やさしいラテン語

ラテン語をABCからはじめます。

351 第22章読本2の(3)

2009-09-30 10:59:05 | Weblog
351 第22章読本2の(3)




itaque sege-te-s no-n bonae sunt.
itaque  だから、そこで
sege-te-s: seges(作物、f)の複数
bonae: bonus(良い、m)の女性bonaの複数
And so the crops are not good.

vi-ne-tum tamen flo-ret;
vi-ne-tum ブドウ畑(n)
tamen  しかし
flo-ret: flo-roreo-(花盛りである)の3単現
But the vineyard is flourishing.

plu-rima-s u-va-s habe-bimus.
plu-rima-s: plu-rimus(非常に多くの、m)の女性複数対格
u-va-s: u-va(ブドウの房、f)の複数u-vaeの対格
habe-bimus: habeo-(もつ)の未来habe-bo-の1複
  habe-bo-, habe-bis, habe-bit, habe-bimus, habe-bitis, habe-bunt
We shall have masses of grapes.

contentae sumus, sed vo-s valde- de-si-dera-mus.
contentae:  contentus(満足せる、m)の女性複数
vo-s: vo-s(あなたたたち)の 対格
valde- 非常に
de-si-dera-mus: de-si-dero-(熱望する、~が居なくてさびしい)の1複現
We are content, but miss you a lot.

Argus tri-stis est;
Argus  飼い犬(m)の名前です。
tri-stis 悲しい(m);  tri-stis(m), tri-stis(f), tri-ste(n)
Argus is sad;

Qui-ntum semper quaerit.
Qui-ntum  対格
semper  いつも、常に
quaerit: quaero-(さがす)の3単現
He is always looking for Quintus.

et vo-s, ca-rissimi-, iter longum co-nfe-cistis et Ro-mam incolume-s adve-nistis?
vo-s  貴方たち
ca-rissimi-: ca-rus(いとしい、m)の最上級ca-rissimusの複数、呼格
iter: iter(旅、n)の対格
longum: longus(長い、m)の中性longumの対格
co-nfe-cistis: co-nficio-(遂行する)の完了co-nfe-ci-の2複
  co-nfe-ci-, co-nfe-cisti-, co-mfe-cit, co-nfe-cimus, co-nfe-cistis, co-nfe-ce-runt
co-nは長音です。
Ro-mam  対格
incolume-s  ぶじに、無傷で
adve-nistis: advenio-(つく)の完了adve-ni-の2複
  adve-ni-, adve-nisti-, adve-nit, adve-nimus, adve-nistis, adve-ne-runt
And you, my dearest, have you finished your long journey and arrived safe at Rome?

Qui-ntusne iam in lu-do- Orbilii- studet?
-ne  疑問小詞、~か?
iam  今、すでに
in lu-do- Orbilii- オルビリウス(m)の学校で
  in 奪格支配
  lu-do-: lu-dus(学校、m)の奪格
  Orbilii- 属格
studet: studeo-(まなぶ)の3単現
Is Quintus now studying in the school of Orbilius?

domicilium inve-nistis?
domicilium  住居(n),対格
inve-nistis:  invenio-(みつける)の完了inve-ni-の2複
Have you found a lodging?

no-ndum epistolam acce-pimus.
no-ndum  まだ~ない
epistolam: epistola(手紙、f)の対格
acce-pimus: accipio-(うけとる)の完了acce-pi-の1複
(教師用解説書の「英訳」が脱落)

sine mora- scri-be longam epistolam et narra- no-bi-s omnia quae accide-runt.;
sine = without,  奪格支配
mora-: mora(遅れ、f)の奪格
scri-be: scri-bo-(かく)の命令
longam:longus(ながい、m)の女性対格
epistolam: epistola(てがみ、f)の対格
narra-: na-rro-(かたる)の命令
no-bi-s  われわれに; no-s, nostri-, no-bi-s, no-s, no-bi-s
omnia:omnis(すべての、m)の中性omneの複数omniaの対格、
名詞的用法で 「すべてのこと」を
 単omnis, omnis, omne; 複omne-s, omne-s, omnia
quae  関係代名詞qui-(m)の中性複数
accide-runt: accido-(おこる)の完了accidi-の3複
Write a long letter without delay and tell us all that has happened.

cu-ra-, mi- ca-rissime vir, ut valea-s, et Qui-ntum fi-lium nostrum ca-rissimum
di-ligenter cu-ra-.
cu-ra-:  cu-ro-(せわする)の命令
mi-:  meus(私の、m)の呼格。meeでなくmi-となります。
ca-rissime: ca-rus(親愛なる、m)の最上級ca-rissimusの呼格
vir 夫(m)、呼格
ut +接続法  ~するために, ~であるように
valea-s: valeo-(元気である)の接現valeamの2単
  valeam, valea-s, valeat, valea-mus, vaaalea-tis, valeant
Qui-ntum  対格
fi-lium: fi-lius(息子、m)の対格
nostrum: noster(われわれの、m)の対格
ca-rissimum: ca-rus(いとしい、m)の最上級ca-rissimusの対格
di-ligenter  入念に、細心に
cu-ra-: cau-ro-(世話する)の命令.
See, my dearest husband, that you keep well, and look after Quintus, our dearest son, carefully.
Venusiae data Kalendi-s Qui-nti-libus.
Venusiae  ヴェヌシア(f)の地格、at Venusia
data: do-(与える)の受動・完了分詞datusの女性(data epistola)
Kalendi-s Qui-nti-libus  7月1日に
  Kalendi-s: Kalendae(月の第1日、f、pl)の時の奪格
At Venusia. Posted 1 July.
第22章が終わりました。



■図は、満員の競技場です(第22章)。
pueri- intra-ve-runt sed loca specta-toribus vacua vix inve-ne-runt.



