エスペラントな日々

エスペラントを学び始めて27年目である。この言葉をめぐる日常些事、学習や読書、海外旅行や国際交流等々について記す。

Velkinta maskanto

2024-03-16 | 文法のない言語の文法


Vidi la veran figuron de la fantomo: velkinta miskanto.
   Eksciinte la veron, jam ne timas.
   Figuro hanta sed en la ver' trovite; nur spik' miskanta. (Japana-Esperanta vortaro)
   Antaŭtima okulo konsterniĝas eĉ ĉe kulo. (Japana-Esperanta vortaro)

Rompiĝi pafarko, elĉerpiĝi sago.
   Esti forte disbatita.
   Terure malvenki.
   Tute ne povas rebati.

Sonĝo ankoraŭ en sonĝo.
   Afero tute ne realigebla.
   Efemra.
 
今日のことわざ・慣用句: 幽霊の正体見たり枯れ尾花。 弓折れ矢尽く。 夢のまた夢。

   La foto en Ĉinio
コメント
  • Twitterでシェアする
  • Facebookでシェアする
  • はてなブックマークに追加する
  • LINEでシェアする

マルタを読む(136)

2023-07-11 | 文法のない言語の文法


--- Certe, --- ŝi diris, --- se sinjorino nur scias altranĉadon... Ĉi tiuj vortoj estis eldiritaj per tono de demando. En tiu sama momento unu el la maŝinoj silentiĝis kaj la juna virino, kiu sidis ĉe ĝi, levis la kapon kaj komencis aŭskulti la interparoladon kun videbla atento.
 そうですね、彼女は言った。ご婦人が裁断ができさえすれば・・・。この言葉は質問するような口調で話された。

La tri personoj, kiuj staris apud la granda tablo en la mezo de la salono, silentis dum momento. La mastrino de la magazeno kaj ŝia helpistino rigardis Martan kun demanda vizaĝesprimo; Marta rigardis la tajlorajn tabelojn, kiuj kuŝis sur la tablo kaj de supre ĝis malsupre estis desegnekovritaj de nigraj linioj, punktoj, serpentaĵoj, kiuj, kurante laŭlonge kaj laŭlarĝe de la folio, kruciĝante, kuniĝante kaj disiĝante, havante la formon de la plej diversaj geometriaj figuraĵoj, prezentis por nekompetenta okulo ĥaoson tute nesolveblan.
 部屋の中央にある大きな机の傍に立っていた3人は少しの間黙っていた。店の女主人とリーダーの女性は問うようにマルタをみつめた。マルタは机の上の仕立て図表を眺めていた。それらは上から下まで黒い線や点々や曲がりくねった線が紙いっぱいに描かれ、互いに交叉し、一緒になりあるいは離れて非常に様々な幾何学的模様を作って、慣れない者には全く解き明かせない混乱を見せていた。

La palpebroj de Marta leviĝis malrapide kaj malfacile.
 マルタの瞼はゆっくりと重たげにあがった。

--- Mi ne povas, --- ŝi diris, --- ŝajnigi min kompetenta en afero, en kiu mi posedas nenian kompetentecon; tio estus     malhonestaĵo de mia flanko kaj cetere ĝi nenion utilus. Altranĉadon mi iom scias, sed tre malmulte, nur tiom, ke mi povus altranĉi kolumon, eble eĉ ĉemizon... sed vestojn, supervestojn kaj eĉ iom pli elegantan tolaĵon mi altranĉi ne povus...
 私にはできません、彼女は言った。私が全く能力を持っていないことでできるように見せかけるのは不正直ですし、役に立ちません。裁断について、私はほんの少しだけ知っておりますが、カラーや、多分シャツくらいは裁てますが、服や外套、もっと格調の高い製品を裁断することはできません。

La mastrino de la magazeno silentis, sed sur la lipoj de fraŭlino Bronislavo aperis iom nekontenta rideto…
 店の女主人は黙っていたが、ブロニスラーバの唇には不満の笑いが見えていた。 

--- Strange! --- ŝi diris, turnante sin al la mastrino, --- multe da personoj deziras okupiĝi per kudrado, kaj tamen estas tiel malfacile trovi iun, kiu bone scius altranĉadon. Ĝi estas ja la fundamento de la tuta laborado.
 おかしなこと! 彼女は女主人に向きながら言った。たくさんの人が針仕事をしたいと望むのに、裁断のできる人を探すのはとても難しい。裁断はこの仕事全部の基礎なんですよ。

Ĉe tiuj vortoj la kompetenta kaj sendube alte pagata kudristino turnis sin al Marta:
 そう言って、この能力のある、そして疑いなく高給を得ている仕立士は丸太に向かった。

