goo blog サービス終了のお知らせ 

数学の素朴な疑問

数学の素朴な疑問

cos(α+β) = cosα cosβ - sinα sinβ となる理由

2017年04月29日 02時49分14秒 | 日記

cosの加法定理の証明のための図

0<α-β<π/2 のとき、
図形に着目すると、
AB^2
= HA^2 + HB^2
= HA^2 + (OB - OH)^2
= (sin(α-β))^2 + (1 - cos(α-β))^2
= (sin(α-β))^2 + (1 - 2 cos(α-β) + (cos(α-β))^2)
= ((sin(α-β))^2 + (cos(α-β))^2) + 1 - 2 cos(α-β)
=  1                                + 1 - 2 cos(α-β)
=  2 - 2 cos(α-β) ‥‥‥ (1)
座標に着目すると、
AB^2
= (cosα - cosβ)^2 + (sinα - sinβ)^2
= ((cosα)^2 - 2 cosαcosβ + (cosβ)^2) + ((sinα)^2 - 2 sinαsinβ + (sinβ)^2)
= ((cosα)^2 + (sinα)^2) + ((cosβ)^2 + (sinβ)^2) - 2 (cosαcosβ + sinαsinβ)
=  1                      +  1                      - 2 (cosαcosβ + sinαsinβ)
=  2 - 2 (cosαcosβ + sinαsinβ) ‥‥‥ (2)
(1)(2)より、
2 - 2 cos(α-β) = 2 - 2 (cosαcosβ + sinαsinβ)
よって、
0<α-β<π/2 のとき、cos(α-β) = cosαcosβ + sinαsinβ ‥‥‥ (3)

α-β = 0 のとき、
cos(α-β)
= cos(0)
= 1
= (cosα)^2 + (sinα)^2
= cosαcosα + sinαsinα
= cosαcos(β+(α-β)) + sinαsin(β+(α-β))
= cosαcos(β+ 0     ) + sinαsin(β+ 0     )  (∵ α-β = 0 )
= cosαcosβ + sinαsinβ ‥‥‥ (4)

α-β = π/2 のとき、
cos(α-β)
= cos(π/2)
= 0
= cosαsin α          - cosα   sin α
= cosαsin α          - sinα   cos α
= cosαsin(β+(α-β)) - sinα   cos(β+(α-β))
= cosαsin(β+ π/2  ) - sinα   cos(β+ π/2  )  (∵ α-β = π/2 )
= cosαcosβ           - sinα(- sin β         )
= cosαcosβ           + sinα   sin β ‥‥‥ (5)

(3)(4)(5)を統合すると、
0≦α-β≦π/2 のとき、cos(α-β) = cosαcosβ + sinαsinβ ‥‥‥ (6)

π/2≦α-β≦π のとき、
cos(α-β)
=   cos( β-α    )
= - cos((β-α)+π)
= - cos((β+π)-α)
= - (cos(β+π)cosα + sin(β+π)sinα)  (∵ 0≦(β+π)-α≦π/2 )
= - ((- cosβ )cosα + (- sinβ )sinα)
= - (-  cosβ  cosα -    sinβ  sinα)
=       cosβ  cosα +    sinβ  sinα
=       cosαcosβ   +    sinαsinβ ‥‥‥ (7)

(6)(7)を統合すると、
0≦α-β≦π のとき、cos(α-β) = cosαcosβ + sinαsinβ ‥‥‥ (8)

π≦α-β≦2π のとき、
cos(α-β)
= cos( β-α     )
= cos((β-α)+2π)
= cos((β+2π)-α)
= cos(β+2π)cosα + sin(β+2π)sinα  (∵ 0≦(β+2π)-α≦π )
= cos β     cosα + sin β     sinα
= cosαcosβ       + sinαsinβ ‥‥‥ (9)

(8)(9)を統合すると、
0≦α-β≦2π のとき、cos(α-β) = cosαcosβ + sinαsinβ ‥‥‥ (8)

nを整数とすると、
2πn≦α-β≦2π(n+1) のとき、
cos(α-β)
= cos((α-β)-2πn)
= cos((α-2πn)-β)
= cos(α-2πn)cosβ + sin(α-2πn)sinβ  (∵ 0≦(α-2πn)-β≦2π )
= cos α      cosβ + sin α      sinβ

すべての n について統合すると、
α-βがどんな値のときも、cos(α-β) = cosαcosβ + sinαsinβ

cos(α+β)
= cos(α-(-β))
= cosαcos(-β) + sinαsin(-β)
= cosαcos  β  - sinαsin  β


最新の画像もっと見る