■本のなかのラテン語
mundus intelligibilis(可想界)
mundus 世界(m)
intelligibilis 理解できる、理知的な
カント:道徳的形而上学言論、岩波文庫、1985年、189頁、350円

350 第22章読本2の(2)

2009-09-29 20:24:48 | Weblog
350 第22章読本2の(2)




pri-mum, ego Hora-tiaque vale-mus et re-s bene agimus.
pri-mum まず第1に
ego  私
Hora-tiaque = et Hora-tia 私とホラーティアは
vale-mus: valeo-(元気である)の1複現
re-s: re-s(もの、こと、f)の複数re-sの対格
単re-s, rei-, rei-, rem, re-
  複re-s, re-rum, re-bus, re-s, re-bus
bene  良く、うまく
agimus: ago-(導く、遂行する)の1単現
First, Horatia and I are in good health and are managing things well.

iuvenis qui- Hora-tiam amat no-s iuvat;
iuvenis 若者(m)
qui-  関係代名詞who(m)
Hora-tiam  対格
amat: amo-(愛する)の3単現
no-s  対格; no-s, nostri-, no-bi-s, no-s, no-bi-s  われわれ
iuvat: iuvo-(たすける、てつだう)の3単現
A young man who loves Horatia is helping us;

fi-lius est veteris tui- ami-ci- Terentii-.
fi-lius  息子(m)
est: sumの3単現; sum, es, est, sumus, estis, sunt
veteris: vetus(古い、m)の属格
tui- 属格; tu-, tui-, tibi, te-, te- お前、あなた
ami-ci-: ami-cus(友人、m)の属格
  ami-cus, ami-ci-, ami-co-, ami-cum, ami-co-
Terentii-: Terentiusの属格
He is the son of your old friend Terentius.

ove-s cu-rat;
ove-s: ovis(羊、f)の複数ove-sの対格
cu-rat: cu-ro-(世話する)の3単現
he is looking after the sheep;

omne-s iam tetondit;
omne-s: omnis(すべての、m)の女性omnisの複数omne-sの対格
  単omnis, omnis, omne; 複omne-s, omne-s, omnia
iam  今、すでに
tetondit: tondeo-(刈る)の完了totondi-の3単
 ▲教科書43頁8行目tetonditはtotonditの誤植のようです。
he has already sheared them all;

plu-rimam la-nam habe-mus.
plu-rimam: plu-rimus(非常に多くの、m)の女性plu-rimaの対格
la-nam: la-na(羊毛、f)の対格
habe-mus: habeo-(もつ)の1複現
  habeo-, habe-s, habet, habe-mus, habe-tis, habent
we have masses of wool.

segete-s ma-tu-rae sunt, sed magna siccita-s fuit:
segete-s: seges(耕地、作物、f)の複数
ma-tu-rae: ma-tu-rus(熟した、m)の女性matu-raの複数
sunt: sumの3複現
sed  しかし
magna: magnus(大きい、m)の女性
siccita-s・しッキタース  乾燥(f) 
赤ん坊のあせも予防に「シッカロール」というパウダーがありました。
fuit: sumの完了fui-の3単; fui-, fuisti-, fuit, fuimus, fuistis, fue-runt
The crops are ripe, but there has been a great drought;

ex quo- Ro-mam abiistis ra-ro- pluit.
ex  ~から、奪格支配
quo- 関係代名詞(qui-、m)の奪格
Ro-mam  対格。ローマへ
abiistis:abeo-(立ち去る)の完了abii-の2複
  abii-, abiisti-, abiit, abiimus, abiistis, abie-runt
ab(~から)と eo-(行く)との合成語です。

ra-ro-  稀な
pluit:pluo-(雨が降る)の3単現。非人称動詞です。
since you went off to Rome, it has seldom rained.



■図は、「大競技場」へ行くクイーントゥスとマルクスです(第22章)
pauci-s post die-bus Marcus Qui-ntum a- foro- ad Circum Maximum du-xit.



■新聞のなかのラテン語
et sub sucreto
sub = under、奪格支配
se-cre-to-: se-cre-tumの奪格
 (そして 秘密裡に)
フランスの新聞Le Figaroに出ていました。
日曜休刊で、土曜に<9/26-27, 2009>号が出ます。

349 第22章読本2の(1)

2009-09-13 07:36:00 | Weblog
349 第22章読本2の(1)




読本 Scintilla ad Flaccum scri-bit
Scintilla writes to Flaccus

pauci-s post die-bus Flaccus epistolam acce-pit;
pauci-s post die-bus  数日後に
pauci-s: paucus(すこしの、m)の複数pauci-の奪格
post あとに
die-bus: dies-(日、m)の複数die-sの奪格
epistolam: epistola(てがみ、f)の対格
acce-pit: accipio-(うけとる)の完了acce-pi-の3単;
A few days later Flaccus received a letter;

celeriter signum fre-git;
celeriter すみやかに
signum: signum(封、n)の対格
fre-git: frango-(粉砕する、やぶる)の完了fre-gi-の3単
he quickly broke the seal;

