドイツ語についてはほんの少ししか分からないと言われましたが、それは残念なことです。ドイツ語からの翻訳にはより需要がありますし報酬も多いのです。ですがもしいくつかの仕事に成功されれば、授業を受けることも可能になります。昼間にフランス語の翻訳をして夜にはドイツ語の学習を続けられるでしょう。女性の仕事というのはそういうものです。少しずつ、少しずつ、自立を…

*self-help: この単語はエスペラントではない。翻訳者のザメンホフがわざわざ民族語を使ったのではなく、書店主がここで外国語を使ったということであろう。エスペラントにすれば memhelpo といったところ。

Marta per tremantaj manoj prenis la al ŝi donatan libron. 

　マルタは震える手で差し出された本を受け取った。

--- Ho, sinjoro! --- ŝi diris, prenante per ambaŭ manoj la manon de la libristo.  --- Dio rekompencu vin per feliĉo de tiuj, kiujn vi amas. 

　おおあなた、彼女は書店主の手をとりながら言った、あなたの愛する方の幸せで神があなたに報いますように。

Nenion plu ŝi povis diri, post kelke da sekundoj ŝi estis jam sur la strato.  Ŝi iris nun per rapidaj paŝoj.  Kun kortuŝeco ŝi pensis pri la nobla ago de la libristo rilate ŝin, pri la afableco kaj servemeco, kiun li montris al ŝi.  El ĉi tiu penso elvolviĝis penso alia.  Mia Dio, diris en sia spirito la juna virino, tiom da bonaj homoj mi renkontas sur mia vojo, kial do estas al mi tiel malfacile vivi?  La libro, kiun ŝi portis, bruligis al ŝi la manojn.  Ŝi dezirus kun rapideco de sago atingi sian ĉambreton, por trarigardi la paĝojn, kiuj eble estis alportontaj al ŝi savon.  Dum la vojo tamen ŝi eniris en malgrandan butikon kun ŝuoj kaj aĉetis paron da malgrandaj ŝuetoj.  Kiam ŝi fine enkuris en la pordegon de la granda domo ĉe la strato Piwna, ŝi ne iris rekte sur la ŝtuparon, sed ŝi direktis sin en la profundon de la korto al la malgranda pordo de la loĝejo de la kortisto.  Ĉar tie, sub la pagata observado de la kortistedzino, Janjo pasigadis ĉiutage la longajn horojn, dum kiuj ŝia patrino kudradis en la laborejo de sinjorino Szwejc.  En la eksteraĵo de la infano dum la pasintaj monatoj montriĝis ankoraŭ pli grandaj kaj pli profundaj ŝanĝoj, ol en la eksteraĵo de la patrino.  La vangoj de Janjo kaviĝis kaj kovriĝis per malsaneca flavo; ŝia funebra, bruniĝinta kaj en kelkaj lokoj disŝirita vesteto kvazaŭ pendis sur ŝia malgrasiĝinta korpo, la nigraj okuloj plivastiĝis, perdis la antaŭan brilon kaj moviĝemecon, kaj en ilia esprimo oni vidis tiun mutan dolorplendon, per kiu distingiĝas la rigardo de infanoj premataj fizike kaj morale. 

　それ以上彼女は何も言えなかった。数秒後には彼女はすでに外に出ていた。感動と共に彼女は書店主の彼女に対する高潔な行動や好意と親切について考えた。その考えからまた別の考えが展開された。神よ、この若い女性は心の中で言った、私はたくさんの親切な人々に出会いました。それなのになぜ私にとって生きるのがこんなに大変なのでしょう？　彼女が持っている本は彼女の手を燃やしていた。おそらく彼女に助けを与えるであろうこの本のページを見るために彼女は矢のような速さで自分の部屋に行きたいと思った。しかし、道すがら彼女は小さな靴店に入って小さな靴を一足買った。最後に彼女がピウナ街の大きな建物の門に入ると、彼女はまっすぐに階段には行かずに庭師の住処の小さな戸に向かった。なぜならそこで庭師の妻がお金をとって母親がシュヴァイク夫人の仕事場で針仕事をしている長い時間をヤーニョの世話をしているからだった。この数ヶ月の間にこの子供の様子は母親のそれよりももっと重大な、もっと深刻な変化を見せていた。ヤーニョの頬はくぼんで病んだように黄色くなっていた。彼女の痩せた体にぶら下がるようになっている小さな喪服は色が褪せて何箇所かで破れていた。その黒い目は一層大きくなり以前の輝きや活発さを失っておりその目の表現には肉体的にも精神的にも圧迫された子供たちの視線だとわかる苦痛に満ちた沈黙の訴えが見てとれた。

マルタを読む（176）

--- Ĉion ĉi tion mi diris al vi por tio, ke vi ne iluziu vin per tro granda espero kaj ne spertu novan seniluziiĝon, eble ankoraŭ pli doloran ol la aliaj.  Mi tamen ne volus, ke vi foriru de ĉi tie kun la penso, ke mi ne volis doni al vi helpan manon.  En la daŭro de kvin jaroj vi estis la ĉiutaga kunvivantino de homo klera, tio signifas multe; mi scias, ke en la aŭtunaj kaj vintraj vesperoj vi havis la kutimon kune legi, de tio devis kolektiĝi ĉe vi certa provizo da scioj.  Krom tio permesu al mi diri, ke via maniero de sinesprimado kaj via maniero rigardi la vivon montras, ke via menso ne estas tute neprilaborita.  Tial mi opinias, ke provi laboron sur nova kampo vi povas kaj devas... 

　私はあなたがあまりに大きな希望による幻想を持たないように、また新たなおそらく今まで以上に苦痛な幻滅をされることのないように申し上げました。でも、私があなたに救いの手を差し伸べようとしないと思ったままでここを立ち去ってほしくはありません。５年の間貴女は教養のある人と一緒に暮らしていました。そのことは多くの意味を持っています。私も存じておりますが、秋や冬の夜にはあなた方は共に読書をされていましたからあなたはそれによって知識を蓄えられていたにちがいありません。それ以外にも、言わせていただければあなたの自己表現の方法や生活の見つめ方はあなたの精神が全く鍛えられていないようなものではないことを示しています。それなので私が考えますにあなたは新しい分野で仕事を試すことができますしそうしなければなりません。

Ĉe la lastaj vortoj la libristo deprenis de breto negrandan libron.  La okuloj de Marta ekbrilis. 

