やさしいラテン語

ラテン語をABCからはじめます。

280 付録・キケローの息子(17)

2009-06-30 06:01:56 | Weblog
280 付録・キケローの息子(17)




Cicero- hoste-s vincit expellitque e- pro-vincia-.
Cicero- は 
hoste-s:hostis(敵、c)の複数hoste-sの対格 
vincit: vinco-(打ち負かす)の3単現
expellitque そして放逐する
expellit: expello-(追い払う)の3単現
-que = and
e- provincia- 属領から
  provincia-: provincia(属領、f)の奪格 
Cicero defeats the enemy and drives them from the province.

proximo- anno- Cicero- a- Cilicia- disce-dit Marcumque domum redu-cit.
proximo- anno- 次の年に  
proximo-:  proximus(最も近い、m)の奪格
anno-: annus(年、m)の奪格
Cicero- は  
a- Cilicia-  キリキアから 
a-  ~から、奪格支配
Cilicia-:  Cilicia(f)の奪格
disce-dit: disce-do-(去る)の3単現
Marcumque そしてマルクスを 
  Marcum: Marcusの対格
  -que = and
domum 家へ
redu-cit: redu-co-(つれ戻す)の3単現
The next year Cicero leaves Cilicia and takes Marcus back home.

ubi Ro-mam redeunt, bellum ci-vi-le rei-pu-blicae imminet.
ubi ~のとき 
Ro-mam redeunt 彼らがローマへ帰る
  Ro-mam: Ro-maの対格
  redeunt: redeo-(かえる)の3複現
    re(ふたたび)とeo-(行く)の結合語です。
bellum ci-vi-le 内戦
  bellum 戦争(n)
   ci-vi-le: ci-vi-lis(市民の)の中性 
rei-pu-blicae 共和国を
  rei-pu-bulicae:  re-spu-blica(共和国、f)の与格
imminet: immineo-(脅かす、悩ます)の3単現。目的語は与格
When they return to Rome, civil war is threatenig the republic.

Cicero- valde- occupa-tus est nec fi-lii- studia cu-ra-re potest.
Cicero- は 
valde- 非常に 
occupa-tus est  忙しい
nec = neque  そして~でない 
fi-lii-: fi-lius(息子、m)の属格
studia: studium(勉強、n)の複数studiaの対格 
cu-ra-re potest  世話、配慮できる
  cu-ra-re: cu-ro-(配慮する)の不定法
  potest:  possum(できる)の3単現
Cicero is extremely busy and cannot look after his son’s studies.

itaque Marcum ad lu-dum Orbilii- mittit.
Itaque そこで 
Marcum ~を 
lu-dum Orbilii-: Orbiliusの学校へ
lu-dum: lu-dus(学校、m)の対格
Orbilii-: Orbiliusの属格
mittit: mitto-(送る)の3単現
And so he sends Marcus to the school of Orbilius.

Marcus invi-tus studet;
Marcusは 
invi-tus意に反して、いやいやながら 
studet:studeo-(学ぶ)の3単現
Marx is a reluctant student;



■ 本のなかのラテン語
「はじめに記録があり、次いで後に歴史がつくられた」
(Primo Annales fuere, post Historiae factae sunt.)
        pri-mo 最初に
        annale-s: anna-lis(年代記、m)の複数
        fue-re: sumの完了fui-の3複
        post その後に
        historiae: historia(歴史、f)の複数
        factae: facio-(つくる)の完了分詞factusの女性複数
        sunt: sumの3複現
  クロオチェ(1920)(羽仁五郎訳):歴史の理論と歴史、岩波文庫、1952年初版、
    378頁。



■写真はツユクサです。6/12撮影 Felice。
  ツユクサ科、ツユクサ属。Commelina communis.
  英語ではAsian dayflower。 

279 付録・キケローの息子(16)

2009-06-29 07:00:26 | Weblog

279 付録・キケローの息子(16)




deinde terra- iter faciunt.
deinde それから 
terra-: terra(土地、陸、f)の奪格。陸路で
iter: iter(旅、道、n)の対格、~を
faciunt: facio-(する)の3複現
Then they journey by land.

lente- pro-ce-dunt et in via- cla-ra-s urbe-s Asiae vi-sunt.
lente- ゆっくりと 
pro-ce-dunt: pro-ce-do-(進む)の3複現
in via- 道中で、on the way
  via-: via(道、f)の奪格
cla-ra-s urbe-s 有名な町々を
  cla-ra-s: cla-rus(有名な、m)の女性複数cla-raeの対格
  urbe-s: urbs(町、f)の複数urbe-sの対格 
Asiae アジア(f)の
vi-sunt: viso-(訪ねる)の3複現
They proceed slowly and on the way visit the famous cities of Asia.