Scintilla omnia scri-pserat quae Venusiae facta erant, ex quo- Ro-mam abierant.
omnia: omnis(すべて、m)の中性omneの複数omniaの対格
scri-pserat: scri-bo-(かく)の完了scri-psi-の過去完了scri-pseramの3単
quae 関係代名詞qui-(m)の中性quodの複数
Venusiae: Venusia で、地格
facta erant おこった、過去完了
facta: facio-(する)の受動・完了分詞 
erant: sumの未完eramの3複
ex  ~から、奪格支配
quo- 関係代名詞qui-の奪格
Ro-mam ローマへ
abierant: abeo-(立ち去る)の過去完了abieramの3複
Scintilla had written all that had happened at Venusia since they had gone away to Rome.

Flaccus Qui-ntum statim voca-vit epistolamque recita-vit:
Qui-ntum  対格
statim すぐ
voca-vit: vo-co-(よぶ)の完了voca-vi-の3単
epistolamque = et epistolam
epistolam: epistola(てがみ、f)の対格
recita-vit: recito-・れキトー(朗読する)の完了recita-vi-の3単
Flaccus called Quintus at once and read out the letter:

Scintilla viro- fi-lio-que ca-rissimi-s salu-tem plu-rimam dat.
viro-: vir(夫、m)の与格
fi-lio-que = et fi-lio-
fi-lio-: fi-lius(息子、m)の与格
ca-rissimi-s: ca-rus(親愛な、m)の最上級ca-rissimusの複数ca-rissimi-の与格
salu-tem plu-rimam dat 心からの挨拶をおくる
  salu-tem: salu-s(あいさつ、f)の対格
  plu-rimam: multus(おおくの、m)の最上級plu-rimusの女性対格
  dat:  do-(あたえる)の3単現  
Scintilla sends hearty greetings to her dearest husband and son.

pri-mum, ego Hora-tiaque vale-mus et re-s bene agimus.
pri-mum まず
ego Hora-tiaque =ego et Hora-tia
vale-mus: valeo-(元気である)の1複現
re-s: re-s(もの、こと、f)の複数re-sの対格
bene よく
agimus: ago-(導く、すすめる、行う)の1複現
First, Horatia and I are in good health and are managing things well.

iuvenis qui- Hora-tiam amat no-s iuvat;
iuvenis  若者(m)
qui-  関係代名詞(m)
Hora-tiam 対格
amat: amo-(あいする)の3単現
no-s われわれを
iuvat: iuvo-(たすける)の3単現
A young man who loves Horatia is helping us;

fi-lius est veteris tui- ami-ci- Terentii-.
fi-lius  息子(m)
veteris: vetus(ふるい、m)の属格
tui- あなたの
ami-ci-: ami-cus(友人、m)の属格
Terentii-: Terentiusの属格
He is the son of your old friend Terentius.

ove-s cu-rat;
ove-s:  ovis(ヒツジ、f)の複数ove-sの対格
cu-rat: cu-ro-(世話する)の3単現
He is looking after the sheep;

omne-s iam tetondit;
omne-s: omnis(すべての、m)の中性omneの複数omniaの対格
iam 今、すでに
tetondit: tondeo-(刈り取る)の完了tetondi-の3単
he has laready sheared them all;

plu-rimam lamam habe-mus.
plu-rimam: multus(多量の、m)の最上級plu-rimusの女性plu-rimaの対格
la-nam: la-na(羊毛、f)の対格
habe-mus: habeo-(もつ)の1複現
we have masses of wool.

segete-s ma-tu-rae sunt, sed magna siccita-s fuit;
segete-s: seges(畑、穀物、f)の複数
ma-tu-rae: ma-tu-rus(熟した、m)の女性ma-tu-raの複数
sed しかし
magna: magnus(大きい、m)の女性
siccita-s・しッキタース 乾燥(f)
fuit: sumの完了fui-の3単
The crops are ripe, but there has been a great drought;

ex quo- Ro-mam abiistis ra-ro- pluit.
ex  ~から、奪格支配
quo-: qui-(関係代名詞、m)の奪格
Ro-mam  ローマへ
abiistis: abeo-(立ち去る)の完了abii-の2複
ra-ro-  稀に、めったに~ない
pluit: pluo-(雨が降る)の完了plui-の3単、非人称動詞
Since you went off to Rome, it has seldom rained.

itaque segete-s no-n bonae sunt.
itaque だから
segete-s: seges(収穫、畑の穀物、f)の複数
bonae: bonus(よい、m)の女性複数
And so the crops are not good.

vi-ne-tum tamen flo-ret;
vi-ne-tum ぶどう畑(n)
tamen しかし
flo-ret: flo-reo-(花が咲く)の3単現
But the vineyard is flourishing;

plu-rima-s u-va-s habe-bimus.
plu-rima-s: multus(多量の、m)の最上級plu-rimusの女性plu-rimaの対格
u-va-s: u-va(ぶどう、f)の複数u-vaeの対格
habe-bimus: habeo-(もつ)の未来habe-bo-の1複
We shall have masses of grapes.



■図は、手紙を口述しているマルクスの父です(第21章)。
Marci- pater epistolam scri-bae dicta-bat de- re-publica-.