　そういいながら書店主は棚からそれほど大きくはない本を取り出した。マルタの目が輝き始めた。

--- Ĉi tio estas ĵus aperinta verketo de unu el la francaj pensemuloj; ĝia traduko povas esti utila por nia publiko kaj por miaj interesoj.  Mi intencis komisii la tradukon al iu alia, sed nun mi estas feliĉa, ke mi povas servi per ĝi al la edzino de nia amata kaj neforgesebla sinjoro Swicki... 

　この本はフランスの思想家の一人が著したもので最近出版されたものです。これを訳すことは社会にも私にとっても役立つものです。私は他の誰かに翻訳を依頼するつもりでおりましたが、幸いなことにこのことで私の敬愛する忘れられないスィツカさんの奥様のお手伝いができます。

Dirante tion, la libristo envolvis en paperon la bluan volumeton. 

　そういいながら書店主はその青い一冊を紙に包んだ。

マルタを読む（175）

Marta leviĝis de la tabureto, sur kiu ŝi sidis en la daŭro de kelke da minutoj, kaj, etendante la manon al la libristo, ŝi diris: 

　マルタはしばらくの間座っていた腰掛けから立ち上がり、書店主に手を伸ばしながら言った。

--- Mi diris al vi ĉion.  Mi ne hontis konfesi la trompiĝojn, kiuj ĝis nun min trafis, ĉar se la fortoj min trompis, miaj intencoj estis honestaj.  Mi faris ĉion, kion mi povis kaj kapablis.  La esenco de mia malfeliĉo konsistas en tio, ke mi povis malmulte, ke mi nenion sufiĉe kapablis.  Sed miaj ĝisnunaj provoj ne ampleksis ja ankoraŭ la tutan rondon da diversaj homaj laboroj; eble inter ili troviĝas ankoraŭ io ankaŭ por mi.  Ĉu mi povas havi ian esperon?  Diru al mi sincere kaj sen hezito, mi petas vin en la nomo de tiu, kiu iam ĝuis vian amikecon kaj kiu jam ne vivas, en la nomo de la estaĵoj, kiuj estas karaj por vi... 

　全てをお話ししました。私は今まで騙されていたと申し上げることを恥ずかしくは思いません。なぜなら私の能力が私を騙していたとしても、私のやろうとしたことは間違っていなかったからです。私は自分のできることは全てやりました。私の不幸の要因は私がほんの少しのことしかできないこと、どんなことも十分に行う力がないことにあります。しかし、今までに私は人のさまざまな仕事の全てを試したというわけではありません。おそらく、まだ私のできることが何かあるはずです。そういう希望を持ってはいけないでしょうか？　かつてはあなたの友人であって今はもう亡き人のために、あなたにとって大切な者たちのために、どうぞ真剣に遠慮なくおっしゃってください。

La libristo premis la al li etenditan manon.  Lia manpremo estis varma kaj kora.  Post momenta medito li komencis paroli: 

　書店主は自分に差し伸べられた手を取った。その手は温かく、心がこもっていた。少し考えて彼は話した。

--- Ĉar vi, sinjorino, ordonis al mi esti sincera, mi devas diri la malĝojan veron.  Esperon plibonigi vian sorton per laboro vi povas havi nur malgrandan kaj tre necertan!  Vi diris pri la amplekso de la homaj laboroj; sed la amplekso de la laboroj ĝenerale homaj kaj la amplekso de la laboroj virinaj estas koncerne sian grandecon du nemezureble malegalaj ampleksoj.  La lastan vi jam preskaŭ la tutan elĉerpis per viaj senfruktaj provoj. 

　あなたが私に真剣にといわれるので私は悲しい現実を話さなければなりません。仕事であなたの運命をより良くするという希望は全く僅かで不確かなものです。あなたは人の職業の多様さについて言われましたが、人の仕事の多様さと女性の仕事の多様さとは、その大きさに関して測ることのできないほど違う多様さなのです。あなたは女性の職業のほとんど全てを成果なく試しつくされたのです。

Marta aŭskultis tiujn vortojn kun mallevitaj okuloj, en pozo senmova.  La libristo rigardis ŝin per okuloj plenaj de kunsento. 

　マルタはその言葉を身動きもせずに目を落として聞いていた。書店主は同情心に満ちた目で彼女を見つめていた。

マルタを読む（174）

Lia rigardo malrapide direktiĝis al la vizaĝo de Marta, li etendis al ŝi la manon. 

　彼の視線はゆっくりとマルタの顔に向けられ、彼は彼女に手を差し出した。

--- Trankviliĝu, sinjorino, --- li diris milde kaj serioze.  --- Volu sidiĝi kaj iom ripozi.  Vi ne rigardos ja ĝin kiel maldelikatecon de mia flanko, se, dezirante esti utila al vi, mi demandos pri kelkaj neeviteblaj detalaĵoj.  Ĉu vi provis jam ian alian laboron krom tiu, kiu alportas al vi tiel mizeran rekompencon?  Por kia okupo vi sentas vin pleje kapabla kaj taŭga?  Se mi tion scios, mi eble ion pripensos... trovos... 

　ご安心ください、奥様、彼は優しく真剣に言った。おすわりになっておやすみください。あなたのお役に立つためにいくつかの細かいことをお聞きしても不作法だとは思われませんね。そのわずかな収入をもたらす仕事の他に何かなさいましたか？　どんな仕事にあなたが最も能力があって適していると感じましたか？　もしそれがわかれば、たぶん私も考えて、見つけることができるかと…

Marta sidiĝis.  La larmoj sur sia vizaĝo sekiĝis, la okuloj akceptis tiun esprimon de prudento kaj memkonscio, kiun ili ĉiam havis, kiam la juna virino koncentriĝis la fortojn de sia volo kaj spirito.  Espero eniris en ŝian koron, ŝi komprenis, ke ĝia plenumiĝo dependas de la interparolo, kiun ŝi estas havonta, ŝi eksentis sin denove kuraĝa kaj ŝajnis trankvila. 