--- Kaj koncerne la kudradon mem? --- ŝi diris per denove demanda tono.
 では針仕事自体については? 彼女は再び尋ねるように言った。

-- Kudri mi scias sufiĉe bone, --- respondis Marta.
 針仕事は十分に良くできます。マルタは答えた。

--- Per la maŝino, kompreneble?
 もちろんミシンですね。

--- Ne, sinjorino, per maŝino mi neniam kudris.
 いいえ、あなた、私はミシンを使ったことはありません。

Fraŭlino Bronislavo faris rigidan mienon, kunmetis la manojn sur la brusto kaj staris silente. La mastrino de la magazeno ankaŭ aspektis en tiu momento iom pli rigida kaj pli malvarma ol antaŭe.
 ブロニスラーバ嬢はこわばった顔になって胸の上で手を組み、黙って立っていた。店の女主人もまたその時にはそれまでよりもこわばった冷たい顔に見えた。
コメント
  • Twitterでシェアする
  • Facebookでシェアする
  • はてなブックマークに追加する
  • LINEでシェアする

Floro kaj frukto

2023-05-13 | 文法のない言語の文法


Estas kaj floro, kaj frukto.
   Ne nur bela, sed ankaŭ bona enhavo.
   Ne nur supraĵa sed esenca. (Japana-Esperanta vortaro)
   Ĝisoste simpatia. (Japana-Esperanta vortaro)

Pastbulon ol floron.
   Estas pli bona aktuala profito ol supraĵa beleco.
   Regaloj pli ol florpetaloj. (Japana-Esperanta vortaro)

Ne povas percepti pinĉon de nazo.
   Vera obskuro.
   Ne povas distingi nenion eĉ antaŭ la nazo.

今日の諺・慣用句: 花も実もある。 花より団子。 鼻を摘まれても知れぬ。

   
La foto en Koreio
コメント
  • Twitterでシェアする
  • Facebookでシェアする
  • はてなブックマークに追加する
  • LINEでシェアする

マルタを読む(117)

2023-01-04 | 文法のない言語の文法


La gracia, bele vestita, tridekkelk-jara virino kun majstreca hartubero malantaŭ la kapo, kun tre regulaj, kvankam jam iom velkaj trajtoj de vizaĝo kaj kun moviĝemaj nigraj okuloj, ombritaj de nigraj kaj larĝaj brovoj, eldiris tiun torenton da vortoj rapide, preskaŭ sen spirhalto, ne ellasante el siaj manoj la manojn de Mario, kiu sidiĝis apud ŝi sur palisandra kanapeto, tegita per multekosta damasko. Ŝi certe parolus ankoraŭ pli longe, sed Mario interrompis ŝian parolon.
 優美な、美しく着飾った、頭の後ろに見事に髪を結った、顔にはいくらかのやつれも見られるが、しっかりした顔つきの、黒くて広い眉毛の下の生き生きとした黒い目を持ったこの三十数歳の女性は、自分の横に、高価な緞子張りの紫檀の椅子に腰掛けているマリアの手をとったまま離さずにほとんど息もつがない早口で話した。彼女はまだまだ話そうとしていたが、マリアはそれを遮った。

--- Kara Evelino! --- ŝi diris, --- pardonu, ke ĉi tiun fojon mi mallongigos mian intersalutiĝon kun vi kaj, sen iaj antaŭparoloj, komencos paroli pri afero, kiu tre okupas mian koron!
 エベリンさん! 彼女は言った。 ごめんなさい、今日は挨拶はそれくらいにして、私の心にかかっていることをすぐにお話したいのです。

--- Vi, Marinjo, ion bezonas de mi? Mia Dio! kiel feliĉa mi estas! diru, diru kiel eble plej rapide, per kio mi povas esti utila al vi! Mi estas preta iri por vi piede al la fino de la mondo…
 貴女、マリーニョ、なにか頼み事ですか? なんと幸せなことでしょう! 言ってください、早く言ってください、どんなことで私が貴女のお役に立てるのでしょう! 貴女のためなら世界の果てまで行きますわ。

--- Ho, ne tiel grandan oferon mi postulos de vi, kara Evelino! --- diris ridante Mario, poste ŝi daŭrigis serioze: --- mi ekkonis antaŭ nelonge iun malriĉan virinon, kiu min tre interesas…
 いいえ、そんなにたいへんなことをお頼みするのではありません、エベリンさん! マリアは微笑みながら言い、次に真面目に続けた。最近ある貧しい女性を知りました。その人のことに関わっているのですが、…

--- Malriĉan virinon! --- vivece interrompis la mastrino de la riĉa magazeno, --- sekve vi certe deziras, ke mi per io ŝin helpu? Ho, vi ne trompiĝis pri mi, Marinjo! mia mano estas ĉiam malfermita por tiuj, kiuj suferas!
 貧しい女性! この贅沢な店の女主人は生き生きと遮った。では、私が何かその人を助けてほしいということですか? おお、マリーニョ、私のところに来てよかったですわ。私の手はいつでも苦しんでいる人のために開いていますよ!