■本のなかのラテン語
MarTenebrarum(常闇の海)
  mare 海(n)
tenebra-rum: tenebrae(闇、暗黒、f、pl)の属格
modus operandi活動様式
modus やり方、方法、型(m)
operandi-: operor(おこなう)の動名詞、属格
ex nihilo nihil fit(虚無よりは何ものも生まれず)
  ex ~から、奪格支配
nihilo-: nihil(無、n)の奪格
nihil 決して~ない
fit: facio-(つくる)の受動fio-の3単現
エドガー・アラン・ポー:詩と詩論、創元推理文庫、1979年、453頁、450円



◎15日間、休みます。9/29再開の予定です。


348 第22章寸劇の(5)

2009-09-11 08:32:58 | Weblog
348 第22章寸劇の(5)




vide!
vide: video-(見る)の命令
Look!

curru-s iterum ad me-tam acce-dunt.
curru-s  競争用馬車(m)
iterum  ふたたび
ad me-tam 柱のほうへ
me-tam: me-ta(ポール、f)の対格
acce-dunt: acce-do-・アッけードー(ちかづく)の3単現
The chariots are again approaching the turning post.

Qui-ntus: Russa-tus me-tam propius circumit.
Russa-tus: rossa-tus(赤い服を着た、m)の名詞的用法、赤チームの騎手
me-tam: me-ta(柱、f)の対格
propius: prope(近い)の比較級(m)
circumit: circumeo-・キルクムエオー(まわる)の3単現
Quintus: The Red is rounding the post too close.

ecce!
ecce・エッケ 間投詞:ごらん、ほら
Look!

currum in me-tam illi-sit.
currum: currus(競争用馬車、m)の対格
in me-tam  柱のなかへ
me-tam: me-ta(柱、f)の対格
illi-sit: illi-do-(ぶつける、打ち砕く)の完了illi-si-の3単
He’s crashed his chariot into the post.

puella: ecce!
ecce 間投詞: ほら
Girl: Look!

Venetus eum supera-vit.
Venetus: venetus(青い、m)の名詞的用法、「青い者」→ 青チームの騎手
eum supera-vit 彼を打ち負かした
  eum: is(彼)の対格;  is, eius, ei-, eum, eo-
supera-vit: supero-(勝つ)の完了supera-vi-の3単、目的語は対格
The Blue has overtaken him.

iam ad fi-nem pri-mus advenit.
iam  いま
ad fi-nem 終りへ
fi-nem: finis(おわり、m)の対格
pri-mus  最初に
adve-nit: advenio-(着く)の完了adve-ni-の3単
  教師用の解説書では「完了」になっていますので、教科書のadvenit → adve-nit
advenitは3単現。
Now he’s reached the finish first.

(Marco- arri-det)
Marco-  与格
arri-det:  arri-deo-(笑いかける)の3単現
(She smiles at marcus)
ille palmam tenet, tu- palmam tuam petere de-be-s.
ille 彼(Qui-ntus)
palmam: palma(手掌、勝利の賞品、f)の対格
tenet: teneo-(つかむ、にぎる)の3単現
tu-  あなた(Marcus)
tuam: tuus(あなたの、m)の女性tuaの対格
petere: peto-(得ようとする、求める)の不定法
de-be-s: de-beo-(ねばならない)の2単現
He holds his palm, you must seek yours.

Marcus puellam ba-siat.
puellam: puella(むすめ、f)の対格
ba-siat: ba-sio-(キスする)の3単現
Marcus kisses the girl.



■図は、自宅へクイーントゥスを誘うマルクスです(第21章)。
ille ‘mane-, Qui-nte,’ inquit;
‘vi-sne domum me-cum veni-re patremque meum vi-sere?’



■本のなかのラテン語
hiatus
hia-tus 開くこと、割れ目;  英語では ハイえイタス(中断)
de facto 事実について、事実上、 in fact
  de- ~について、奪格支配
  facto-: factus(行為、事実、結果、m)
Bil Clinton: My Life、Hutchinson, 2004年, 957頁+42頁、3990円

347 第22章寸劇の(4)

2009-09-10 08:45:47 | Weblog
347 第22章寸劇の(4)




tende lo-ra sinistra-!
tende: tendo-(強く引っ張る)の命令
lo-ra: lo-rum(手綱、n)の複数lo-raの対格
sinistra-: 左に
Pull on the left reins.

ecce!
ecce 間投詞:ホラ、ごらん!
Look!

fa-vimus igna-vo-.
fa-vimus: faveo-(~に好意を示す)の1複現、目的語は与格
igna-vo-: igna-vus(臆病な、m)、名詞的用法で「臆病な者」
We’ve backed a coward.

Russa-tus eum superat.
russa-tus  赤い服を着た(m)、名詞的用法で「赤い服を着た者」→ 赤チーム
eum  対格
superat: supero-(~を打ち負かす、~に勝つ)の3単現
The Red is beating him.