　マルタは座った。頬に流れていた涙は乾いた。彼女の目はこの若い女性がその意志と心の力を集中した時の賢明さと自意識を表していた。希望の光が彼女の心に差し込んできた。彼女はその実現がこれからの会話にかかっていることを理解した。彼女は再び勇気を感じ、安心したようだった。

La interparolo ne daŭris longe.  Marta parolis sincere, sed koncize, ŝi rakontis nur la faktojn de sia pasinteco.  Kaŭze de fiereco, kiu denove en ŝi vekiĝis, ŝi pri la havitaj sentoj parolis malmulte aŭ preskaŭ nenion.  La libristo bonege ŝin komprenis.  Lia penetrema okulo estis fiksita sur ŝia vizaĝo, sed oni povis vidi, ke en la rakonto de la juna virino li vidis pli ol ŝin solan kaj pli ol la sorton de ŝi sola. 

　会話は長くは続かなかった。マルタは真剣にしかし簡潔に今までの事実を話した。彼女の中に再び目覚めた自尊心がゆえに彼女はそれまでに感じていた気持ちについてはあまり、あるいはほとんど話さなかった。書店主は彼女を非常によく理解した。彼はその見透すような目で彼女の顔を見つめ、この若い女性の話の中に彼女一人だけではないことを、彼女一人だけの運命ではないことを見てとった。

Granda socia problemo, eble granda maljustaĵo, turmentanta la internon de la socio, aperis antaŭ la pensoj de la bona kaj klera homo, kiam li atente, kun intereso kaj kortuŝiteco aŭskultis la historion de la juna virino, kiu, malgraŭ sia energio, klopodado kaj penado, ne povis trovi por si lokon sur la tero. 

　大きな社会問題、おそらくは社会の内部を苦しめる大きな不正義がその熱意と努力にもかかわらずこの地に自分の場所を見つけることのできなかったこの若い女性の話を注意深く感動をもって聞いていたこの善良で聡明な人の前に現れたのだった。

マルタを読む（173）

物語「マルタ」は、ここまででやっと半分です。これからも頑張って続けていきます。

La libristo staris malantaŭ la magazena tablo kun brakoj krucigitaj sur la brusto, en pozo senmova.  Komence iom konfuzita de la forta eksplodo de sentoj, kies atestanto li estis, li post momento fariĝis videble kortuŝita.

　書店主は胸の上で腕を組んで店の机の後ろにじっと立っていた。最初は彼が見ている強い感情の爆発でいくらか困惑していたが少し経つと明らかに感動していた。

--- Mia Dio! --- li diris duonvoĉe, --- kiel ŝanĝiĝema estas do la sorto de homo sur la tero!  Kiam mi konis vin antaŭe, ĉu mi povis tiam pensi, ke mi vidos vin iam en ĉi tiu stato de malĝojo kaj malriĉeco!  Vi, gesinjoroj, vivis tiel bonstate, vi estis tiel sin reciproke amanta kaj feliĉa paro! 

　なんということでしょう！　彼は小声で言った、この世の人の運命はなんと変わりやすいものなのでしょう！　以前貴女を知っていた時、このような悲しく貧しい状態の貴女を見ることがあるとは思っても見ませんでした！　貴女達はとても恵まれていてお互いに愛し合う幸せなご夫婦でした！

Marta forprenis la tukon for de la vizaĝo. 

　マルタは顔からハンカチを取り去った。

Jes, --- ŝi diris per mallaŭta voĉo, --- mi estis feliĉa...  Kiam la homo, kiun mi amis, estis mortanta, mi pensis, ke mi lin ne supervivos... mi supervivis... sufero kaj sopiro restis en mi turmentaj, nekvietigitaj, sed por la morte vundita koro mi serĉis kvietigon en plenumado de la patrina devo, kaj ĝis nun mi ne povis ĝin plenumi.  Soleca kaj malĝoja mi iris en la mondon, por batali por mi, pro la vivo kaj estonteco de mia infano... vane.... 

　そうでした、彼女は低い声で言った、私は幸せでした…愛する人が死のうとしていた時、私も生き残ることはできないと思いました…私は生き残りました。苦悩と思い出が私の中に抑えられない苦痛として残りました。しかし死ぬほど傷ついた心を母親の義務を果たすことで静めようとしてきました。悲しみの中の私はたった一人で自分のために自分の子供の生活と未来のために闘おうと世に出ていきました…全て無駄でした。

La okuloj de la libristo, seriozaj kaj enpensaj, estis direktitaj en la spacon.  Li havis grandan familion: li estis frato, edzo, patro.  Eble, elvokitaj per la vortoj de Marta, antaŭ liaj okuloj preterŝoviĝis la vizaĝoj de la virinoj, kiujn li amis, de la juna fratino, la malgranda filino, la kara edzino.  Ĉu ĉiu el ili ne povis iam subfali al tia sorto, kiel tiu sorto, kiu staris antaŭ li en la formo de ĉi tiu virino izolita, sen tegmento, kun koro dolorplena, kun buŝo bruligita de malsato kaj malespero?  Li mem ja parolis antaŭ momento pri la kruela ŝanĝiĝeco de la sorto! 

　書店主の真剣で考え込んだ目は空間に向けられていた。彼には家族がたくさんいた。彼は兄であり夫であり父でもあった。おそらく丸太の言葉で呼び起こされたのであろう彼の愛する女性達や若い妹、小さな娘、愛しい妻の顔が彼の眼前を通り過ぎていった。彼らのうちの一人でもこの孤独な身を守る術もなく苦痛に満ちた心と飢餓と絶望に焼かれた唇を持つ女性の形をとって彼の前に立っているような運命に落ち込むことがありうるだろうか？　彼自身もつい先ほど運命の残酷な変わりやすさについて語ったばかりであった！

マルタを読む（172）

--- Mizerego, --- ripetis Marta, --- se ĝi estus nur mizerego kaj nur por mi kaj se ĝi almenaŭ estus tia, kontraŭ kiu ekzistas jam nenia helpo!  Ho, kredu al mi, sinjoro, ke mi estus kapabla suferi kuraĝe, vivi sen almozpetado kaj morti sen plendo!  Sed mi ne estas sola, mi estas patrino!  Se mi ne havus patrinan koron, kiu amas, mi aŭdus en mi la voĉon de la konscienco, kiu memorigas pri la devo; se mi ne havus konsciencon, kiu amas, mi aŭdus la voĉon de la koro.  Mi havas ilin ambaŭ, sinjoro!  Malespero min kaptas, kiam mi rigardas la malgrasiĝintan vizaĝon de mia infano, kiam mi pensas pri ĝia estonteco; sed kiam mi rememoras, ke mi ĝis nun kapablis fari por ĝi nenion, fariĝas al mi tiel honte, ke mi ĉiumomente dezirus fali sur la teron kaj ruli mian kapon en la polvo!  Ĉar ekzistas ja homoj malriĉaj, kiuj sin kaj siajn infanojn eltiras el mizero, kial do mi ne povas tion fari?  Ho, sinjoro!  Peza mizero certe estas eltenebla, sed senti sin malforta kontraŭ ĝi, ĵeti sin al ĉio kaj de ĉie foriri returne kun konscio de sia propra senkapableco, suferi kaj vidi, ke amata estaĵo suferas hodiaŭ, kaj pensi pri tio, ke ĉi tiu suferado daŭros morgaŭ, postmorgaŭ, ĉiam, kaj diri al si: kontraŭ ĉi tiu suferado mi nenion povas fari... ho, tio estas tia turmentiĝo, por kiu ekzistas nur unu nomo: vivo de malriĉa virino! 

