Marjorie BOULTON、1年ほど前に亡くなられたイギリスの女流作家。「Faktoj kaj fantazioj」は中級向けのエスペラント学習書である。ザメンホフの伝記はこのブログの読書ノートでも取り上げた。Aforismo の大家(?)だったのか、この本では5ページ以上にわたる大量の作品が収められている。多くの作品に韻が踏まれている。
Ne avaru, ne malsxparu.:出し惜しみするな、浪費するな。
Malsato aux amoro kreas tigron el leporo.:空腹と性愛は兎から虎を作り出す。
Vizitante poluson, ne sercxu lotuson.:極地を訪ねてハスをさがすな。
Azeno kun ora kolcxeno estas ankoraux azeno.:金のネックレスをしていてもロバはロバだ。
Gravas akuzativo; pli gravas uz-aktivo.:対格は重要である。もっと重要なのは使うこと。
Ne sendu vian fumon en najbaran pulmon.:君の煙を隣の肺に送り込むな。
En regno de despoto, amflustro estas kompoto.:専制君主の国では愛のささやきは謀議である。
● Leo de BEAUFRONTO(1855-1935)、一時はフランスエスペラント界を引っぱり、そして IDO 騒ぎの時にエスペラントを見事に裏切った人である。
Cxu en niaj patraj lingvoj, se io ne placxas al ni, ni ilin sxangxas? Same kun Esperanto: ni akceptu aux forjxetu, sed ne aliformigu gxin.:我々の母国語の中に気に入らないところがあるとしたら、それを変えるだろうか? エスペラントでも同じで、それを受け入れるか捨てるかだ。改変してはならない。
● Julio BAGHY はハンガリーの作家である。第一次世界大戦でロシアの捕虜となり、シベリアでエスペラント運動を始めた。この時の経験が「Sur sanga tero」など多くの作品を生み出した。「Verda koro」など、初心者向けの作品も多い。このブログの読書ノートでもいくつか取り上げた。
Esperanto ne povas respondi pri siaj adeptoj.:エスペラントはその信奉者について責任を持つことは出来ない。
Librojn legu la verkisto.:作家は本を読め。
● Henri BAUPIERRE はフランスの作家。ジュネーブのUEA図書館や "Literatura mondo" の編集部などで働いた。
Nenio pli facile difektigxas ol la virgeco.:純潔ほどたやすく傷つくものはない。
● Louis BEAUCAIRE は「Kruko kaj Baniko el Bervalo」なる少々エッチなユーモア小話集などで知られるフランスの作家。
Estas ja suficxe da stranguloj en la Movado.:(エスペラント)運動には奇人が多い。
La laboro de eterne sojfanta kolegalo dissaltigis per sankta harmonio, dividita de loko al loko, la obstinajn barojn forte starantajn inter diligente militanta familio de esperantoj:永遠に飢えている仲間たちの仕事は、あちこちに分けられた聖なる調和によって、熱心に戦っている Esperanto の家族の間に強固に立っている障害を飛び散らせた。・・・これは日本語に訳しても分からない。familio は単数だが、esperanto は複数になっている。
Tro malfrue estas, en krucumaj horoj, bedauxri pri la kub' jxetita.:磔の時に、投げられたサイについて残念に思うのはあまりに遅い。・・・なんだかよく分からないので訳文にも自信が全くない。以前オールドの詩集「La infana raso」を読みかけて全く歯が立たなかったが・・・。
Lingvoregado estas iasence aparta talento, analoga al pentrista aux muzika kapableco.:言葉を操るのはある意味特別な才能である。画家や音楽の能力に似ている。
La plej grava rezulto de la lingva kaoso koncernas la demandon pri paco kaj milito.:言語の混乱の最も重要な結果は平和と戦争の問題に関係する。