ubi tandem in Ciliciam adveniunt, pro-vincia in magno- peri-culo- est, quod hoste-s
fi-ne-s oppugnant.
ubi ~のときに 
tandem 最後に、やっと 
in Ciliciam キリキア(f)へ、対格
adveniunt: advenio-(着く)の3複現  
pro-vincia 属領は
in mango- periculo- est 大きな危険にある
magno-: magnus(大きい、m)の中性magnumの奪格
peri-culo-: peri-culum(危険、n)の奪格
quod なぜなれば 
hoste-s: hostis(敵、c)の複数 
fine-s: finis(境界線、f)の複数fine-s(国土)の対格  
oppugnant: oppugno-(攻撃する)の3複現 
When at last they reach Cilicia, the province is in great danger, because
enemies are attacking the frontier.

Cicero- bellum in eo-s i-nferre de-bet.
Cicero- は 
bellum: bellum(戦争、n)の対格 
in eo-s 彼らに刃向かって、againstのinです。
in+対格  ~に反抗して
  eo-s: is(彼)の複数ei-の対格
bellum i-nferre = oppugna-re 攻撃する  
i-nferre: i-nfero-(おこなう、遂行する)の不定法
de-bet:  de-beo-(ねばならぬ)の3単現
Cicero has to wage war against them.

ubi hostibus occurit, Marcus proelium specta-re cupit, sed pater eum iubet in
castri-s mane-re.
ubi ~のときに 
hostibus: hostis(敵、c)の複数hoste-sの与格 
occurit: occuro-(出会う)の3単現 
Marcus は
proelium: proelium(戦闘、n)の対格 
specta-re cupit 見たい 
specta-re:  specto-(見る)の不定法
  cupit: cupio-(欲する)の3単現
sed しかし 
pater 父(m)は
eum iubet 彼に命じる
 eum: is(彼)の対格
iubet: iubeo-(いう、命じる)の3単現。目的語は対格  
in castri-s 陣営に
  in+対格 ~の中へ
  castri-s: castrum(n)の複数castra(陣営)の対格
mane-re: maneo-(とどまる)の不定法
When he (Cicero) meets the enemy, Marcus wants to watch the battle, but his
father tells him to stay in the camp.



■本のなかのラテン語
 アポロギア(弁明)
     apologia返事、言い訳(f)
フィロソフィア(知を愛すること、f)
     philosophia哲学
梅原 猛(1972):隠された十字架 法隆寺論、新潮文庫、528頁。



■写真はハナショウブです。6/12撮影 Felice。
 Iris ensata。アヤメ科、アヤメ属。5000種類もあるそうです。

278 付録・キケローの息子(15)

2009-06-28 08:38:35 | Weblog
278 付録・キケローの息子(15)




pauci-s post anni-s、ubi Marcus quattuordecim anno-s na-tus est, sena-to-re-s
Cicero-nem ad Ciliciam mittunt ut pro-vinciam administret.
pauci-s post anni-s 数年後に
pauci-s: paucus(少ない、m)の複数pauci-の奪格 
post  副詞:あとで
anni-s:  annus(年、m)の複数、「時の奪格」  
ubi ~のときに 
Marcus が 
quattuordecim anno-s na-tus est  14歳である(ときに) 
quattuordecim 14
anno-s: annus(年、m)の複数anni- の対格
  「~歳の」と年齢を示すときには対格をとります。
na-tus: na-scor(生まれる)の完了分詞、生まれた
est: sumの3単現 
senat-re-s: sena-tor(元老院議員、m)の複数 
Cicero-nem: Cicero-の対格、~を 
ad Ciliciam mittunt キリキアへ送る
  ad+対格: ~へ
  Ciliciam: Ciliciaの対格
mittunt: mitto-(送る)の3複現
ut ~するために 
administret: adminostro-(管理する)の接続法現在administremの3単 
provinciam: provincia(州、地方、属領、f)の対格
A few years later, when Marcus is fourteen years old, the senators send Cicero to Cilicia to govern the province.

Cicero- invi-tus Ro-ma- disce-dit sed co-nstituit Marcum se-cum du-cere.
Cicero- は 
invi-tus 心ならずも、意に反して 
Ro-ma- disce-dit ローマを去る
  Ro-ma-: Ro-maの奪格、~から
  disce-dit: disce-do-(立ち去る)の3単現
sed しかし 
co-nstituit: co-nstituo-(決める)の3単現 
Marcum: Marcusの対格 
se-cum 自分と一緒に
du-cere: du-co-(連れて行く)の不定法
Cicero leaves Rome reluctantly but decides to take Marcus with him.