Dirante la lastajn vortojn, ŝi ŝovis la manon en la poŝon kaj, elpreninte el ĝi sufiĉe grandan eburan monujon, volis jam malfermi ĝin, sed Mario retenis ŝian manon.
 そう言いながら彼女は手をポケットに突っ込み、そこから大きな象牙の財布を取り出して、それを開けようとした。しかしマリアはその手を押し止めた。
コメント
  • Twitterでシェアする
  • Facebookでシェアする
  • はてなブックマークに追加する
  • LINEでシェアする

マルタを読む(87)

2022-06-23 | 文法のない言語の文法


— Marinjo! --- diris mallaŭte la juna homo, --- via edzo laboras ĉe unu el la ilustritaj revuoj, eble oni tie bezonus iun, kiu scias desegni…
 マリアさん、青年は小声で言った。あなたの夫は絵入り雑誌で仕事をしています、そこではデッサンのできる人が必要かもしれませんよ。

Mario ekplaŭdis per la manoj.
マリアは手を叩いた。

--- Vi estas prava, --- ŝi ekkriis, --- mi demandos pri tio mian edzon!…
 その通りよ、彼女は叫んだ。夫に訊いてみるわ。

--- Sed oni devas tion fari tuj! --- ekkriis Aleĉjo jam kun sia ordinara vigleco, --- ĝuste hodiaŭ estas kunsido en la redakcio…
 だけどすぐするべきです! 青年はいつもの活発さで言った。ちょうど今日、編集部の会議があります。

--- Kaj mia edzo estas en la kunsido…
 私の夫も参加します。

--- En la kunsido oni plej facile povus informiĝi pri tio…
 その会議で、このことについてすぐに分かりますよ。

--- Mi tuj skribos al mia edzo…
 すぐに夫に手紙を書きましょう。

--- He, kian sencon havos skribado! tio daŭros tro longe! mi iros kaj mi elvokos Adamon el la kunsido…
おやおや、書く意味がありますか! 時間がかかります! 私が行ってアダムを会議から呼び出しますよ。

--- Iru, iru, Aleĉjo…
 行って、行って、アレーチョ。

--- Mi iras, mi rapidas, mi flugas! --- ekkriis la juna homo, kaptis la ĉapelon, kaj, kun ekstrema rapideco metante ĝin sur la kapon ankoraŭ antaŭ la pordo, forgesante diri adiaŭ al la du virinoj, li elkuris en la antaŭĉambron. Tie li ĵetis la palton sur la ŝultrojn, kaj, kriante ankoraŭ unu fojon --- mi kuras, flugas, rapidas ---, li efektive kuris, rapidis kaj flugis de la ŝtuparo tiel same, kiel li faris antaŭ unu monato, kiam li volis  kuratingi la junan belulinon, kiun li vidis tra la fenestro.
 行きます、急ぎます、飛んでいきます! 青年は叫んで、帽子をとって、そして、まだドアの前でそれを素早くかぶり、2人の女性に挨拶をすることも忘れて、玄関に駆け込んだ。そこで彼はコートを肩に引っ掛け、もう一度「行きます、急ぎます、飛んでいきます」と叫んで、階段を実際に、走り、急ぎ、飛んでいった。それは、ひと月前に窓越しに見た若い美人に駆け寄ろうとしたときのようだった。
コメント
  • Twitterでシェアする
  • Facebookでシェアする
  • はてなブックマークに追加する
  • LINEでシェアする

マルタを読む(84)

2022-05-28 | 文法のない言語の文法


しばらく休んでいましたが、また「マルタ」を再開します。

Estis sufiĉe ĵeti sur ŝin nur unu rigardon, por diveni, ke ŝi decidis nun fari ion, kio havis por ŝi grandegan gravecon, fari ian paŝon, kiun ŝi ne povis fari sen granda peno, sen koncentrigo de ĉiuj fortoj de sia volo. Fine ŝi levis la kapon kaj alpaŝis al la mastrino de la loĝejo.
 彼女を一目見るだけで、彼女がいま、自分にとって非常に重大ななにかを決意したことを、自分のすべての意志の力を集中させることなしに、非常な努力なしには出来ないようなことを行うことを決意したことが見て取れた。ついに、彼女はアタナをあげ、女主人に向かった。