La granda plimulto de la homoj ricevas novajxojn kaj informojn plejparte pere de nur unu lingvo: tiu de la sxtato, en kiu ili civitanas.:大多数の人々はニュースや知らせをほとんどただ一つの言葉で受け取る。彼らがその市民である国家の言葉で。
編著者 Georgo Handzlik の「著作集」は前回の「Verdire」で終わりである。それらの一部を紹介してきたが、「作品」全体では600以上になる。このあとに、50人以上の有名エスペランチストの作品集が続くのだが、その前に小さな「辞書」が挿入されている。名付けて「PLENsubjektivA neILUSTRITA VORTARO DE ESPERANTO:完全に主観的な、図解されていないエスペラントの辞書」。いくつかを紹介しておこう。
Aforismo: 1. Koncizigita novelo. 2. Gxusta ekvilibro inter nombro da ideoj kaj libera tempo de verkisto.ー格言:1.簡潔にされた小説。2.作家のいくつかの考えと自由な時間との釣り合い。
Amiko: Konato, kiun vi ankoraux neniam petis prunti monon.ー友だち:君がまだ一度も借金を頼んでない知人。
Amikoj: Homoj, kiuj vin cxirkauxas, dum vi ricxas kaj prosperas.ー友人たち:君がお金持ちでうまくいっているときに、君の周りにいる人たち。
Edzigxo: Multekosta hobio.ー結婚:お金のかかる趣味。
Egalrajto de la seksoj: Ankaux viro rajtas babili telefone tutan tagnokton.ー両性の平等:男も一日中電話でおしゃべりしてよい。
Espero: Bona se komence, mizera se fine.ー希望:始めだったら良い、終わりだったら惨め。
Fina venko: 1. Espero, ke cxiuj aliaj studos la lingvon, kiun mi jam posedas. 2. Kredo, ke fremdaj homoj estas pli facile konvinkeblaj ol la propra edzino. 3. Tempo, kiam la surskribojn sur monumentoj por anglalingvaj verkistoj oni skribas esperante, por ke cxiuj komprenu.ー最終勝利:1.私が話せる言語をすべての人たちが学ぶという希望。2.自分の妻よりも他人を説得する方がたやすいという信念。3.英語の作家の記念碑の銘が誰にでも理解できるようにエスペラントで書く時代。
Pli ol oficialan, mi preferas intiman malfermon.:公式の開会式よりも私は親密な開会式の方がよい。
Li estas komencanto: por babili li bezonas vortaron aux vinbotelon.:彼は初心者だ。おしゃべりするには辞書、またはワインのボトルが必要である。
En la vivo plej facilas amoroj, maloftas amoj, kaj raras amikecoj.:人生において情事はもっとも容易である。愛はまれであり、友情はとても珍しい。
Esperantistoj similas maristojn: sxipanoj en cxiu havenurbo, esperantistoj en cxiu kongresurbo havas <edzinojn>.:エスペランチストは海の男に似ている。船乗りには港ごとに、エスペランチストには大会開催地ごとに「妻たち」がいる。
Mi renkontis tian samideanon, kiu ne havas iun ajn ideon.:何の思想も持たない同志に私は会った。
Cseh-metode oni povas klarigi cxion, sed ne al cxiu.:チェ式教授法(エスペラントの直接教授法)でどんなことでも説明できる。誰にでもではないが。
Cxu du kongresedzinoj estas peko kontraux monogamio?:2人の大会妻は一夫一婦制に反するか?
Ankaux mi laboras por la homaro, diris la cenzuristo.:私も人類のために働いているんだと検閲官は言った。
Radiko kun finajxo povas esti ekzemple: karoto kun la verdaj folioj.:末端(語尾)を持つ根(語根)というのは、例えば緑の葉を持つ人参だな。・・・日本語には訳せません!