iter longum et labo-rio-sum perficere de-bent.
iter: iter(旅、旅程、n)の対格 
longum et labo-rio-sum 長く困難な
  longum: longus(長い)の中性longumの対格
  labo-rio-sum: labo-rio-sus(骨の折れる)の中性labo-rio-sumの対格
perficere: perficio-(完成、成就する)の不定法  
de-bent: de-beo-(ねばならぬ)の3複現
They must complete a long and laborious journey.

pri-mum in Graeciam na-vigant et diu- Athe-ni-s manent;
pri-mum 最初に 
in Graeciam ギリシアに 
  in+対格: ~へ
  Graeciam: Graecia(ギリシア、f)の対格
na-vigant: na-vigo-(航海する)の3複現
diu- 長らく 
Atheni-s: Athe-nae(アテーナエ、f、pl)の与格
manent: maneo-(留まる)の3単現
First they sail to Greece and stay a long time in Athens;

Marcus omnia monumenta vi-sit novo-sque ami-co-s facit inter puero-s Graeco-s.
Marcus は
omnia monumenta すべての記念物を
omnia: omnis(すべての)の中性omneの複数omniaの対格
monumenta: monumentum(記念物、n)の複数monumentaの対格
vi-sit: vi-so-(訪ねる、見に行く)の3単現
novo-sque そして新しい
  novo-s: novus(新しい、m)の複数novi-の対格
-que = and
ami-co-s: ami-cus(友人、m)の複数ami-ci-の対格 
facit: facio-(つくる)の3単現 
inter ~の間に、対格支配
puero-s Graeco-s ギリシアの少年ら、対格
  puero-s:  puer(少年、m)の複数pueri-の対格
Graeco-s: Graecus(ギリシアの、m)の複数Graeci-の対格
Marcus visits all the monuments and makes new friends amongst Greek boys.



■本のなかのラテン語
 「総決算(apologia pro vita sua)」
apologia 言い訳、弁明(f)
        pro- = for、奪格支配
        vi-ta-: vi-ta(生活、生涯、f)の奪格
        sua-: suus(自分自身の)の女性suaの奪格
 ドストエフスキー:カラマーゾフの兄弟(5)、光文社、2007年初版、365頁、
   629円。
 訳者・亀山郁夫の「解題」 



■写真はブルー・ハイビスカスです。6/12撮影 Felice。
 Alyogyne huegelii、アオイ科、アリオギネ属。
Lilac hibiscusとも呼ばれます。

277 付録 キケローの息子(14)

2009-06-27 08:01:09 | Weblog
277 付録 キケローの息子(14)




Cicero-, ubi Ro-mam redit, familiam ad urbem revocat.
Cicero- は 
ubi ~の時に 
Ro-mam redit  ローマへ戻る
  Ro-mam: Ro-ma(f)の対格、ローマへ
  redit: redeo-(帰る、もどる)の3単現 
familiam  家族(f)を、対格  
ad urbem  町(urbs、f)へ、対格 
revocat: revoco-(呼び戻す)の3単現
When Cicero returns to Rome, he calls his family back to the city.

dum abest, aede-s eius ab inimi-ci-s de-le-tae sunt sed Cicero- no-va-s aede-s
celeriter aedificat, magna-s et splendida-s.
dum ~の間に 
abest: absum(いない、不在である)の3単現
aede-s eius 彼の邸宅は
  aede-s  家(f、pl)
  eius: is(彼)の属格 
ab inimi-ci-s  敵から
  ab+奪格 ~から
  inimi-ci-s: inimi-cus(敵、m)の複数inimi-ci-の奪格
dele-tae sunt 破壊されている。
  dele-tae: deleo-(破壊する)の受動、完了分詞dele-tusの女性複数
sed しかし 
Cicero- は 
no-va-s aede-s 新邸宅を 
  no-va-s: no-vus(新しい、m)の女性複数novaeの対格
  aede-s 邸宅(f、pl)の対格
celeriter すみやかに  
aedificat: aedifico-(建てる)の3単現 
magna-s: magnus(大きい、m)の女性複数magnaeの対格 
splendida-s: splendidus(豪華な、m)の女性複数splendidaeの対格
While he is away, his house has been destroyed by his enemies, but Cicero quickly builds a large and magnificent new house.

Marcus tri-stis est quod ru-re disce-dere de-bet sed laetus quod pater adest. 
Marcus は 
tri-stis est 悲しい(m) 
quod なぜなれば 
ru-re 田舎から: ru-s田舎(m)の奪格 
disce-dere: disce-do-(去る、遠ざかる)の不定法
de-bet: de-beo-(ねばならない)の3単現 
sed しかし 
laetus 嬉しい(m) 
quod なぜなれば
pater 父(m)が 
adest: adsum(そこにいる)の3単現
Marcus is sad because he has to leave the country but is glad that his father is there.

nunc pater ipse studia eius cu-rat; 
nunc いま 
pater ipse 父自身が 
studia eius 彼の勉強を 
  studia: studium(勉強、n)の複数studiaの対格
eius: is(彼)の属格
cu-rat: cu-ro-(配慮する、司る)の3単現
Now his father himself takes charge of his studies;

Marcus de-bet multo- di-ligentius stude-re.
Marcus は 
de-bet: debeo-(ねばならない)の3単現 
multo- はるかに
di-ligentius: di-ligentisの比較級。より勤勉に 
stude-re: studeo-(学ぶ)の不定法
Marcus has to study much harder.