　大変です、マルタは繰り返した。ただ大変なだけなら、そして私だけのことなら、それに対して何の助けもないというだけのことでしたら！　おお、信じてください貴方、私は耐えることができますし物乞いせずに生きることもできますし不平を言わずに死ぬこともできましょう。しかし私は一人ではないのです、私は母親です。もし私が愛する母親の心を持っていなかったら、私は義務について思い出させる良心の声を私の中に聞くでしょう。もし私が愛する良心を持っていなかったら私は心の声を聞くでしょう。私はそのどちらも持っています、貴方！　私の子供のやせ細った顔を見る時、子供の将来について考える時、絶望が私をとらえます。そして今までに私が子供のために何もしてやれなかったことを思う時いつも地面に倒れて頭を土の中で転がしたくなるほど、恥ずかしくなるのです。自分自身とその子供たちを貧困から救い出している貧しい人々もいるのに、私はなぜそれができないのでしょう？　おお、貴方！　重い惨めさは耐えることができます、しかしそれに対して自分が無力だと感じること、あらゆるところに身を投げ出してそこから自分自身の無力さを意識して離れてしまうこと、苦しむこと、愛するものが今日も苦しんでいて、その苦しみが明日も明後日もずっと続くのを見ること、そして自分自身がその苦しみに対して何もすることができないと認めること…おお、それらにはただ一つの言葉が存在します。「貧しい女性の生活」という言葉が！

Marta eldiris tiujn vortojn rapide kaj flame.  Ĉe la lastaj vortoj ŝia voĉo fariĝis malpli laŭta kaj du riveretoj da larmoj kun neretenebla forto verŝiĝis sur ŝiajn vangojn.  Ŝi kovris la vizaĝon per la tuko kaj dum momento staris senmove, batalante kontraŭ la larmoj, kiuj ne volis ĉesi, penante reteni la ploron, kiu ĉiam pli forte skuis ŝian bruston.  La unuan fojon ŝi nun ekploris en ĉeesto de alia persono; la unuan fojon ŝi nun eldiris en formo de laŭta plendo tion, kion ŝi portis en si de longe.  Ŝi estis jam nek tiel forta nek tiel fiera kiel tiam, kiam en la domo de gesinjoroj Rudzinski ŝi kun sekaj okuloj kaj trankvila vizaĝo forrifuzis la laboron, kiun ŝi ne estis kapabla plenumi. 

　マルタはこれらの言葉を早口で燃え立つように話した。終わりの方には彼女の声は弱くなり、そして両の目から涙が堪えきれずに流れ出て頬を濡らした。彼女しばらく黙って立ち、ハンカチで顔を覆って止まらない涙を止めようとし、彼女の胸をますます強く揺さぶる号泣を抑えようとしていた。彼女は今初めて他人のいる前で泣いた。彼女が長い間内に持っていたものを初めてはっきりと不平の形で口に出したのである。彼女はもはや、ルズィンスキー夫妻の家で彼女が自分に能力のない仕事を涙を流すこともなく平然と断った時のようには強くも誇り高くもなかった。

マルタを読む（171）

Ŝia voĉo kun ĉiu vorto estis pli malforta kaj pli mallaŭta, por momento ŝi silentiĝis.  Subite ŝi denove levis la kapon, la interplektitajn manojn ŝi etendis antaŭen kaj ekspiris profunde kelke da fojoj. 

　彼女の声は一言一言に弱く低くなっていき、少しの間黙っていた。突然彼女は再び頭を上げ組んだ手を前に伸ばし、何度か深く息をした。

--- Donu al mi ian laboron, sinjoro... montru la vojon... instruu min, kion mi devas fari! ... 

　仕事をさせていただけないでしょうか、私は何をするべきなのか道を示してください、私を導いてください…

La libristo ŝajnis efektive iom mirigita.  En la daŭro de momento li rigardis la virinon, kiu staris antaŭ li, per rigardo atenta, preskaŭ esplora.  Sed la bela kaj juna vizaĝo de Marta tute ne prezentis malfacile solveblan enigmon.  Mizero, maltrankvileco, vanaj deziroj kaj varmega petegado skribis sur ĝi signojn tre facile legeblajn.  La prudentaj grizaj okuloj de la libristo, kiuj komence rigardis esplore kaj eĉ iom severe, iom post iom moliĝis kaj fine en malgaja meditado kovriĝis per la palpebroj.  En la daŭro de momento inter tiuj du homoj regis silento.  La libristo la unua ĝin interrompis. 

　書籍店主は少々驚いたようだった。しばらくの間彼は自分の前に立っている女性を注意深くほとんど探るように眺めた。しかしマルタの美しい若い顔には容易に解決できるような謎は示されていなかった。惨めさ、不安、満たされない望み、切実な願いがその表情にたやすく読み取れた。書店主の賢明な灰色の目は、最初は探るように少々厳しく見ていたが少しずつ柔らかくなりついには悲しく考え込んで瞼で覆われてしまった。しばらくの間二人の間に沈黙が支配し、書店主が最初にそれを破った。

--- Sekve, --- li diris kun iom da ŝanceliĝado en la voĉo, --- sinjoro Swicki mortante lasis post si nenian havon? 

　ということは、彼は声をいくらか動揺させながら言った。スィツカさんがお亡くなりになった時に財産を残されなかったのですか？

--- Nenian, --- mallaŭte respondis Marta. 

　全く、マルタは低く答えた。

--- Vi havis infanon... 

　お子さんがいましたね。

--- Mi havas malgrandan filinon. 

　小さな女の子がいます。

--- Kaj nenian okupon vi ĝis nun povis trovi por vi? 