--- Ĉu la leciono jam estas finita? --- eldiris Mario, kiu ĉe la eniro de la juna vidvino leviĝis kaj penis aperigi senĝenan rideton.
 授業は終わりましたか? マリアが言った。彼女は、その若い未亡人が部屋に入ったときに立ち上がって、気兼ねない微笑みを表そうと努力していた

--- Jes, sinjorino, --- respondis Marta per iom mallaŭta, sed firma voĉo, --- mi finis la hodiaŭan lecionon kun fraŭlino Jadvigo kaj mi venis, por sciigi al vi, ke ĝi estis la lasta. Mi ne povas plu instrui vian filinon, sinjorino…
 はい、奥様。マルタは、少し低い、しかししっかりした声で応えた。お嬢さんの今日の授業は終わりました。そしてこれが最後だということをお伝えに参りました。私は、これ以上あなたのお嬢さんを教えることは出来ません。

Sur la vizaĝo de Mario Rudzinska aperis miro, aflikto kaj konfuzo. La lasta estis la plej forta. La koro de la bona virino ne permesis al ŝi, ĉe tiu memvola rifuziĝo, eldiri vorton, pri kies eldiro ŝi jam de longe pensis.
 マリア・ルズィンスカの顔には驚きと心痛、混乱が現れた。中でも混乱が最も強かった。この善良な女性の心は、この自発的な辞退に際して、今までずっと考えていた言葉を口に出すことを許さなかった。

--- Vi ne instruos jam mian filinon? --- diris Mario balbute, --- kial, sinjorino?
 あなたはもう私の娘を教えてくださらないのですか? マリアは口ごもりながら言った。 なぜですか、奥さん?

--- Tial, --- respondis Marta malrapide kaj mallaŭte, --- ĉar mi ne scias instrui.
 マルタは低い声でゆっくりと応えた。私には教えることが出来ません。

Dirante tion, ŝi mallevis la okulojn; la ruĝo, kiu kovris ŝiajn vangojn, leviĝis sur la frunton kaj kovris la tutan vizaĝon per esprimo de premanta honto.
 そう言いながら、彼女は目を落とした。彼女の頬の赤い色が額にまで登り、重苦しい羞恥で顔全体を覆った。
コメント
  • Twitterでシェアする
  • Facebookでシェアする
  • はてなブックマークに追加する
  • LINEでシェアする

Batate

2021-12-03 | 文法のない言語の文法


Serpentaj piedoj.
   troaĵo, superfluaĵo.

Malmultaj kontraŭ multaj.
   Malmultaj ne povas venki multajn.
   Kontraŭ tuta kohorto eĉ Herkulo estas malforta. (Zamenhof)

Batate eligas polvon.
   Estas neniu, kiu estas komplete pura.
   Esploru lin, kaj oni trovos ian kulpon. (Japana-Esperanta vortaro)

Batate sonoras.
   Alvokate tuj respondas.
   Oni frapas lin, kaj li tuj reagas.

Ne estas simpla muso.
   Ne nur muso, sed.
   Li estas ne simpla muso.
     =Li estas tre ruza.


今日のことわざ・慣用句: 蛇足。 多勢に無勢。 叩けば埃が出る。 ただの鼠ではない。

   
La foto en Francio
コメント
  • Twitterでシェアする
  • Facebookでシェアする
  • はてなブックマークに追加する
  • LINEでシェアする

Metita manĝaĵo

2021-09-07 | 文法のない言語の文法


Ne manĝi metitan manĝaĵon estas honto de viro.
   "Metita manĝaĵo"=manĝaĵo preparita de virino aludas amorploponon de virino
   Montras la egoismon de viro.

Ĉe la fino(estonto) fariĝu aŭ kampo aŭ monto.
   Post la solviĝo de nuna problemo, (mi) ne zorgas aliajn.
   Post mia malapero renversiĝu la tero. (Zamenhof)

Por malsata stomako ne estas malbongustaĵo.
   Malsatulo volonte manĝas ion ajn.
   Malsato plej bone gustigas la mangxon. (Zamenhof)

今日のことわざ・慣用句:据え膳食わぬは男の恥。 末は野となれ山となれ。 空きっ腹にまずいものなし。

   
La foto en Svisio
コメント
  • Twitterでシェアする
  • Facebookでシェアする
  • はてなブックマークに追加する
  • LINEでシェアする

マルタを読む(39)