■本のなかのラテン語
 至高の存在者(ens supremus)
       ens: sumの現在分詞
       supre-mus: 最高の
河合隼雄: 日本人の心のゆくえ、岩波書店、1998年、229頁、1400円。
 京大理学部(数学)卒、米国を経てスイスのユング研究所に学び、
日本における最初のユング派精神分析家になりました。
2007年7月19日没。



■写真はインパチェンスです。6/12撮影Felice。
 Impatiens hawkeri。ツリフネソウ科、インパチェンス属。

276 付録 キケローの息子(13)

2009-06-26 06:05:31 | Weblog
276 付録 キケローの息子(13)




Terentia to-tam familiam ad vi-llam du-cit ibique manet dum Cicero- abest.
Terentia は 
to-tam fami-liam 全家族を
   to-tam:  to-tus(すべての)の女性to-taの対格
  fami-liam: fami-lia(家族、f)の対格
ad vi-llam du-cit 別荘へ導く 
  ad+対格 ~へ
  vi-llam: vi-lla(別荘、f)の対格
  du-cit:  du-co-(導く、連れて行く)の3単現 
ibique = et ibi  そして其処で
manet: maneo-(留まる、滞在する)の3単現  
dum ~の間 
Cicero- が 
abest: absum(其処に居ない)の3単現
Terentia takes the whole household to the villa and stays there while Cicero is away.

Marcus patrem de-si-derat sed gaudet quod fe-ria-s tam longa-s agit.
Marcus  は
patrem de-si-derat  父を(父が)居なくてさびしく思う
  patrem: pater(父、m)の対格
  de-siderat: de-sicero-(~が居なくてさびしく思う)
sed  しかし
gaudet: gaudeo-(喜ぶ)の3単現
quod  なぜなれば
fe-ria-s : fe-riae(休日、f、pl)の対格
tam  其処に
longa-s: longus(長い)の女性複数longaeの対格
agit : ago-(行う、する、作る、過ごす)の3単現
Marcus misses his father but he is glad that he is having such a long holidays.

interea- Cicero- epistola-s misera-s ad Terentiam scri-bit semperque cupit Ro-mam redi-re.
interea-  その間に
Cicero-  は
epistola-s misera-s  みじめな手紙を
  epistola-s: epistula(手紙、f)の複数epistulaeの対格
  misera-s:  miser(みじめな)の女性複数miseraeの対格
ad Terentiam scri-bit  テレンティアへ書く
  ad+対格  ~へ
  Terentiam:  Terentiaの対格
semperque そして常に
semper 常に
  -que = et
cupit Ro-mam redi-re ローマへもどることを欲する
  cupit: cupio-(欲する)の3単現
  Ro-mam: Ro-maの対格
  redi-re: redeo-(かえる)の不定法
Meanwwhile Cicero writes unhappy letters to Terentia and always longs to return to Rome.

sed proximo- anno- ami-ci- eius novam le-gem ferunt eumque ex exsilio- revocant.
sed しかし
proximo- anno- 翌年に、「時の奪格」
  proximo-:  proximus(最も近い、次の、m)の奪格
  anno-:  annus(年、m)の複数anni-の奪格
ami-ci- eius  彼の友人たち
  ami-ci-:  ami-cus(友人、m)の複数
  eius: is(彼)の属格
novam le-gem ferunt  新しい法律をつくる
  novam:  novus(新しい、m)の女性対格
  le-gem:  le-x(法律、f)の対格
  ferunt: fero-(つくる、持つ、提案する)の3複現
eumque = et eum そして彼を
  eum: is(彼)の対格
  -que = et
ex exsilio- revocant  隠れ場から呼び戻す
ex+奪格  ~から
exsilio-:  exsilium(隠れ場、n)の奪格
revocant:  revoco-(呼び戻す)の3複現
  re(ふたたび)とvoco-(呼ぶ)との合成語です。  
But the next year his friends pass (brings) a new law and recall him from exile.