　そして貴方は今まで全くお仕事がなかったのですか？

--- Ion mi trovis... mi okupas min per kudrado, por kiu mi ricevas dudek spesdekojn por tago... 

　少しだけ…縫い物の仕事で日に200スペーソをいただいております。

--- Dudek spesdekojn por tago! --- ekkriis la libristo, --- por du personoj!  Tio estas ja plena mizerego! 

　日に200スペーソ！　書店主は声を上げた。200スペーソ！　それでは全く大変でしょう！

マルタを読む（170）

Jam de la momento de ŝia eniro la libristo tre atente ŝin rigardis. 

　彼女が入ってきた時から書店主は非常に注意深く彼女を見ていた。

--- Efektive, --- li ekkriis, --- sinjorinon Swicka mi havas ja la plezuron vidi!  Ŝajnis al mi tuj en la komenco, ke mi vin rekonas, sed... mi ne estis certa. 

　あぁ本当に、彼は言った。スィツカさん、お会い出来て嬉しいです。最初から知っている方だとは思っていたのですが、どなたなのか確信がなくて…。

Dirante tion, li ĵetis rapidan ĉirkaŭrigardon sur la malriĉajn vestojn de la juna virino. 

　そういいながら彼はこの若い女性の見窄らしい服装を素早く眺め回した。

--- Per kio mi povas servi? --- li diris ĝentile kaj kun facila nuanco de malgajeco en la voĉo. 

　どんな御用でしょうか？　彼は丁寧に、沈んだ気持ちを軽くにじませる口調で言った。

Marta silentis momenton.  Ŝia vizaĝo estis tre pala kaj la rigardo estis profunda kaj senmova, kiam ŝi komencis paroli. 

　マルタは少しの間黙っていた。そして話し始めた時には非常に青白い顔で視線は深く、動揺していなかった。

--- Mi venis al vi kun peto, kiu eble ŝajnos al vi originala, stranga... 

Ŝia voĉo subite interrompiĝis.  Ŝi levis ambaŭ manojn kaj tuŝis per la manplatoj sian palan frunton.  La libristo rapide eliris el malantaŭ la skribtablo kaj alŝovis al la juna virino velurtegitan tabureton, poste li reiris sur sian antaŭan lokon. 

　お願いがあって参りました。多分あなたにとっては奇妙で思いがけないお願いに見えるでしょう。彼女は両手を上げて自分の青白い額に当てた。書店主は急いで机の後ろから出てきてビロード貼りの腰掛けをこの若い女性に押しやって、前にいた場所に戻った。

Li ŝajnis malĝoja kaj ankoraŭ pli li ŝajnis embarasita. 

　彼は悲しげで、それ以上に困惑しているようだった。

--- Volu sidiĝi, sinjorino, --- li diris.  --- Mi aŭskultas vin atente... 

　お座りください、奥様。彼は言った。おっしゃることはしっかり聞きますよ。

　Marta ne sidiĝis.  La interplektitajn manojn ŝi apogis sur la skribtablo kaj rigardis denove la vizaĝon de la antaŭ ŝi staranta homo per profunda, sed ĉiam pli klara rigardo. 

　マルタは座らなかった。彼女は組んだ手を机に支え、自分の前に立っている人の顔を深い、より澄んだ目で見つめた。

--- La peto, kun kiu mi venis, estas efektive originala, stranga, --- ŝi diris, --- sed... mi rememoris, ke vi estis iam en amikaj rilatoj kun mia edzo…

　 そのために私が参りましたお願いというのは本当に思いがけなくて奇妙なものです。彼女は言った。けれども…私はあなたがかつては私の夫と友好的な関係にあったことを思い出しまして…

La libristo faris saluton. 

　書店主は頷いた。

--- Jes, li interrompis. --- Sinjoro Swicki lasis post si amikan kaj estiman memoron ĉe ĉiuj, kiuj konis lin pli proksime. 

　そうです、彼はさえぎって言った。スィツカさんは彼をよく知っている人たちに友情と尊敬の思い出を残していかれました。

--- Mi memoras, --- diris plue Marta, --- ke mi kelkajn fojojn akceptis vin en mia domo kiel bonan gaston... 

　覚えております。マルタは続けた。私は貴方を大事なお客さんとして何度かお迎えしました。

La libristo faris denove respektan saluton. 

　書店主は再び丁寧に頭を下げた。

--- Mi scias, ke vi estas ne sole librovendisto, sed ankaŭ libreldonisto... ke sekve... 

　私は貴方が単に本を売るだけではなく出版もされていることを知っています。それなので…

マルタを読む（169）

Ŝi faris kelke da paŝoj kaj haltis antaŭ la pordo de la librejo.  Ŝi ĵetis rigardon tra la fenestran vitron kaj ekvidis en la profundo de la granda salono la posedanton de la librejo.  Tio estis vizaĝo, kiun ŝi iam bone konis, kiun ŝi en siaj bonstataj tagoj ofte vidadis, vizaĝo pensema, honesta kaj milda... 

　彼女は数歩歩いて書店のドアの前で立ち止まった。彼女は視線を窓のガラスに向け、大きな部屋の奥に書店の主人がいるのを見た。それは彼女がまだ幸せな日々を送っていた時にしばしば訪れてよく知っていた顔だった。考え深く、正直で優しい顔だった。

Ĉe la vitrita pordo eksonis la sonorilo, Marta eniris en la librejon.  Ŝi haltis momenton proksime de la pordo kaj ĵetis rapidan kaj iom maltrankvilan rigardon ĉirkaŭen.  Videble ŝi timis, ke ŝi trovos en la librejo aĉetantojn, en kies ĉeesto ŝi ne povus eldiri tion, pro kio ŝi venis. 

　ガラス戸の鈴が鳴って、マルタは書店の中に入った。彼女は少しの間入り口の近くに立ち止まって素早く不安げに見回した。明らかに、彼女は店内に客がいるのを恐れていた。客のいるところでは自分が何のために来たのかを言うことができなかったのである。

La libristo staris sola malantaŭ la magazena skribtablo; li estis okupita je skribado de kalkuloj en granda libro, kiu kuŝis malfermita antaŭ li.  Kiam la pordo malfermiĝis, li levis la kapon kaj, ekvidinte la enirintan virinon, li prenis pozon duone salutan, duone atendan.  Marta alproksimiĝis malrapide kaj haltis antaŭ la homo, kiu videble atendis de ŝi la unuan vorton. 