Marcus: (ad puellam se- vertit)
ad puellam  娘の方へ
puellam: puella(少女、娘、f)の対格
se- vertit ふりかえる
se- 彼自身を
vertit: verto-(まわす)の3単現
Marcus:(he turns to the girl)

cu-r lacrima-s, ca-rissima?
cu-r  なぜ
lacrima-s: lacrima(なみだ、f)の複数lcrimaeの対格
ca-rissima: ca-rus(親愛なる、m)の女性ca-raの最上級、名詞的用法の呼格
Why are you crying, dearest?

tu- quoque Veneto- fa-visti?
tu-  あなた
quoque ~も
Veneto-: venetus(青色の、m)の与格、名詞的用法
fa-visti: faveo-(~に好意をもつ)の完了fa-vi-の2単
Did you back the Blue too?

puella: heu, heu!
heu 悲哀の間投詞
Girl: Alas, alas!

omnem spem in Veneto- posui-, omnem pecu-niam.
omnem: omnis(すべての、m)の女性omnisの対格
spem: spe-s(希望、f)の対格
in Veneto- 青チームに
Veneto-: venetus(青色の、m)の与格、名詞的用法
posui-: po-no-(おく)の完了、1単
pecu-niam: pecu-nia(おかね、f)の対格.
I put all my hope on the Blue, all my money.

Marcus: no-li- te- vexa-re.
no-li-: no-lo-(望まない)の命令 → ~するな
te- 対格
vexa-re: vexo-(苦しめる、悩ます)の不定法
Marcus: Don’t fret yourself.

ego co-nso-la-tio-nem tibi offero-.
ego  私
co-nso-la-tio-nem: co-nso-la-tio-(なぐさめ、f)の対格
  ▲co-も長音です。conには短音と長音があります。国原辞典には明記されています。
tibi  与格
offero- 私は差し出す
I offer you a consolation.

(eam ba-sia-re temptat)
eam: ea(彼女)の対格
ba-sia-re: ba-sio-(キスする)の不定法
temptat: tempto-(こころみる)の3単現
(he tries to kiss her)

puella: no-li- proca-x esse, iuvenis.
no-li-: no-lo-(望まない)の命令 → ~するな
proca-x  あつかましい(m)
  ▲ca-xは長音です。
esse: sumの不定法
iuvenis 若者(c)、呼格
Don’t be cheeky, young man.



■ 図は、マルクスと出会った父子です(第21章)。
postero- die- Qui-ntus cum patre domum ambula-bat cum ccurrit Marcus.



■本のなかのラテン語
genius loci
genius  趣味・嗜好(m)
loci-: locus(場所、m)の属格
上田閑照:哲学コレクション(V),道程 思索の風景、岩波現代文庫、2008年、343頁、
1200円

346 第22章寸劇の(3)

2009-09-09 09:47:42 | Weblog
346 第22章寸劇の(3)




Qui-ntus: vide-, Marce, duodecim curru-s in carcere stant.
vide-: video-(みる)の命令
Marce 呼格
duodecim  12
  duodenumは「12指腸」です。
curru-s: currus(競争用馬車、m)の複数
in carcere  スタート・ケージのなかに
carcere: carcer(出発点、m)の奪格
stant: stot-(たつ)の3複現
Quintus: Look, Marcus, there are twelve chariots standing in the starting cages.

praetor signum dat.
praetor  頭領(m)
signum: signum(サイン、合図、n)の対格
dat: do-(あたえる)の3単現
The paraetor is giving the signal.

iam e-volant equi-.
iam  いま
e-volant: e-volo-(とびだす)の3複現
equi-: equus(うま、m)の複数
Now the horses are flying out.

Marcus: (cla-mat)
cla-mat: cla-mo-(さけぶ)の3単現
Marcus: (shouts)
festi-na-, Venete.
festi-na-: festi-no-(いそぐ)の命令
Venete: venetus(青色の、m)の名詞的用法「青いもの → 青チーム」、呼格
Hurry up, the Blue.

equo-s verbera-.
equo-s: equus(うま、m)の複数equi-の対格
verbera-: verbero-(ムチで打つ)の命令
Lassh your horses.

ad me-tam festi-na-.
ad me-tam  柱のほうへ
me-tam: me-ta(ポール、f)の対格
festi-na-: festi-no-(いそぐ)の命令.
Hurry to the turning post.

me- miserum!
me- 対格
miserum: miser(哀れな、m)の「感嘆の対格」、哀れな私よ!
Unhappy me!

spatio-so- orbe me-tam circumit.
spatio-so-: spatio-sus(広い、大きい、m)の奪格
orbe: orbis(円、m)の奪格。 大きい円で以って
me-tam: me-ta(柱、f)の対格
circumit: circumeo-(回って行く)の3単現
He’s rounding the post in a wide circle.

(cla-mat)
cla-mat: cla-mo-(大声でさけぶ)の3単現
(shouts)

quid facis, igna-ve?
quid = what?
facis: facio-(する)の2単現
igna-ve: igna-vus(臆病な、m)の呼格
What are you doing, you coward?

proximus currus te- subit.
proximus  次の(m)
currus  競争用馬車(m)
te- subit  お前に取って代わる
  te- 対格
  subeo- あとに続く、~に取って代わる(目的語は対格)
The nxt chariot is catching you up.

Qui-ntus: quid facis, i-nfeli-x?
quid = what?
facis: facio-(する)の2単現

i-nfeli-x 不幸な(m)、名詞的用法で「不幸な者」、呼格 
Quintus: What are you doing, unhappy man?



■ 図は、生徒たちにクイーントウスを紹介するオルビリウスです(第20章)。
Orbilius Qui-ntum in medium du-xit.
‘ecce, pueri-,’ inquit, ‘novum discipulum vo-bi-s commendo-:
no-men ei- est Qui-ntus Hora-tius Flaccus.’