■本のなかのラテン語
 たましいというのはラテン語でアニマというのですが(…)
河合隼雄対話集(1995)、新潮文庫、312頁。
 著者(1928-2008)は京大名誉教授、もと文化庁長官。
 彼の兄は旧制・新潟高校(理科)で、クラスは別ですが、私の同期でした。


■写真はジギタリスです。6/12撮影Felice。
 Digitalis purpurea. ゴマノハグサ科、ジギタリス属。和名「狐の手袋」。

275 付録 キケローの息子(12)

2009-06-25 07:16:42 | Weblog
275 付録 キケローの息子(12)




cum autumnus adest, in urbem redeunt.
cum  ~のとき、when 
autumnus  秋(m)が 
adest: adsum(其処にある)の3単現 
in urbem redeunt 町へ帰る
  in+対格  ~の中へ
  urbem: urbs(町、f)の対格
  redeunt: redeo-(かえる、もどる)の3複現
    re(ふたたび)とeo-(行く)との合成語です。
When autumn comes, they return to the city.

hi-s fe-rii-s Marcus valde- gaudet.
hi-s: hic(この、m)の女性haecの複数haeの与格
fe-rii-s: fe-riae(休日、f、pl)の奪格
Marcus は  
valde- 非常に
gaudet: gaudeo-(喜ぶ)の3単現。目的語は奪格
Marcus very much enjoys these holidays.

ubi Marcus septimum annum agit, inimi-ci- le-gem in Cicero-nem ferunt.
ubi  ~のとき 
Marcus が
septimum annum agit 7歳になる
  septimum: septimus(7番目の、m)の対格
  annum: annus(年、m)の対格
  agit: ago-(時を過ごす、時が経過する)の3単現
inimi-ci-: inimi-cus(敵、m)の複数
le-gem: le-x(法律、f)の対格
in Cicero-nem キケローに反対する
  in+対格 = against ~
  Cicero-nem: Cicero-の対格
ferunt: fero-(提案する、承認する)の3複現
When Marcus is in his seventh year, enemies pass (bring) a law against Cicero.

ille inimi-co-s valde- timet co-nstituitque in exsilium fugere.
ille 彼は
inimi-co-s: inimi-cus(敵、m)の複数inimi-ci-の対格
valde-  非常に
timet: timeo-(怖れる)の3単現
co-nstituitque= et co-nstituit そして決める
  co-nstituit:  co-nstituo-(決める)の3単現
  -que = et
in exsilium fugere  隠れ場所へ逃げる
  in+対格  ~の中へ
  exsilium:  exsilium(隠れ場所、n)の対格
  fugere: fugio-(逃げる)の不定法
He is very afraid of his enemies and decides to flee into exile.

Terentiam iubet Ro-ma- abi-re et in vi-lla- ru-stica- mane-re.
Terentiam iubet  テレンティアに言う
  Terentiam: Terentiaの対格
  iubet: iubeo-(言う、命じる)の3単現。目的語は対格
Ro-ma- abi-re ローマから立ち去る
  Ro-ma-:  Ro-maの奪格、ローマから
  abi-re: abeo-(立ち去る、離れる)の不定法
ab(~から)とeo-(行く)との合成語です。
in vi-lla- ru-stica- mane-re  田舎の別荘にとどまる
  in +奪格  ~の中に
  vi-lla-:  vi-lla(別荘、f)の奪格
  ru-stica-:  ru-sticus(田舎の)の女性ru-sticaの奪格
  mane-re: maneo-(留まる、滞在する)の不定法
He tells Terentia to leave Rome and stay in a country villa.

tri-stis Ro-ma- disce-dit et ad Graeciam na-vigat.
tri-stis 悲しい(m)。形容詞の副詞的用法
  tri-stis, tri-stis, tri-ste; tri-ste-s, tri-ste-s, tri-stia
Ro-ma- disce-dit  ローマから立ち去る
Ro-ma-: Ro-maの奪格、ローマから
  disce-dit: disce-do-(立ち去る、離れる)の3単現
ad Graeciam na-vigat ギリシアへ航海する
  ad+対格  ~へ
  Graeciam:  Graecia(ギリシア、f)の対格
  na-vigat: na-vigo-(航海する)の3単現
He sadly departs from Rome and sails to Greece.



■写真はオイランソウ(花魁草)です。6/12撮影Felice.
ハナシノブ科、フロックス属。Phlox paniculata.
 朝は白い花が夕方になると赤くなるそうです。



■本のなかのラテン語
 ローマによる平和(パクス・ロマーナ)
     pax 平和(f)
     Ro-ma-na: Ro-ma-nus(ローマの、m)の女性
 塩野七生:ルネサンスとは何であったのか、新潮社、2001年、219頁、1600円




274 付録 キケローの息子(11)