　店の事務机の後ろに主人が一人立っているだけだった。彼は前に置かれた大きな開かれた帳面に勘定を書き込んでいた。ドアが開いた時彼は頭を上げた。入ってきた女性を見て半分は挨拶、半分は問うような姿勢をとった。マルタはゆっくりとその人に近づき、その前で立ち止まった。主人は明らかに彼女の言葉を待っていた。

Dum kelke da sekundoj ŝiaj palpebroj restis mallevitaj kaj la palaj lipoj iom tremis.  Tamen ŝi rapide direktis al la vizaĝo de la libristo sian rigardon, en kiu koncentriĝis en tiu momento la tuta forto de ŝia volo kaj ŝia tuta konscio. 

　数秒の間彼女は瞼を伏せ、青い唇を震わせていた。しかし彼女は素早く書店主に視線を向けた。その瞬間その視線には彼女の全ての力と意志が込められていた。

--- Vi ne rekonas min, sinjoro! --- si diris per voĉo mallaŭta sed firma. 

　あなた、私をお忘れですか！　彼女は低いがしっかりした声で言った。

マルタを読む（168）

La figuro de Marta, kiu enpense estis iom klinita antaŭen, elrektiĝis.  Ne! mallaŭte sed forte eldiris la juna virino, tiel ne povas esti!  Tiel ne devas esti! 

　考え込んで俯いていたマルタは再び姿勢を正した。いいえ！　小さく、しかし力強くこの若い女性は言った。そんなはずはない、そんなことはあり得ない！

Dirante tion, ŝi videble sentis la en ĉiu homo denature troviĝantan deziron eltiri sin el mizero kaj la al ĉiu homo apartenantan rajton plibonigi kaj plialtigi sian ekzistadon. 

　そう言って、彼女は貧窮から自らを脱出させたいというどんな人にも本来見られる願いと、今の生活をより良くしより高くするというどんな人も持っている権利とを明らかに感じていた。

Marta ekrigardis ĉirkaŭen per okuloj, en kiuj anstataŭ la antaŭmomenta malĝojeco kaj laceco aperis denove energio kaj esploremeco.  Multe da objektoj ĉirkaŭis ŝin de ĉiuj flankoj; sur unu el ili ŝia rigardo haltis.  Tiu objekto, kiu alforĝis al si la rigardon de Marta, estis larĝa kaj alta fenestro kun riĉa ekspozicio de unu el la plej grandaj librejoj de la urbo.  Ĉe la vido de la dekkelke da libroj, kies diverskoloraj kovroj vidiĝis malantaŭ la klaraj vitroj, en la juna virino aperis tri diversaj sentoj, nome: rememoro, sopiro kaj espero.  Ŝi rememoris tiujn feliĉajn tagojn, kiam, apogante sin al la brako de juna kaj klera edzo, ŝi ofte venadis en ĉi tiun lokon.  Sopirante pri pli altaj spiritaj plezuroj, kiujn ŝi iam de tempo al tempo ĝuadis, je kiuj ŝi jam de longe estis tute senigita kaj kiuj sur la malluma fono de ŝia nuna vivo ekbrilis antaŭ ŝi per neesprimebla ĉarmo, ŝi ekvidis subite kelke da virinaj nomoj, presitaj sub la titoloj de libroj.  El tiuj nomoj unu apartenis al persono, kiun ŝi iam konis, en kiu *neniu suspektis ian talenton ĝis tiu tempo, kiam ŝi ĝin aperigis kun iom-post-ioma, tre malrapide kreskanta sukceso.  Kaj tamen nun ŝia nomo okupis honoran lokon inter multe da famaj kaj gloraj nomoj de la landaj verkistoj; nun tiu virino, pri kiu Marta sciis, ke ŝi estis antaŭe soleca kiel ŝi kaj malriĉa kiel ŝi, posedis lokon sub la suno, estimon de homoj kaj de si mem... 

　*neniu... 以下の文は「彼女の中に何らかの才能があることを誰も疑わなかった。」と訳しそうだが、意味が逆になってしまう。以下の訳が正しい。suspekti を PIV などでじっくり調べてみてほしい。

　マルタは辺りを見回した。彼女の目には少し前の悲しみと疲れに代わって再び活力と探究心が現れた。あらゆる方向から膨大な物資が彼女を取り囲んでいた。それらの一つに彼女の目が止まった。丸太の目が止まったそれはこの町で一番大きな書籍店の一つの、豊かに飾り付けられた高い窓であった。明るいガラスの後ろに置かれたいろんな色のカバーをつけた十数冊の本を見てこの若い女性に３つの異なる感覚が現れた、すなわち思い出、懐かしさ、希望。彼女は若くて知的な夫の腕に縋ってしばしばここを訪れたあの幸せな日々を思い出した。彼女がかつて時々楽しんだ、そしてもう長い間離れてしまって今の生活の暗い底で言いようのない魅力を放っている高い精神的な楽しみを懐かしみながら、彼女は本のタイトルに記された数人の女性の名前を突然見た。それらのうちの一人を彼女は知っていた。その彼女が少しずつその才能を現し、とてもゆっくりと成功を勝ち得ていった時までは誰も彼女の中に何らかの才能があるとは誰も思わなかった。しかし今や彼女の名前は多くの有名で栄光ある作家たちの間に名誉ある位置を占めていた。マルタがかつては自分と同じように孤独で貧しかったことを知っているその女性は日の光のもとに暮らし、人々の尊敬と自分自身の高い評価を得ていた。

--- Kiu scias? --- murmuretis la virino per tremantaj lipoj, kaj ŝia pala vizaĝo ruĝe ekflamis inter la nigraj lanaj faldoj, kiuj ĉirkaŭis ĝin en formo de malgaja kadro. 

　誰が知っているだろうか？　女性は震える唇でつぶやいた。そして彼女の青白い顔はそれを寂しく巻いている黒い織物のヒダの間で紅潮していた。

　　　La foto en Ĉinio

マルタを読む（167）

Marta tusadis, depost kelke da tagoj ŝi komencis sentadi ĝis nun ne konitan malfortecon, ŝiaj sonĝoj estis febraj, ŝi vekiĝadis el ili kun peza kapo kaj doloranta brusto. 