2021-08-20 | 文法のない言語の文法


--- Kiujn do objektojn vi povas kaj deziras instrui?Marta ne tuj respondis. Estas mirinde, ŝi venis ĉi tien kun la intenco akiri por si lokon de instruistino, sed ŝi ne sciis bone, kion nome ŝi povas kaj deziras instrui. Ŝi ne kutimis fari kalkulon pri la spiritaj provizoj, kiujn ŝi posedas, ŝi konsciis nur tion, ke tio, kion ŝi scias, estas tute sufiĉa por virino, kiu troviĝas en tiaj situacioj, en kiuj ŝi troviĝas, por filino de nobelo, por edzino de oficisto. Sed nun ne estis tempo, por longe pripensi; al la memoro de Marta aperis kompreneble tiuj objektoj, super kiuj ŝi en la infaneco laboris plej multe, kiuj prezentis la fundamenton de klereco por ŝi kaj ŝiaj samstatanoj.
 ではあなたは何を教えたいですか? マルタはすぐには返事をしなかった。彼女が女教師の職を求めてここに来たのに、何を教えたいのかがよく分かっていないことは不思議なことである。彼女は自分の持つ知的能力を測ったことがなかった。彼女はただ、自分の知識が貴族の娘として、役人の妻としての立場にある女性にとっては全く充分なものだと思っていただけである。しかし今は長く考えている時ではなかった。マルタの記憶には子供の頃に最も多く学んだことが浮かんできた。それは彼女や彼女と同じ状態にある人たちの教養の基礎でもあった。

--- Mi povus doni lecionojn de muziko kaj de franca lingvo, --- ŝi diris.
 私は音楽とフランス語を教えることが出来ます。彼女は言った。

--- Koncerne la lastan, --- respondis la mastrino, --- mi trovas, ke vi havas francan elparoladon sufiĉe facilan kaj bonan, kaj kvankam tio ne estas ankoraŭ ĉio, kion oni bezonas por povi instrui, mi tamen estas certa, ke al vi ankaŭ la gramatiko kaj ortografio kaj eble ankaŭ iom la franca literaturo ne estas nekonataj. Koncerne la muzikon... volu min pardoni... mi devas scii la gradon de via artisma klereco, por ke mi povu trovi rimedon fari de ĝi konforman uzon.
 フランス語についてはー女主人は答えたーあなたがフランス語を流ちょうに、上手に話すことは分かっています。けれども、それを教えるとなると、文法や正書法、そしておそらくフランス文学についての知識が不足しているでしょう。音楽については、失礼ですが、ふさわしい所を見つけるために、あなたの技量を見なければなりません。
コメント
  • Twitterでシェアする
  • Facebookでシェアする
  • はてなブックマークに追加する
  • LINEでシェアする

語根としての接頭辞と接尾辞

2021-06-15 | 文法のない言語の文法


今回は第19章 Prefiksoj kaj sufiksoj kiel radikoj

 接頭辞・接尾辞は、独立した語根としても使われる。
 以下、次のようにそれぞれの接頭辞・接尾辞が列挙されているが、ここでは省略する。

   AD = "daŭra ago".<意味:継続する行動>
   uzo --> uzado = daŭra, regula uzo, uzadi --> daŭre uzi<例:継続する、または定期的な使用、使い続ける>
   ade<語根としての使用例:続けて>

   AN = "membro de grupo, loĝanto de loko, adepto de doktrino, persono kiu apartenas al loko" k.s.
   klubo --> klubano = membro de klubo, Eŭropo --> eŭropano = loĝanto en Eŭropo
   ano, ani, aniĝi, anigi

 もちろん、独立した語根として使われないものもある。
   NJ per NJ oni faras karesajn nomojn de virinoj. Antaŭ NJ oni uzas la unuan aŭ al unuajn du silabojn de la nomo
   Maria --> Manjo, Klara --> Klanjo, patrino --> panjo
 確かに、njo を独立して使うのは見たことがない。しかし、絶対に使えないというわけではないだろうから、文学作品などではうまく使えば効果的かも知れない。

 「文法のない言語の文法」は、ここで終わりである。全体を通して思うことは、最初にイメージしたほど単純・簡単ではなかった、ということ。ザメンホフがわずか16条の文法にまとめて、あとは使う人たちに任せてしまったのは天才的だったと思う。実際に使われる中で、様々な使われ方をして、それらをまとめて出来る分厚い文法書の中にも、本来のエスペラントから逸脱しているようなこともあるかも知れない。redaktisto だけで充分なのに、わざわざ redaktoro を持ち込んだ「馬鹿者」は一体誰だ?
コメント
  • Twitterでシェアする
  • Facebookでシェアする
  • はてなブックマークに追加する
  • LINEでシェアする