■本のなかのラテン語
「無からの創造」(creattio ex nihilo)
 crea-tio- 創造すること(f)
   ex ~から、奪格支配
   nihilo-: nihilum(無、何もないこと、n)の奪格
「なくてはならぬ唯一のもの」 unum necessarium
unum:  u-nus(1)の中性
necessarium: necessa-rius(必要な、m)の中性。名詞的用法で「必要なもの、こと」
上田閑照(しずてる):哲学コレクション(1) 宗教、岩波現代文庫、2007年、431頁、1300円
1926年東京生まれ、京大卒(哲学)、同名誉教授。

345 第22章寸劇の(2)

2009-09-08 10:23:36 | Weblog
345 第22章寸劇の(2)




Marcus: festi-na-, Qui-nte.
festi-na-:festi-no-(いそぐ)の命令
Qui-nte 呼格
Marcus: Hurry up, Quintus.

de-be-mus ocum vacuum quaerere.
de-be-mus: de-beo-(ねばならない)の1複現
locum: locus(場所、m)の対格
vacuum: vacuus(あいている、m)の対格
quaerere: quaero-(さがす)の不定法
We must find an empty place.

Qui-ntus: tantam turbam hominum numquam vi-di-.
tantam  このような
turbam: turba(群れ、群集、f)の対格
hominum: homo-(ひと、c)の複数homine-sの対格
numquam  決して~ない
vi-di-: video-(みる)の完了vi-di-、1単
Quintus: I’ve neverr seen so huge a crowd of people.

nu-lla loca vacua sunt.
nu-lla: nullus(ない、m)の中性nullumの複数nu-llaの対格
loca: locus(場所、m)の複数(中性に変わります)
vacua: vacuus(あいている、m)の中性vacuumの複数
There are no empty places.

Marcus: ecce, duo loca vacua.
ecce 間投詞、ホラ、ごらん
duo  2
loca: locus(場所、m)の複数(n)
vacua: vacuus(あいている、m)の中性vacuumの複数.
Marcus: Look! Two empty places.

perve-nimus.
perve-nimus: pervenio-(到達する)の完了pervae-ni-の1複
We’ve got there.

vide-, Qui-nte, puella pulchra proxima sedet.
vide-: video-(みる)の命令
Qui-nte 呼格
puella  少女、娘(f)
pulchra: pulchrus(美しい、m)の女性
proxima:prope(近い)の最上級proximusの女性
sedet: sedeo-(すわる)の3単現
Look, Quintus, there’s a pretty girl sitting next (to us).

euge!
euge  間投詞:うまい、でかした、やったあ
Good!

pompa paene co-nfecta est.
pompa  行進(f)
paene  ほとんど
co-nfecta est おわった、完了
co-nfecta: co-nficio-(なしとげる)の完了分詞co-nfectusの女性
The procession’s nearly finished.

tu-, qui- post no-s specta-s, cru-ra contrahe!
tu- あなた、きみ
qui-  関係代名詞(m)、who
post no-s 我我の後ろの
no-s 対格
specta-s: specto-(みる、観戦する)の2単現
cru-ra: cru-s(脚、n)の複数cru-raの対格
contrahe: contraho-(ちじめる)の命令
You, the man who’s sitting behind us, pull in your legs.

Specta-tor: igno-sce mihi, iuvenis.
igno-sce mihi 私を許せ
igno-sce:  igno-sco-・イグのースコー(ゆるす)の命令。目的語は与格
  ▲no-は長音です。幾つかの関連語も。
mihi: ego(私)の与格
iuvenis  若者(c)、呼格
Spectator: Forgive me, young man.

cru-ra mihi longa sunt, li-nea arta.
cru-ra: cru-s(脚、n)の複数cru-raの対格
mihi: ego(私)の与格; ego, mei-, mihi, me-, me-
longa:  longus(長い、m)の中性longumの複数
li-nea  線、境界線(f)
arta: artus(せまい、m)の女性
My legs qre long, the seats narrow.



■図は、クイーントゥスに意地悪をする生徒です(第20章)。
Qui-ntus miser in angulo- scholae sede-bat:
interdum puer qui-dam se- vertit et na-re-s fasti-dio-se- corru-ga-vit.



■本のなかのラテン語
運命愛(amor fati)(ニーチェ)
   amor  愛(m)
   fati-: fa-tum(運命、n)の属格
(その前にあるものから)(カント)
a- ~から、奪格支配
parte: pars(部分、f)の奪格
priori-: prior(より以前の、m)の女性priorの奪格
柄谷行人(からたに・こうじん):倫理21、平凡社ライブラリー、2006年、211頁、840円
1941年尼崎生まれ、東大卒(経済),同修士課程修了(英文学)。近畿大学教授、
コロンビア大学客員教授。

344 第22章読本の(6)

2009-09-07 08:47:10 | Weblog
344 第22章読本の(6)




sine dubio- parente-s nostri- a-nxii- sunt,’
sine dubio-  疑いなく
  dubio-: dubium(疑い、n)の奪格
parente-s 両親
nostri-: noster(われわれの)の属格
a-nxii-: a-nxius(心配な、m)の複数
no doubt our parents are anxious.’

dum surgit, crume-nam e- sinu- togae tollere tempta-bat;
dum = while
surgit: surgo-(起き上がる)の完了surgi-の3単
crume-nam: cru-mena(さいふ、f)の対格
e- sinu- togae  服のポケットから
sinu-: sinus(ポケット、m)の奪格
togae: toga(トガ、f)の属格
tollere: tollo-(持ち上げる、ひきあげる)の不定法
tempta-bat: tempto-(試みる、くわだてる)の未完tempta-bamの3単
While he was getting up, he tried to take his purse out of his pocket;

sed nihil sinu- inerat;
sed  しかし
nihil  何も~ない
sinu-: sinus(ポケット、m)の奪格
inerat: insum(中に在る)の未完ineramの3単
but there was nothing in the pocket;

crume-nam perdiderat.
crume-nam:  crume-na(さいふ、f)の対格
perdiderat: perdo-(うしなう)の過去完了perdieramの3単
He had lost his purse.