　マルタは咳をしていた。数日前から彼女は今まで経験したことのない脱力感を感じ始めていた。熱に浮かされ目が覚めると頭が重く胸が痛かった。

Tiamaniere verŝajne komencis sian karieron tiuj laboristinoj, nun duone mortintaj, kun ftiza ruĝo sur la vizaĝoj.  Antaŭ nelonge unu el ili forlasis la laborejon de sinjorino Szwejc kelke da horoj pli frue ol postulis la regularo, kaj ŝi plu ne revenis.  Kiam la sekvantan tagon Marta demandis pri ŝi siajn kamaradinojn, el dekkelke da buŝoj eksonis en la salono nelaŭta, tamen korŝiranta murmureto: mortis!  Mortis?  Kaj tamen Marta sciis, ke tiu laboristino havis la aĝon de apenaŭ dudek-ses jaroj kaj ke ie en subtegmento aŭ en subteretaĝo vivis kaj ĉiutage atendadis ŝian revenon du malgrandaj infanoj... 

　今や半分死にかけている結核病みのような赤みが頬に出ているあの女工たちの職業生活もそのように始まったのであろう。少し前に彼らのうちの一人が規則よりも数時間早くシュヴァイク夫人の仕事場から出て行き、それっきり帰ってはこなかった。翌日にマルタがそのことについて仲間達に尋ねると、部屋の中に十数人の口から低いが心を張り裂くようなささやきが広がった。死んだの！　死んだって？　マルタは知っていた、その女工がどこかの屋根裏部屋か地下室に住んでいて、二人の小さな子供が彼女の帰りを毎日待っていたということを。

--- Kio fariĝis kun ŝiaj infanoj ? --- kun febra scivoleco demandis la kamaradinojn la juna patrino de ĉarma nigrokula knabineto.  La respondo, kiun ŝi ricevis, eksonis en ŝia orelo akre kaj sovaĝe: 

　

　子供たちはどうなったんでしょう？　可愛い黒い目の娘を持つこの若い母親は熱心に仲間達に尋ねた。

--- La knabineton oni akceptis en rifuĝejon, la knabo ien perdiĝis. 

　女の子は孤児院が引き取ったけど、男の子は行方がわからないの。

En rifuĝejon? sekve sur la ŝultrojn de almozdonantoj, en la manojn de homoj fremdaj, por estonteco necerta!  Perdiĝis?  Kien do li povis perdiĝi?  En infana naiveco li eble serĉis la patrinon, kiun oni forportis malsupren de alta subtegmento, kaj meze de la neĝokovritaj stratoj en frosta vintra nokto li mortis ie senbrue, kovrita de tuko el blanka neĝa blovaĵo... aŭ! ho teruro! kuniĝinte kun samaĝaj sociaj elĵetuloj... 

　孤児院に？　その次には不確かなその将来が慈善家の肩の上に、見知らぬ人の手に。行方不明？　どこに行ったというのだろう？　おそらくは人が高い屋根裏から運び下ろした母親を子供心に探して凍てつく冬の夜の雪に覆われたどこかの通りの真ん中に吹雪の中で白い服のような雪に覆われて静かに死んでしまっているのであろう。あるいは、恐ろしいことに同年代の社会から見捨てられた子供たちと一緒になって…。

Plue Marta ne povis mediti pri tiu malgaja historio, en kiu eble speguliĝis ŝia propra estonteco.  Ŝia propra?  Ho, tio ne estus grava!  La estaĵoj, kiujn ŝi amis, estis jam ekster la mondo, ŝi sentis sin laca, morte malĝoja, kaj ŝi eble kun granda ĝuo fermus la okulojn por eterna dormo, en kiu la kredo promesis al ŝi kuniĝon kun tiuj, pri kiuj sopiris ŝia vundita koro!  Sed la estonteco de ŝia infano... kia ĝi estos, kia ĝi povas esti, se ŝi ne estos plu sur la tero, se iam sur iaj vangoj aperos tiaj sangaj flamaj ruĝoj, la frunto kovriĝos per tia tomba paleco, al la brusto mankos spirado, kiel ĉe tiu malfeliĉa laboristino, kiu antaŭ malmulte da tagoj forlasis per ŝanceliĝantaj paŝoj la laborejon de sinjorino Szwejc, por jam plu neniam reveni... 

　この悲しい物語をマルタはそれ以上考えることはできなかった。その中にはおそらく彼女自身の未来が映されていたのだった。自分自身の未来？　そんなことはどうでもよかった！　彼女の愛する人たちはもはやこの世にはいない。彼女は疲れて死ぬほど悲しいと感じた。おそらく彼女は永遠の眠りにつくために喜んで目を閉じるであろう。その眠りの中で、彼女の傷ついた心が懐かしむ人たちと一緒になれると信じていたのである。しかし彼女の子供の未来は…、それはどうなるのか、どうなってしまうのか、もし彼女がこの世からいなくなったら、もし数日前にシュヴァイク夫人の仕事場からふらふらと立ち去って二度と戻らなかったあの不幸な女工のように頬に血のような赤みが現れ、ひたいが死のような青白さで覆われ、胸に呼吸がなくなったら…。

マルタを読む（166）

Marta pensis pri tio kaj sentis ĉion ĉi tion, sed ŝi ne ĝeneraligis siajn pensojn kaj sentojn, ŝi ne konsciis precize la tre komplikitan fenomenon, kiu regis ŝian sorton.  Ŝi alkroĉiĝadis nur al unu rememoro, ŝi ripetadis al si nur tiun fakton, ke ŝi apartenas al homoj kleraj, por kiuj tiom, tiom da vojoj estas ja nebaritaj. 

　マルタはこのことについて考え、これらの全てを感じた。しかし彼女は自らの考えと感情を一般化することはできなかった。彼女の運命を支配している非常に込み入った現象を正確に意識できなかった。彼女はただ唯一の記憶に縋り付いていて、自分がいろんな道に障害のない知識層に属しているという事実のみを心に繰り返していた。

Ĉu ŝi por ĉiam devas resti sur tiu vojo, sur kiu ŝi nun haltis?  Ĉu sur la tero ekzistas por ŝi nenia alia loko krom tiu, al kiu ŝi venadis kun honto kaj pri kiu ŝi de malproksime pensis kun teruro?  Estas vero, ke ŝi petegis Dion pri malgranda, modesta loko sub la suno, pri tia loko, sur kiu du homaj estaĵoj, ligitaj inter si per la plej fortaj kaj plej sanktaj ligiloj kaj sentoj, povus vivi; sed tiu loko, kiu post multaj provoj kaj penoj estis donita al ŝi, ne estas loko sub la suno, ĝi estas nur malluma abismo, en kiu du homaj estaĵoj ne vivas, sed, katenitaj per la plej simplaj, plej malaltaj kaj neniam kontentigataj, neniam finiĝantaj bezonoj, malrapide mortas. 