前置詞と前置詞の合成語

2021-06-07 | 文法のない言語の文法


 第16章は「La plej malfacila parto de Esperanto: si, sia」、この部分はすでに紹介した。
 ついで第17章「Ankoraŭ pri "sia" sed nur por apartaj maniuloj pri gramatiko」もすでに紹介した。
 第18章は「Prepozicioj kaj kunmetaĵoj kun prepozicioj」

1.前置詞は、方法・時・動作の方向などを示すために使われる。
   en la mateno, por mia amiko, dum du horoj, per aŭtomobilo などなど。
 しかし、前置詞は独立した語根としても働き、形容詞・副詞・動詞として働くことが出来る。
   ni iris kune, la duma registaro daŭris longe, mi parolos prie などなど。
 また合成語として、動詞を作ることも出来る。
   eniri = iri enen, kuniri = iri kune などなど

 今回はこれだけである。実際には個々の前置詞とその合成語の例が続くのだが、ここでは省略する。
コメント
  • Twitterでシェアする
  • Facebookでシェアする
  • はてなブックマークに追加する
  • LINEでシェアする

文体について

2021-06-01 | 文法のない言語の文法


 今回は第15章 Kelkaj konsiloj pri stilo

 Claude Piron の「La bona lingvo」、とくにその第2章を読みなさい。これはネット上で読むことが出来る。また、このブログの「読書ノート」でも5回にわたって取り上げたことがある。
 ここでは、Piron があまり多くを語っていないこと、自国の言葉を真似しないで、単純に明確に離す必要について述べる。
 ・エスペラントに於いて自由なのは文の構成要素(subfrazo をこう訳してみた)の順番であって、単語の順番ではない。
   Paŭlo kaj lia amiko rapide manĝas belan pomon en la malvarma vespero. という文を、次のように言うことは出来ない。
   kaj Paŭlo rapide lia amiko en manĝas la malvarma vespero belan pomon.
 自由に動かせるのは、一つ一つの構成要素である。
   Paŭlo kaj lia amiko
   rapide manĝas
   belan pomon
   en la malvarma vespero
 次のように言うことは出来る:
   Belan pomon en la malvarma vespero rapide manĝas Paŭlo kaj lia amiko.
   Belan pomon Paŭlo kaj lia amiko en la malvarma vespero rapide manĝas.
 構成要素内で動かせるのは形容詞のみである。
   Pomon belan, vespero malvarma
 bela domo を domo bela などとするのは、英語やドイツ語話者にはショックである。
 エスペラントでは、ふつう語尾によって主語・動詞・その他の部分が明解なので、構成要素の順番は自由である。エスペラントよりももっと複雑な語尾体系を持つ言語(ラテン語など)では語順が非常に自由である。

 世界にはいろんな言語があり、例えば英語や中国語のような語尾を持たない言語では、語順が非常に固定されている。
 エスペラントでは、一般的には主語・動詞・その他の部分の順番が多く使われるが、対格語尾や動詞語尾・前置詞などによって、かなり自由に文が作れる。
   Paŭlon vokas la instruisto. は、 Paŭlo estas vokata de la instruisto. よりもいくらか軽く感じる。

 ラテン語系の言語、とりわけイタリア語話者は、従属節を複雑に組み込んだ長い文を作ろうとする。
   Cicerono, kiam li estis maljuna, kutimis, ĉar li sentis sin sola, diri al kiu ajn hazarde estis parolanta kun li hejme aŭ eksterhejme, ke la pasintaj tempoj estis pli bonaj, kiaj efektive ili estas laŭ mi.
 エスペラントではより短い文が望ましい
   Cicerono estis maljuna kaj sentis sin sola. Tiam li kutimis diri al hazardaj kunparolantoj en lia hejmo aŭ ekster ĝi: la pasintaj tempoj estis pli bonaj. Tiaj efektive ili estas laŭ mi.

 ドイツ人はいくつかの独特な語順を持つ。
   Esperanto estas la en plejmulto disvastigita Planlingvo. Ĝia ankoraŭ hodiaŭ validaj principoj estis kiel lingvo internacia en 1887 de la okulkuracisto Ludoviko Lazaro Zamenhof aperigitaj.(ドイツ語版ウィキペディアのエスペラントについての記述を逐語訳)
   La de mi aĉetita aŭtomobilo estas nova.
 ロシア語にもこのような形が見られる。
 その言語に特有の言い方を(直接に)訳すのは避けた方がよい。いくつかの例を挙げる:
   virino estas kiel abrikot-arbo(ベトナム語より) = ŝi estas bela
   Tansiri la riveron Rubikono = fari decidon nemalfareblan
   kolonoj de Herkulo(ギリシャ神話より) = fino de la mondo, Gibraltaro
   la fadeno de Ariadne(ギリシャ神話より) = helpilo por solvi malfacilan problemon
コメント
  • Twitterでシェアする
  • Facebookでシェアする
  • はてなブックマークに追加する
  • LINEでシェアする

