goo blog サービス終了のお知らせ 

開いてて良かった! blog 編 archive

面白そうな問題の archive

陰函数の微分

2020-07-03 18:37:00 | 微分・積分
$y$ を $x$ の函数で
$$5^{x + y} = (x + y)^5$$
とするとき $y$ を $x$ で微分せよ。




解:
$5^{x + y}(\log 5)(1 + y') = 4(x + y)^4 (1 + y')$
$(5^{x+y}(\log 5) - 4(x + y)^4)(1 + y') = 0$
従って
$5^{x+y}(\log 5) - 4(x + y)^4 = 0$ か又は $1 + y' = 0$.

最初の方は $z = x + y$ と置くと, $5^z(\log 5) = 4z^4$ を意味するが, これは解けて
$z = C$ ($C$ は定数) なる形になる。 従って $x + y = C$ なので, $1 + y' = 0$.
ということで後半と一致する。

何れにしても $y' = -1$.

Fourier 係数 (2)

2016-02-09 19:36:00 | 微分・積分
0 < a < π とする。
f(x) = -1, -π < x ≦ -a,
  = 1, -a < x ≦ a,
  = -1, a < x ≦ π
とするとき, この函数 f(x) の Fourier 係数を求めよ。

http://6321.teacup.com/phaos/bbs/526

<hr>
解答:
πa0 = ∫-a(-1) dx + ∫-aa dx + ∫aπ(-1) dx
= -[x] -a + a - (-a) + (-1)(π - a)
= -(-a + π) + 2a - π + a = 4a - 2π.
∴a0 = 2(2a - π)/π.
又 n > 0 で
πan = ∫-a(-cos nx) dx + ∫-aa cos nx dx + ∫aπ(-cos nx) dx
= -(1/n)[sin nx] -a + (1/n)[sin nx]-aa - (1/n)[sin nx] aπ
= -(1/n)(sin an - sin(-πn) + (1/n)(sin an - sin(-an)) - (1/n)(sin πn - sin an)
= -(1/n)sin an + 0 + (1/n)sin an + (1/n)sin an + 0 + (1/n)sin an
= (2/n)sin an.
∴an = (2/(πn))sin an.

偶函数だから bn = 0 は明らかだが, 念の為に計算すると
πbn = ∫-a(-sin nx) dx + ∫-aa sin nx dx + ∫aπ(-sin nx) dx
= (1/n)[cos nx] -a + 0 + (1/n)[cos nx] aπ
= (1/n)(cos(-an) - cos(-πn)) + (1/n)(cos πn - cos an)
= (1/n)(cos an - cos πn + cos πn - cos an) = 0.

Fourier 係数 (1)

2016-02-09 19:33:00 | 微分・積分
0 < a < π とする。
f(x) = -(π/(π - a))(x + π), -π < x ≦ -a,
  = (π/a)x, -a < x ≦ a,
  = -(π/(π - a))(x - π), a < x ≦ π
とするとき, この函数 f(x) の Fourier 係数を求めよ。

http://6321.teacup.com/phaos/bbs/526
http://6321.teacup.com/phaos/bbs/529
<hr>
解答:
f(x) = a0/2 + Σn=1(ancos nx + bn sin nx) となる an, bn は次の式で求められる。
an = (1/π)∫π f(x)cos nx dx,
bn = (1/π)∫π f(x)sin nx dx.

f(x) は奇函数なので, an = 0 は明らかだが, 念の為に積分を実行してみると
πa0 = -(π/(π - a))∫-a(x + π) dx + (π/a)∫-aa xdx - (π/(π - a))∫aπ(x - π) dx
= -(π/(π - a))[(1/2)(x + π)2]-a + 0 - (π/(π - a))[(1/2)(x - π)2]aπ
= -(π/(π - a))( (1/2)(π - a)2) - 0) - (π/(π - a))(0 - (1/2)(a - π)2)
= -(π/2)(π - a) + (π/2)(π - a) = 0.

又 n > 0 で
πan = -(π/(π - a))∫a-(x + π)cos nx dx + (π/a)∫-aa x cos nx dx - (π/(π - a))∫aπ(x - π)cos nx dx
= -(π/(π - a))∫-a(x + π) d((1/n)sin nx) + 0 - (π/(π - a))∫aπ(x - π) d((1/n)sin nx)
= -(π/(π - a))([((x + π)/n) sin nx]-a - (1/n)∫a sin nx dx) - (π/(π - a))([((x - π)/n) sin nx]aπ - (1/n)∫aπ sin nx dx)
= -(π/(π - a))((1/n)(π - a)sin(-an) + (1/n2)[cos nx]-a) - (π/(π - a))(0 - ((a - π)/n)sin na + (1/n2)[cos nx]aπ)
= -(π/(π - a))(-(1/n)(π - a)sin na + (1/n2)(cos na - (-1)n)) + (π/(π - a))( ((a - π)/n)sin na - (1/n2)(cos nπ - cos na)) = 0.