‘di- immorta-le-s!’ inquit, ‘aliquis crume-nam meam rapuit.’  
di-: deus(神、m)の複数
immorta-le-s: immorta-lis(不死不滅の、m)の複数
aliquis 誰か
crume-nam: crume-na(さいふ、f)の対格
meam: meus(わたしの、m)の女性meaの対格
rapuit: rapio-(うばう)の完了rapui-の3単  
‘Immortal gods!’ he said, ‘Someone has stolen my purse.’

Qui-ntus valde- commo-tus erat, sed Marcus ‘nu-lli-us mo-menti- est,’ inquit;
valde-  非常に
commo-tus  興奮した、いらいらした(m)
erat: sumの未完eramの3単
sed しかし
nu-lli-us mo-menti-  無意味な、重要でない、 of no importance
nulli-us: nullus(ない)の属格
mo-menti-: momentum(重要性、n)の属格
Quintus was very upset, but Marcus said, ‘It’s of no importance;

‘aliam crume-nam domi- habeo-.’
aliam: alius(他の、m)mの女性aliaの対格
crume-nam: crume-na(さいふ、f)の対格
domi- 家に
habeo- 私は持つ
I’ve got another purse at home.’
読本が終わりました。



次は寸劇です。
Fa-bella: Marcus Qui-ntusque cursibus adsunt
Playlet: Marcus and Quintus are at the races

Perso-nae: Marcus, Qui-ntus, specta-tor, puella
Characters: Marcus, Quintus, Spectator, Girl

Marcus Qui-ntum in Circum maximum du-cit.
Qui-ntum  対格
in Circum Maximum 大競技場(固有名詞です)のなかへ
circum: circus(競技場、m)の対格
maximus: 最大の、非常に大きい(m)
du-cit: du-co-(みちびく)の3単現
(Marcus leads Quintus into the Circus Maximus.



■図は、クイントゥスに本を読ませるオルビリウスです(第20章)。
Orbilius librum Qui-nto- tra-didit iussitque eum multo-s versu-s legere.



■本のなかのラテン語
ラテン語でdivide et imperaというのがある。英語に訳すると、divide and ruleの
義だという。
divide: divido-(切り離す、分離する)の命令
impera: impero-(統治する)の命令
鈴木大拙:東洋的な見方、岩波文庫、2002年、349頁、700円
最晩年のエッセイを上田閑照(しずてる)が編集したものです。

343 第22章読本の(5)

2009-09-06 18:55:55 | Weblog
343 第22章読本の(5)




currus fra-ctus est;
currus  競争用馬車(m)
fra-ctus: frango-(こわす)の受動・完了分詞(m)
  fra-ctus est  完了
the chariot was broken;

ipse ad terram cecidit, habe-ni-s involu-tus;
ipse  彼自身
ad terram 地面へ
terram: terra(大地、地面、f)の対格
cecidit:cado-(おちる)の完了cecidi-の3単  
habe-ni-s: habe-na(手綱、f)の複数habe-naeの奪格。手綱によって
involu-tus: involvo-(包む、くるむ)の受動・完了分詞(m)
he himself fell to the ground, caught in the reins;

habe-ni-s se- expedi-vit fu-gitque e- cursu-.
habe-ni-s: habe-na(手綱、f)の複数habe-naeの奪格。手綱から
se-  彼自身を
expedi-vit: expedio-(ほどく、解放する)の完了expedi-vi-の3単
fu-gitque = et fu-git
fu-git: fu-gio-(にげる)の完了fu-gi-の3単
e- cursu- 走路から
cursu-: cursus(進路、コース、m)の奪格、コースから
he freed himself from the reins and fled from the course.

ce-teri- cursum septie-ns circumvola-ve-runt sine ca-su-;
ce-teri-:ce-terus(他の、m)の複数、名詞的用法で「他の者たち」
cursum: cursus(コース、m)の対格
septie-ns  7回。 ▲e-nsは長音です。
circumvola-ve-runt: circumvolo-(まわりを駈ける)の完了circumvola-vi-の3複
sine ca-su- 無事に
  sine = without, 奪格支配
ca-su-: ca-sus(落下、危険、災難、m)の奪格
The others flew round the course seven times without mishap;

vi-cit Venetus.
vi-cit: vi-co-(かつ)の完了vi-ci-の3単
Venetus: venetus(青色の、m)、名詞的用法で「青色の者」、青組
The Blue won.