前置詞

2021-05-26 | 文法のない言語の文法


 今回は14、Prepozicioj。

 前置詞には以下のものがある。その役割は、補足語を動詞に繋げることである。
al, anstataŭ, antaŭ, apud, ĉe, ĉirkaŭ, da, de, dum, ekster, el, en, ĝis, inter, je, kontraŭ, krom, kun, laŭ, malgraŭ, per, po, por, post, preter, pri, pro, sen, sub, super, sur, tra, trans

 1.エスペラントの文は次の3つの部分から成る。
  A. 主語(一般に行為者)
  B. 動詞(行動・状態)
  C.その他の部分(補語、行動の条件、方法、時など)
 A 主語は、-o 以外の特別な語尾を持たない。
 B 動詞は動詞語尾(-as, -is, -os)を持つ
 C. その他の部分は、関連する語が、動詞につながるための何らかのものを持たねばならない。
   対格語尾、副詞語尾、前置詞

   Marko manĝas pomoN.
   Marko manĝas vesperE.
   Marko manĝas EN sia ĉambro.
   Marko manĝas PER forko

 2.前置詞は、普通の使い方以外に、普通の語根としても使われ、-o, -a, -e, -i などの語尾を持つことが出来る。
 しかし、どんな形でも使えるというわけではない。以下のような派生語が、一般的に使われる。

al
ale al = en la direkto al [tre malofte uzata por formi vortojn]

anstataŭ
anstaŭi = fari ion en la loko de iu alia
anstaŭa, anstaŭe, anstaŭo

antaŭ
antaŭi, antaŭa, antaŭe,antaŭo

apud
apudi, apuda, apude, apudo

ĉe 一般的に、派生語は使われない。

ĉirkaŭ
ĉirkaŭi, ĉirkaŭe, ĉirkaŭa, ĉirkaŭo

da 一般的に、派生語は使われない。

de 一般的に、派生語は使われない。

dum
dume, duma

ekster
ekstera, ekstero, ekstere

el 一般的に、派生語は使われない。

en
ene, ena, eni, eno

ĝis
ĝisi

inter
intera, intere, interi

je 一般的に、派生語は使われない。

kontraŭ
kontraŭi, kontraŭe, kontraŭo, kontraŭa

krom
krome, kroma

kun
kuni, kune, kuna, kuno

laŭ
laŭi, laŭe

malgraŭ
malgraŭe, malgraŭo

per
peri, pere, pera

po
poe

por
pori, pore, pora

post
poste, posta

preter
pretera, pretere

pri
pria, prie

pro 一般的に、派生語は使われない。

sen 一般的に、派生語は使われない。

sub
subi, sube, suba, subo

super
superi, supere, supera, supero

sur
suri, sure, sura, suro

tra 一般的に、派生語は使われない。

trans
transa, transe, transo, transi

 3.他の語根との合成語
 名詞 trabato, trapuŝo, elirejo など
 形容詞 trapuŝa, transrivera など
 副詞 trapele, alhejmen, pogrande
 最も多いのは、動詞との合成語である。前置詞+動詞のあとには、対格を使っても、前置詞を再度くり返しても良い。それはスタイルの問題である。
   alparoli la direktoron = alparoli al la direktoro
   eniri la ĉambron = eniri en la ĉambron
   ĉirkaŭiri la kastelon = ĉirkaŭiri ĉirkaŭ la kastelo
   traveturi la placon = traveturi tra la placo
コメント
  • Twitterでシェアする
  • Facebookでシェアする
  • はてなブックマークに追加する
  • LINEでシェアする

大文字と小文字

2021-05-20 | 文法のない言語の文法


 今回は第12章 PRI GRANDAJ KAJ MALGRANDAJ LITEROJ

 英語では、ラテン系言語に比べて先頭文字を大文字にすることが多い。例えば、月や週日の名前、国名・その国の人・言語など。

 エスペラントの文字には大文字と小文字があるが、一般的には小文字を使用する。大文字は、文の先頭・固有名詞の先頭の文字や、短縮形(UEA, JEI)などで用いられる。
 時に、小文字だけを使った文もある。実験的な文体として小文字のみを使う人もある。
 時に、大文字を尊敬を示すために使うこともある。例えば Dio。 ザメンホフは、手紙文の中で Vi を使うことがあった。