2009-06-24 07:22:55 | Weblog
274 付録 キケローの息子(11)




ubi venit aesta-s, to-ta familia ab urbe in colle-s abit ad vi-llam ru-sticam;
ubi = when
venit: venio-(来る)の3単現
aesta-s 夏(f)
to-ta familia  全家族
  to-ta:  to-tus(すべての、m)の女性
  familia 家族(f)
ab urbe  町から
  ab+奪格  ~から
  urbe:  urbs(町、f)の奪格
in colle-s  丘の上へ
  in+対格  ~の上へ
  colle-s: collis(丘、m)複数colle-sの対格
abit: abeo-(立ち去る)の3単現
  ab(~から)とeo-(行く)との合成語です。
ad vi-llam ru-sticam  田舎の別荘へ
  ad+対格  ~へ
  vi-llam: vi-lla(別荘、f)の対格
▲ 田中改訂版(研究社)ではvillaと短音
  ru-sticam: ru-sticus(田舎の、m)の女性対格
   ▲田中改訂版ではrusticusと短音。

nam calo-re-s aesta-tis in urbe ferre no-n possunt.
nam というのは 
calo-re-s aesta-tis  夏の暑さを
  calo-re-s: calor(熱、暑さ、m)の複数calo-re-sの対格、~を
aesta-tis:  aesta-s(夏、f)の属格、~の
in urbe  町の中で
in+奪格:~の中で
  urbe: urbs(町、f)の奪格
ferre: ferro-(耐える)の不定法  
no-n 否定詞
possunt: possum(できる)の3複現
for they cannot bear the heat of summer in the city.

ibi Marcus fe-ria-s agit.
ibi その場所で、そこで 
Marcus は  
fe-ria-s : fe-ria(休日、祭日、f)の複数fe-riaeの対格、~を
agit: agito-(時を過ごす)の3単現
There Marcus is on holidays.

co-nso-bri-nus eius Qui-ntus ad vi-llam saepe venit.
co-nso-bri-nus eius 彼の従弟 
  co-nso-bri-nus 従弟(m)
  eius: is(彼)の属格、彼の
Qui-ntus は。 「彼の従弟」と同格
ad vi-llam 別荘へ 
  ad+対格  ~へ
  vi-llam: vi-lla(別荘、f)の対格
saepe しばしば 
venit: venio-(来る)の3単現
His cousin Quintus often comes to the villa.

pueri- in agri-s lu-dunt, fundum vi-sunt, pisce-s in flu-mine capiunt.
pueri-: puer(少年、m)の複数  
in agri-s 野原で
  in+奪格  ~の中で、~の上で
  agri-s: ager(野原、耕地、m)の複数agri-の奪格
lu-dunt: lu-do-(遊ぶ)の3複現  
fundum: fundus(地所、領地、農場、m)の対格、~を 
vi-sunt: vi-so-(訪れる、見に行く)の3複現  
pisce-s: piscis魚(m)の複数pisce-sの対格、~を
in flu-mine  川で
  in+奪格  ~の中で、~の中に
flu-mine: flu-men(川、m)の奪格  
capiunt: capio-(とる)の3複現
The boys play in the fields, visit the farm and catch fish in the river.



■写真はアジサイです。6/12撮影Felice。
 Hydrangea macrophylla. アジサイ科、アジサイ属。
 教科書的に読めば ヒュドランゲア・マクロフュッラです。



■聖書のラテン語
 Hodie- me-cum eris in paradi-so. (Luke 23:43)
hodie- 今日
me-cum  私といっしょに
  me-: egoの奪格
  cum = with、奪格支配
eris: sumの未来ero-の2単
in+奪格  ~のなかに
paradi-so-: paradi-sus(楽園、m)の奪格
 Today you will be with Me in Paradise.

273 付録 キケローの息子(10)

2009-06-23 08:09:34 | Weblog
273 付録 キケローの息子(10)




et ma-tro-na-s no-bile-s saepe accipit quae ad aede-s veniunt eamque salu-tant.
matro-na-s: matro-na(婦人、f)の複数matro-naeの対格、~を
nobile-s: no-bilis(高貴な、m)の女性no-bilisの複数no-bile-sの対格
accipit: accipio-(受けつける)の3単現 
quae 関係代名詞、who。 qui-の女性
ad aede-s veniunt 家へ来る
ad ~へ、対格支配
aede-s: aede-s(家、住居、f、pl)の対格
veniunt: venio-(来る)の3複現 
eamque = et eam そして彼女に
  eam: is(彼)の女性eaの対格 
salu-tant: salu-to-(挨拶する)の3複現。目的語は対格
and she often receives noble ladies who come to the house and pay their respects
to her.