次に
πbn = -(π/(π - a))∫-a(x + π)sin nx dx + (π/a)∫-aa x sin nx dx - (π/(π - a))∫aπ(x - π)sin nx dx
∴bn = -(1/(π - a))∫-a(x + π)sin nx dx + (1/a)∫-aa x sin nx dx - (1/(π - a))∫aπ(x - π)sin nx dx
= (1/(π - a))∫-a(x + π)d((1/n)cos nx) - (2/a)∫0a x d((1/n)cos nx) + (1/(π - a))∫aπ(x - π) d((1/n)cos nx)
= (1/(π - a))([(1/n) (x + π) cos nx] -a - (1/n) ∫-a cos nx dx) - (2/a)([(1/n)x cos nx] 0a - (1/n) ∫0a cos nx dx) + (1/(π - a))([ (1/n)(x - π)cos nx] aπ - (1/n) ∫aπ cos nx dx)
= (1/(π - a))(((π - a)/n)cos an - 0 - (1/n2)[sin nx] -a) - (2/a)((a/n)cos an - 0 - (1/n2)[sin nx] 0a) + (1/(π - a))(0 - ((a - π)/n)cos an - (1/n2)[ sin nx] aπ)
= (1/(π - a)) (((π - a)/n)cos an - (1/n2) (-sin an + 0)) - (2/a)((a/n)cos an - (1/n2)(sin an - 0)) + (1/(π - a))(((π - a)/n)cos an - (1/n2)(0 - sin ax))
= (1/(π - a))(((π - a)/n)cos an + (sin an)/n2) - (2/a)((a/n)cos an - (sin an) /n2) + (1/(π - a))(((π - a)/n)cos an + (sin an)/n2)
= (cos an)/n + (sin an)/(n2(π - a)) - (2cos an)/n - (2sin an)/(a n2) + (cos an)/n + (sin an)/ (n2(π - a))
= 2(sin an)/(n2(π - a)) - (2sin an)/(a n2)
= (2/ n2)(1/(π - a) - 1/a)
= (2/ n2)(2a - π)/(a(π - a))


積分不等式

2016-01-31 12:22:00 | 微分・積分




解答:
f(a) ≧ 0 とすると, 狭義単調増加だから, x > a では f(x) > 0 だから ∫ab f(x)dx > 0 となって条件を満たさない。 従って f(a) < 0 で, 同様にして f(b) > 0 も分かる。 f(x) は [a, b] 上連続だから中間値の定理に拠って, a 0 on (c, b].

従って条件から
ac f(x)dx = -∫cb f(x)dx (< 0).

(i) φ(x) > 0 on [a, b] の時。
φ(x) も狭義単調増加だから φ(x) < φ(c) on [a, c) で, φ(x)f(x) > φ(c)f(x);
しかも φ(x) > φ(c) on (c, b] で φ(x)f(x) > φ(c)f(x). だから
ab f(x)φ(x) dx
= ∫ac + ∫cb f(x)φ(x) dx
> ∫ac φ(c)f(x) dx + ∫cb φ(c)f(x) dx
= φ(c)(∫ac + ∫cb f(x)dx)
=φ(c) ∫ab f(x)dx = 0.

(ii) φ(a) < 0 < φ(b) の時。
φ(x) - φ(a) ≧ 0 で, 等号は x = a の時しか成立しないから, ほぼ (i) と同様の議論が成立して,
0 < ∫ab f(x)(φ(x) - φ(a)) dx
= ∫ab f(x)φ(x) dx - ∫ab f(x)φ(a) dx
= ∫ab f(x)φ(x) dx.


数学botの問題から(2)

2013-08-24 07:16:00 | 微分・積分


(2) は (x > 0) で ≦ x^3/3 の誤りだと思う。
それで解答を作った。
もしも問題の通りだとしたら分からない。

解答:
(1) rhs = x∫0x f ''(t)dt - ∫0x t f ''(t)dt
= x[f '(t)]0x - ([tf '(t)/2]0x - ∫0x f '(t)dt)
= lhs.
(2) 0 ≦ t ≦ x で -x ≦ -t ≦ 0 だから 0 ≦ x - t ≦ x. 従って
|f(x)| = |∫0x (x - t)f ''(t)dt |
≦ ∫0x |x - t||f ''(t)| dt
≦ ∫0x t2 dt = x3/3.