 大文字・小文字の仕様についての規則は存在しない。エスペラントでは「大文字」は Majusklo、「小文字」は Minusklo であるが、この区別を uskleco, usklo ということがあるが、これは避けるべきである。

 ĈĜĤĴŜ の字上符を cirkumflekso または ĉapelo という。Ŭ の字上符は hoketo である。
 字上符の代わりには、h をその文字の後ろにつける。ただし、この場合 hoketo は省略できる。
   ch, gh, hh, jh, sh, u

 コンピュータでは、h の代わりに x が多く使われている。時に、他の様々な記号が使われる。例えば、
   ’c, c', 'g, g' など。
 視覚障害者のための点字では、そのための特別な文字がある。
 字上符つきの文字が使えなくて、かつ何らかの事情で -h 方式が都合の悪い場合にのみ、他の方法を使うことが出来る。

人名・地名などにおける大文字の使用について
 名前が複数の単語で出来ている場合、最初の文字以外にも、重要な語は大文字で始める。
   Nigra Maro, Sankta Petro, Dominika Respubliko
 前置詞など重要でない単語は小文字で始める。
   Departemento pri Eksterlandaj Aferoj, Bulonjo ĉe Maro
 先頭の冠詞は、大文字で始めることがある。
   La Nobla Korano, La Kancerkliniko(雑誌の名前)
 固有名詞の派生語は固有名詞ではないので、大部分の人は小文字で書く。
   Eŭropo → eŭropa: la plej gravaj eŭropaj lingvoj
   Ameriko → amerika: la teron amerikan
   Esperanto → esperantisto: la unua kongreso de la esperantistoj
   Voltero (nomo de filozofo) → volterano: La volteranoj vane kontraŭ tio ĉi parolas.
   En la februara numero ni legis raporton pri nia lando, kaj certe ni ĝojas, ĉar de ĉiam la brazilaj kaj argentinaj esperantistoj kunagadis por la komuna celo.

 その他、次の語は多く大文字で書かれている。
   Fundamenta, Zamenhofa, Akademia

 月の名前は伝統的に大文字で書き始める。
   Januaro, Februaro, Marto, Ramadano
 祭りの名前も同様である。
   Kristnasko, Pasko, Advento
 週の名前は小文字で書かれる。
   lundo, mardo, merkredo
 国名はtunenioomojidehajimeru 常に大文字で始める。国民・言語は、小文字で始めることが多い。
   Nederlando, Usono, Koreujo, Azerbajĝano
   nederlandanoj, usonanoj
   la nederlanda, la islanda, la hinda, la araba, paroli ĉine
コメント
  • Twitterでシェアする
  • Facebookでシェアする
  • はてなブックマークに追加する
  • LINEでシェアする

直接・間接話法

2021-05-13 | 文法のない言語の文法


今回は第11章 Resumo pri REKTA kaj NEREKTA PAROLO

 直接話法は、変化しない引用で、そのための接続詞を持たない。多くは引用符で囲まれたり、コロンのあとに置かれる。
   Hieraŭ Majstro Yoda [Joda] diris al Anakin : "Memoru ke la Forto estu en vi!"

 間接話法は誰かの考え・意見・決定・質問・見解などを再話する副文で、接続詞を伴う。それは、
 1.diri, krii, pensi, scii, decidi, skribi, kompreni, rimarki, vidi, demandi, voli, aŭdi などの動詞の目的語として、
 2.penso, decido, demando, timo などの語の修飾語として、
 3.ŝajni, esti evidente, esti klare, esti (ne)eble, esti verŝajne などの動詞の主語として現れる。

 それは、意味を変えないために以下の語の変更を必要とすることがある。
 1.人称代名詞・所有代名詞
 2.hodiaŭ, hieraŭ, antaŭhieraŭ, morgaŭ, postmorgaŭ など、時を示す語
 3.(ĉi-)tie, ene など、場所を示す語。

   Hieraŭ, li tion diris al li. -> La tagon antaŭ lia foriro, li tion diris al li.
   Li diris : "Venu tien por lerni batalarton". -> Li diris, ke li venu en lian domon por lerni batalarton.

 間接話法は、他の種類の副文に置き換えることが出来る。
 ke-文、または疑問詞で導かれる副文
 ĉar-文
 kvazaŭ-文
 不定詞

   Majstro Yoda [Joda] diris al Anakin, ke la Forto estu en li por tion memorigi al la junulo.
コメント
  • Twitterでシェアする
  • Facebookでシェアする
  • はてなブックマークに追加する
  • LINEでシェアする