Marcum iam cu-rat no-n nu-tri-x sed paedago-gus Graecus.
Marcum: Marcusの対格
iam すでに、いまは
cu-rat: cu-ro-(世話する)の3単現
no-n  否定詞
nu-tri-x  乳母(f)
sed  しかし
paedago-gus  家庭教師(m)
Graecus  ギリシアの(m)
Marcus is now looked after not by a nurse but by a Greek tutor.

ille Marcum littera-s docet et Lati-na-s et Graeca-s;
ille 彼は
  前の文章の主語はマルクスでした。illeはその主語がギリシア人に変わる
  ことを示しています。
Marcum: Marcusの対格
littera-s docet文字を教える
  littera-s: littera(文字、f)の複数litteraeの対格、~を
docet: doceo-(教える)の3単現
et…et: ~も~も
Lati-na-s: Lati-nus(ラテン語の)の女性Lati-naの複数対格
Graeca-s: Graecus(ギリシアの)の女性複数
He teaches Marcus both Latin and Greek letters;

ple-rumque Marco- Graece- di-cit.
ple-rumque たいていの場合、一般に
Marco-: Marcusの与格、~に
Graece- ギリシア語で 
di-cit: di-co-(言う、話す)の3単現
He usually speaks to Marcus in Greek.

ille studia no-n amat;
ille 彼。主語がMarcusに変わったことを示しています。
studia: studium(勉学、n)の複数studiaの対格、勉強を
no-n 否定詞
amat: amo-(愛する)の3単現
He (Marcus) does not enjoy his studies;

nam semper lu-dere cupit.
nam というのは
semper 常に
lu-dere: lu-do-(遊ぶ)の不定法
cupit: cupio-(欲する)の3単現
For he always wants to play.

sed Graece- et di-cere et scri-bere grada-tim discit.
sed しかし
Graece- ギリシア語で
et di-cere et scri-bere 言うことも書くことも
  et…et…= both…and…
grada-tim = step by step
discit: disco-(言う)の3単現
But little by little he learns both to speak and to write in Greek.



■写真はバラです。6/12撮影Feli-ce。
 バラ(rosa)科、バラ属。ミラベラ(Mirabella)、1995年米国で作出。



■新聞のラテン語
 日経ヴェリタス
   ve-rita-s 真実、事実(f) 
 雑誌の固有名詞です。

272 付録 キケローの息子(9)

2009-06-21 10:39:46 | Weblog
272 付録 キケローの息子(9)




sena-to-re-s ad patrem veniunt co-nsiliumque eius rogant.
sena-to-re-s: sena-tor(元老院議員、m)の複数 
ad patrem 父の方へ 
  ad ~の方へ、対格支配
  patrem: pater(父、m)の対格
veniunt: venio-(来る)の3複現
co-nsiliumque eius = et co-nsilium eius そして彼の助言を
co-nsilium: co-ncilium(助言、n)の対格、~を
-que = and
eius: is(彼)の属格、彼の
rogant: rogo-(求める、尋ねる)の3複現 
Senators come to his father and ask for his advice.

pater ple-rumque nego-tii-s occupa-tus est;
pater 父(m)は 
ple-rumque  副詞:一般に、たいてい 
nego-tii-s: nego-tium(仕事、n)の複数nego-tiaの奪格。仕事で以って
occupa-tus est  多忙である(m)
His father is usually busy;

longa-s epistola-s scri-bae dictat;
longa-s epistola-s 長い手紙を
longa-s: longus(長い、m)の女性複数longaeの対格
epistola-s: epistola(手紙、f)の複数epistolaeの対格、~を
scri-bae: scri-ba(秘書、m)の与格、~に  
dictat: dicto-(口述する)の3単現 
he dictates long letters to his secretary;

saepe ad sena-tum i-re de-bet diu-que abest dum sena-to-re-s re-s pu-blica-s
disserunt.
saepe しばしば 
ad sena-tum  元老院へ
  ad ~へ、対格支配
  sena-tum:  sena-tus(元老院、m)の対格 
i-re de-bet  行かねばならぬ
i-re:eo-(行く)の不定法  
de-bet: de-beo-(ねばならぬ)の3単現 
diu-que そして 長時間
abest: absum(存在しない、いない)の3単現  
  a, ab(~から)とsum(ある、いる)との合成語です。 
dum ~の間、while
senato-re-s: sena-tor(元老院議員、m)の複数 
re-s: re-s(物事、用務、業務、f)の複数re-sの対格 
pu-blica-s: pu-blicus(公の、m)の女性複数pu-blicaeの対格
disserunt: dissero-(論究する)の3複現
Often he has to go to the senate and is away for a long time while the senators discuss public affairs.

ma-ter quoque semper occupa-ta est;
ma-ter 母(f) 
quoque もまた 
semper 常に 
occupa-ta est 多忙である(f)
  occupo-(占める)の完了分詞occupa-tusは「受身の形容詞」に
  なります。「占められて」
His mother also is always busy;

nam domina familiae est;
nam というのは 
domina familiae 家族の女主人
  domina: dominus(主人、m)の女性(f)
  familiae:  familia(家族、f)の属格、~の 
est: sumの3単現
for she is mistress of the household;

omne-s servo-s omne-sque ancilla-s regit;
omne-s servo-s すべての奴隷たちを 
  omne-s: omnis(すべての、m)の複数omne-sの対格
  servo-s: servus(奴隷、m)の複数servi-の対格、~を
omne-sque=et omne-s  そしてすべての
ancilla-s : ancilla(女中、女奴隷、f)の複数ancillaeの対格、~を 
regit: rego-(支配する)の3単現
she controls all the slaves and all the maidservants;