　彼女は今彼女が立ち止まっているその道に永久に止まらねばならないのだろうか？　この地上には彼女が恥ずかしさと共にやってくる、そして遠くからは恐怖の気持ちで考えるようなところ以外の場所は彼女にとって存在しないのであろうか？　最も強く最も聖なる絆で繋がれた2人の人間が生きることのできる小さな質素な場所を太陽の輝く下に彼女が神に祈ったのは事実であるが、しかし彼女が大いに試し努力した後に彼女に与えられたその場所は太陽の下ではなく、ただ暗い深淵であった。そこでは2人の人間は生きているのではなく最も単純な最も低い、そして決して満足させられず決して満たされることのない要求によって束縛され、ゆっくり死んでいくのである。

Jes: ili malrapide mortadis.  Tio estis nenia metaforo, sed terura efektivaĵo.  Antaŭ nelonge ankoraŭ Marta, pripensante la situacion, en kiun ŝi enfalis, kaj la devojn, kiuj ekpremis ŝian koron kaj konsciencon, ripetadis al si kiel kuraĝigon kaj konsolon: mi estas juna kaj sana.  Hodiaŭ nur duono de tiuj vortoj prezentis veron: ŝi estis juna, sed ŝi jam ne estis sana.  Elementoj fizikaj kaj moralaj ligitaj inter si, estis speco de nevidebla segilo, kiu konsumadis kaj malfortigadis ŝian korpon. 

　そう、彼らはゆっくりと死んでいく。それは決して比喩ではなく恐ろしい現実なのだ。少し前にはマルタはまだ自分の落ち込んだ状況や彼女の心と良心を圧迫し始めた義務について考えながら、勇気づけと慰めとして自分は若くて健康なんだと自らに繰り返していた。今ではその言葉の半分だけが真実を示している。彼女は若いが、もうすでに健康ではなかった。お互いに結びつけられた肉体と精神の要素は彼女の体を消耗させ弱める目に見えないノコギリの一種であった。

マルタを読む（165）

Ŝi ekpaŝis pluen kaj diris al si en la pensoj, ke tio estas ja ne ebla, tute ne ebla, ke la decidita, sola, ĝismorta loko de ŝia sorto estu tiu seĝo en la laborejo de sinjorino Szwejc, tiu seĝo, sur kiu, meze de mallumo, malsekeco, mucida aero, inter konsumiĝintaj, mortantaj vizaĝoj, ŝi kudradis en la daŭro de tutaj tagoj, ne povante rekompence laborenspezi almenaŭ tiom, ke ŝi povu en la nokto dormi trankvile kaj la minutojn ne okupitajn de laboro liberigi de la rigardo de ciferoj, kiuj prezentas nur groŝojn... 

　彼女は再び歩き始めて、心の中でつぶやいた。彼女の運命の決められた唯一の死ぬまでの場所がシュヴァイク夫人の仕事場の椅子であってはならない、暗くてじめじめしたカビ臭い空気の真ん中で弱りきって死にかけているような顔をしている人たちに混じってくる日もくる日も縫い物をしている椅子であってはならない。少なくとも、夜は安心して眠れて僅かな金額を示す数字から数分間の自由な時間を得る程度の収入さえ得られないその椅子であってはならない、と。

Per sia naskiĝo, per sia tuta pasinteco ŝi apartenis ja al la klaso da homoj kleraj, ŝi estis rigardata kaj sin mem ĉiam rigardis kiel virinon kleran.  Kial do, kiam ŝin tuŝis la malmola mano de la sorto, ŝi en la socia hierarĥio, en la regiono de la homaj laboroj, profitoj kaj honoroj stariĝis sur tiu plej malalta ŝtupo, sur kiu opinieble devis stari nur la plej malfeliĉaj, troviĝantaj plej malproksime de tiuj bonfaroj, rimedoj kaj iloj, kiujn al homoj donas klereco?  Ĉu tiu ŝia klereco eble de ia grava flanko estas tute kripla?  Ĉu ĝi estas nur ludilo, kiu estas skulptita kaj ornamita por amuzo de trankvila spirito, loĝanta en sata kaj kontenta korpo, kaj kiu disfalas kiel tute sentaŭga putraĵo ĉiufoje, kiam la spirito ekdeziras uzi ĝin por sin gardi kontraŭ senfortiĝo kaj falo aŭ gardi la korpon kontraŭ perdo de la fortoj, kiuj nutras la spiriton?  Ĉu tiu klereco eble estas nur iluzio?  La klereco en tiu mezuro kaj formo, en kiuj Marta ĝin posedis, vekis dezirojn, donante nenion, kio povus akiri kontentigon por ili; ĝi nutris sopirojn por la spirito, alforĝante ĝin tamen al la tero per katenoj de malsata korpo; ĝi fortigis en la koro la sentojn nur por tio, ke ĝi faru ilin pli maldolĉaj, ke ĝi skuu ilin per plej kruelaj suferoj. 

　出生でも過去においても彼女は知識階層に属していた。彼女は周りから教養のある女性だとみられていたし、自分でもそう思っていた。それなのになぜ運命の冷たい手が彼女に触れた時に彼女は社会の階層の中で、労働という分野の中で、収入も名誉も教養が人々に与える慈善や方法・手段から最も遠い、最も不幸な位置に立たねばならなかったのであろうか？　彼女の教養がおそらく何か重要な面でいびつであったのだろうか？　それは健康で満足した体にある安定した精神の楽しみのために刻み付けられ飾られている遊び道具に過ぎないのか、そして精神が力を失ったり崩落するのに対抗してそれを使おうとするときや精神を養う力が失われることに対抗して体を守ろうとするときには常に役立たずの腐敗物として崩壊してしまう遊び道具に過ぎないのであろうか？　その教養というものはただの幻想に過ぎないのであろうか？　マルタが所有する教養はその量と形において満足を与えられるようなものを何も与えないで要求を呼び起こす。それは精神を飢えた体の枷によって地に繋ぎながらその精神の渇望を養い、そしてより不快に、最も恐ろしい苦しみで揺さぶるように心の中の気持ちを強くしたのである。

　　　La foto en Ĉinio