gaude-bat Marcus, qui- illi- factio-ni- fave-bat.
gaude-bat: gaudeo-(よろこぶ)の未完gaude-bamの3単
qui-  関係代名詞(m)= who
illi-:  ille(あの、m)の女性illaの与格
factio-ni-: factio-(一団、グループ、f)の与格
fave-bat: faveo-(気にいる)の未完fave-bamの3単
Marcus, who was backing that team, was delighted.

to-tum diem Qui-ntus Marcusque cursu-s specta-bat.
to-tum: to-tus(すべての、m)の対格
diem:die-s(日、m)の「時の対格」。一日中
Qui-ntus Marcusque = Qui-ntus et Marcus
cursu-s: cursus(競争、m)の複数cursu-sの対格
specta-bat: specta-bo-(みる)の未完specta-bamの3単
For the whole day Quintus and Marcus watched the races.

vesper iam aderat cum Marcus ‘veni-, Qui-nte,’ inquit, ‘tempus est domum redi-re;
vesper  夕方(m)が
iam  すでに
aderat: adsum(其処に在る)の未完aderamの3単
cum = when
veni-: venio-(くる)の命令。間投詞です。「おい」
Qui-nte 呼格
tempus とき(m)
domum  家へ
redi-re: redeo-(かえる)の不定法
Evening was at hand when Marcus said, ‘Come, Quintus; it’s time to
return home;



■図は、疾走中の4頭立ての馬車です(第22章)。
continuo- e- carceribus e-vola-ve-runt equi-.



■本のなかのラテン語
白紙(タブラ・ラサ)環境決定論
  tabula  学習板(f)
ra-sa: ra-do-(削り取る、消す)の受動・完了分詞ra-susの女性
セーゲルストローレ:社会生物学論争史(2)、みすず書房、2005年、725+50頁、
5800円
フィンランド生まれ、イリノイ工科大学教授。

342 第22章読本の(4)

2009-09-05 08:44:42 | Weblog
342 第22章読本の(4)




tandem pompa co-nfecta erat.
tandem  さいごに
pompa  行進(f)
co-nfecta erat おわった
co-nfecta: co-nficio-(なしとげる)の完了分詞co-nfectusの女性
erat:  sumの未完eramの3単
At last the procession was finished.

duodecim curru-s in carceribus sta-bant ad pri-mum cursum para-ti-.
duodecim  12
curru-s: currus(競争用馬車、m)の複数
in carceribus 出発ケージのなかで
carceribus: carcer(出発点、m)の複数carcere-sの奪格
sta-bant: sto-(たつ)の未完sta-bamの3単
ad pri-mum cursum  最初のコースへ
pri-mum: pri-mus(第1の、m)の対格
cursum: cursus(走ること、進路、m)の対格
para-ti-: para-tus(用意された、m)の複数
Twelve chariots stood in the starting cages ready for the first race.

praetor solio- surre-xit signumque dedit.
praetor  頭領(m)
solio-: solium(肘掛け椅子、n)の奪格、~から
surre-xit: surgo-(たちあがる)の完了surre-xi-の3単
signumque = et signum
signum  合図(n)、対格
dedit: do-(あたえる)の完了dedi-の3単
The praetor rose from his chair and gave the signal.

continuo- e- carceribus e-vola-ve-runt equi-.
continuo-  ただちに
e- carceribus 出発ケージから
carceribus: carcer(出発点、m)の複数carcere-sの奪格
e-vola-ve-runt:  e-volo-(とびでる)の完了e-vola-vi-の3複
equi-: equus(馬、m)の複数
At once the horses flew out of the starting cages.

omne-s specta-to-re-s cla-ma-bant et agita-to-re-s incita-bant.
omne-s: omnis(すべての、m)の複数
specta-to-re-s: specta-tor(観衆、m)の複数
cla-ma-bant: cla-mo-(さけぶ)の未完cla-ma-bamの3複
agita-to-re-s: agita-tor(御者、騎手、m)の複数agita-to-re-sの対格
incita-bant: incito-(鼓舞、煽動する)の未完incita-bamの3複
All the spectators shouted and urged on the charioteers.

illi- equo-s verbera-bant me-tamque pete-bant.
illi-: ille(彼、m)の複数
equo-s: equus(うま、m)の複数equi-の対格
verbera-bant: verbero-(鞭でうつ)の未完verbera-bamの3複
me-tamque = et me-tam
me-tam: me-ta(折り返し点の標柱、f)の対格
pete-bant: peto-(向う)の未完pete-bamの3複
They lashed their horses and made for the turning post.

pri-mus me-tam incolumis circumiit;
pri-mus  第1の(m)、名詞的用法で 「第1の走者」
me-tam: me-ta(柱、ポール、f)の対格
incolumis  ぶじに
circumiit: circumeo-(まわる)の完了circumii-の3単
The first rounded the turning post safe(ly);

alter me-tae interio-rem rotam i-nfli-xit;
alter  第2の(m)、名詞的用法
me-tae: me-ta(ポール、f)の与格
interio-rem: interior(内側の、f)の対格 ← interの比較級
rotam: rota(車輪、f)
i-nfli-xit: i-nfli-go-(ぶつける)の完了i-nflixi-の3単
the second hit his inner wheel on the post;



■ 図は、スタートの合図をする頭領です(第22章)。
praetor solio- surre-xit signumque dedit.



■本のなかのラテン語
ratio- 
理性(f)、Vernunft
Martin Heidegger(1954): Was heisst Denken? Max Niemeyer Verlag, 1984年,
175頁, 3910円。
講義録です。