■写真はバラです。6/12撮影 Feli-ce。
 1979年にドイツで作出された「インカ」です。
 バラ科(Rosa)、バラ属。


■聖書のラテン語
 Gra-ti-s acce-pistis, gra-ti-s date.(Matthew 10:8)
gra-ti-s  無償で
acce-pistis: accipio-(うけとる)の完了acce-pi-の2複
date: do-(与える)の命令
 Freely you have received, freely give.

▲あす配信のつもりでしたが「予約」できないので今日送り、あす休みます。

271 付録 キケローの息子(8)

2009-06-21 07:33:39 | Weblog
271 付録 キケローの息子(8)




Marcus qui-ntum annum agit cum pater co-nstituit eum ad urbem Ro-mam
du-cere.
Marcus が 
qui-ntum annum agit  5歳である 
  qui-ntum:  qui-ntus(5番目の、m)の対格
  annum:  annus(年、m)の対格
  agit: agito-(時を過ごす、存続する)の3単現  
cum = when  
pater 父(m)  
co-nstituit: co-nstituo-(決める)の3単現 
eum: is(彼)の対格、彼を 
ad urbem Ro-mam ローマの町へ
  ad  ~へ、対格支配
  urbem: urbs(町、f)の対格
  Ro-mam: Ro-ma(f)の対格 
du-cere: du-co-(連れて行く)の不定法
Marcus is in his fifth year when Cicero decides to take him to Rome.

ibi in aedibus magnifici-s habitat in monte Pala-ti-no- siti-s.
ibi 其処で 
in aedibus magnifici-s  大きい建物の中に
  in+奪格 ~のなかに
  aeddibus: aede-s(建物、家、f、pl)の奪格 
  magnifici-s: magnificus(壮大な、m)の女性複数magnificaeの奪格
habitat: habito-(住む)の3単現  
in monte Pala-ti-no- パラーティヌムの丘に
  in+奪格  ~の上に
  monte: mo-ns(山、m)の奪格
  Pala-tino-:  Pala-tinumの奪格  
siti-s: situs(置かれた、位置する、m)の女性複数形sitaeの奪格
  aedibus(aede-sの奪格)にかかります。
There he lives in a magnificent house sited on the Palatine hill.

aede-s sepmer hominibus ple-nae sunt.
aede-s 家(f、pl)
semper  常に 
hominibus: homo-(人、m)の複数homine-sの奪格。人によって
ple-nae sunt 一杯である
  ple-nae: ple-nus(いっぱいの、m)の女性ple-naの複数
The house is always full of people.

multi- servi- ancillaeque discurrunt officii-s fungente-s.
multi- servi-  多くの奴隷
  multi-: multus(多くの、m)の複数
  servi-: servus(奴隷、m)の複数
ancillaeque = et ancillae そして女中たち
  ancillae: ancilla(女中、f)の複数
  -que = and
discurrunt: discurro-(走り回る)の3複現
officii-s fungente-s  彼らの義務を遂行しながら
  officium(職務、n)の複数officiaの奪格 
   fungente-s: fungor(実行する、果たす)の分詞(funge-ns)の複数
    fungor: 異態動詞(形は受動形で意味は能動的)で奪格を要求します。
Many slaves and maidservants run about performing their duties.

multi- cliente-s ad aede-s ma-ne veniunt patremque salu-tant.
multi- cliente-s 多くの庇護者
  multi-: multus(多くの、m)の複数
  cliente-s : clie-ns(庇護者、子分、m)の複数
ad aede-s 家へ 
  ad ~へ、対格支配
  aede-s 家、住居(f、pl)の対格
ma-ne 朝早く 
veniunt: venio-(来る)の3複現
patremque = et patrem そして父に   
  patrem: pater(父、m)の対格
  -que = and
salu-tant: salu-to-(挨拶する)の3複現。目的語は対格
Many clients come to the house early in the morning and greet his father.



■聖書のラテン語
 Canta-vimus vo-bi-s ti-bii-s, et no-n salta-stis. (Luke 7:32)
canta-vimus: canto-(歌う、演奏する)の完了canta-vi-の1複
vo-bi-s  貴方たちに、与格
ti-bii-s: ti-bia(笛、f)の複数ti-biaeの奪格
no-n  否定詞
salta-stis: salto-(踊る)の完了salta-vi-の2複、(=salta-vistis)
 We played the flute for you, And you did not dance.