En la komenco estis la vorto, la unua neologismo.:最初に言葉があった、これが最初のネオロギスモ(新語)。
En Esperanto oni mensogas pli facile ol en la naciaj lingvoj.:エスペラントで嘘をつくのは民族語よりもやさしい。
Por cxiu medio necesas uzi tauxgan varvilon. Mi imagas reklamon: ESPERNTO FACILIGAS PRISXTELI INTERNACIAN PUBLIKON:それぞれの環境に応じた募集方法がある.私はこんな宣伝を想像している:エスペラントは世界の大衆から盗むのを容易にする。
今回は「Rapida kurso pri vivo」から。vivo を「人生」とするか「生活」とするか少し悩ましい。
Kiu certas centprocente, versxajne scias tro malmulte.:100%の確信があるという人は、多分あまりにも知らないんだ。
Ju pli rapida iro, des pli necesas bremsoj.:速ければ速いほど、ますますブレーキが必要となる。
Ne gravas, kiom ricxa vi estas, la propran vivon vi devas ja travivi nur mem.:君がどれほど裕福かは重要ではない。君自身の人生は君自身が生き抜かねばならない。
Kiu sercxas kandelon, povas ne rimarki la Sunon.:ロウソクをさがす者は太陽に気づかないかも知れない。
La vero similas Lunon, vi povas vidi nur unu flankon.:真実というものは月に似ている。君はその一面しか見ることができない。
La vivo similas al teatro. En gxi estas regxisoro, aktoroj, kulmino, kutime mankas nur felicxa fino kaj aplauxdo.:人生は劇場のようだ。その中には演出家や俳優があり、クライマックスもある。たいていは、ハッピーエンドや喝采だけは欠けている。
Se vi sxatas rozojn, alkutimigxu al dornoj.:君がバラを好きなら、トゲにも慣れなさい。
Ankaux libera merkato havas proprajn sklavojn.:自由市場にも独自の奴隷がいる。
Edukitaj homoj facile eltenas malfelicxojn... de aliaj homoj.:教養ある人は不幸をたやすく耐えられる・・・他人の不幸を。
Oni ne patentigas stultecon, tial gxia disvastigxo tra la mondo estas facila kaj rapidega.:愚かさについて特許にとることはない。それだからそれは世界にたやすく急速に広まるのである。
Pli facile havi propran auxton ol propran ideon.:自分の車を持つことは自分の考えを持つことよりもたやすい。
Ecx se vi forgesas pri tempopaso, la tempopasa ne forgesas vin.:例え君が時の流れを忘れていても、時の流れは君を忘れていない。
Plej malfacile oni kredas la veron.:真実を信じることはもっとも難しい。
En la lastaj dek tagoj mi ne renovigis cxi tiun blogejon. Mi ne havis emon skribi, nur nebule pensis pri mia manko de talento skribi ian literaturajxon. Nu mi denove komencu per nuraj citajxoj.
Se vi dubas pri ekzisto de Esperanta kulturo, provu traduki la cxapitron al viaj neesperantistaj amikoj:もし君がエスペラント文化の存在を疑うなら、この章を君のエスペランチストではない友人たちに訳してみたまえ。
Ne suficxas kabeigxi por igxi Kabe.:カーベになるためにはエスペラントから抜けるだけでは充分でない。
Cxu nur en Esperanto la vortoj <anglalingva instruisto> sonas kiel moko aux insulto?:英語教師という言葉があざけりやののしりとしてひびくのはエスペラントだけだろうか?
Rekte, kuragxe kaj ne flankigxante! ー ekkriis iu staranta rande de abismo.:真っ直ぐに、勇気を持って、横道にそれないで!ー深淵の淵に立つ人が叫ぶ。
Facilecon de Esperanto plej fanatike lauxdas la komencantoj ... eternaj.:エスペラントの易しさをもっとも熱狂的に称賛するのは初心者、それも永遠の初心者である。
Bonantagulo estas komencanto, kiu povas diri nur <Bonan Tagon>. Mi konas tamen kelkajn <jeviasanulojn>.:「こんにちは」としか言えない初心者を Bonantagulo という。私は何人かの jeviasanulo を知っている。
La unuaj esperantistoj uzis vorton <kara> en la senco <multekosta>; etimologie certe devenas de <edzino>.:初期のエスペランチストたちは kara という単語を「お金がかかる」という意味で使う人たちがいる。語源的には「女房」から来ているに違いない。
Parolo similas argxenton, silento oron, Esperanto estas verda.:話すことは銀のごとく、沈黙は金である。エスペラントは緑だ。